Franse tuin (kasteel van Versailles)
Van Wikipedia
De Franse tuin van het Kasteel van Versailles in Versailles vlak onder Parijs in Frankrijk is de grootste Franse tuin ter wereld .
De wereldberoemde Franse tuinen van Versailles met hun vele fonteinen zijn aangelegd door tuinarchitecten André Le Nôtre en Graaf Caraman die tekende voor de 18e eeuwse tuinen van het Kleine Trianon.
De afmetingen van deze tuin zijn enorm en de tuin bestaat uit vele vijvers, fonteinen, honderden beelden, zuilengalerijen, paviljoenen, bloemperken, lusthofjes, de oranjerie, een grot en groot kanaal. Versailles is wereldberoemd voor de grote hoeveelheid werkende fonteinen vrijwel alles is precies gebleven zoals in de tijd van de Zonnekoning. Deze Koning was verzot op watervallen en waterpartijen. De vergulde fonteinen en bassins staan allemaal perfect symmetrisch opgesteld. De sculpturen verbeelden Goden, mythen en de Seizoenen die, volgens de filosofie van die tijd, waren onderworpen aan de macht van de Vorst.
Een van de meest sprekende voorbeelden van de beeldentaal van de fonteinen is de Vijver van Latona. Deze godin, en moeder van Apollo en Diana, werd uitgelachen door boeren die haar water weigerden voor haar en haar kinderen.Zij veranderde al deze brutale mensen in kikkers. Op de fontein is de transformatie van boer tot kikker in tientallen stadia uitgebeeld. De moraal, dat goden en nimfen boven kritiek verheven zijn en dat boeren en kikkers dicht bij elkaar staan, zal geen 18e eeuwse voorbijganger zijn ontgaan.
Het waterverbruik was enorm, er werden daarom speciale kanalen en aquaducten van de Seine aangelegd om Versailles van water te voorzien. De fonteinen werden zelfs enkel in werking gesteld als de Koning in de buurt was en Lodewijk schreef zelfs een handleiding en een wandeling voor de hovelingen, de koning dacht aan alles. Lodewijk bleef deze passie voor zijn tuinen behouden tot op hoge leeftijd.
Inhoud |
[bewerk] De Geschiedenis van de tuinen
[bewerk] Lodewijk XIII
Lodewijk kocht het jachtpaviljoen, en liet er een strakke tuin rond leggen. De vorst volgde zo de laatste mode op tuingebied. Het park zelf was nog vrij ruw en vele stukken land waren nog landbouwgrond.
[bewerk] Lodewijk XIV
Lodewijk had de passie voor de jacht van zijn vader geërfd, Versailles was een waar jachtparadijs naast Kasteel Fontainebleau en Kasteel van Chambord. De Koning genoot van de natuur in Versailles. Hij besteedde bijna meer aandacht aan de tuinen dan aan het Kasteel. De Koning was zeer trots op zijn eigen tuin en wilde deze steeds vergroten, zodat zelfs de horizon hem toebehoorde. Zo liet hij het nabije dorpje Trianon slopen, zodat hij daar kleinere, meer informele, optrekjes kon bouwen. Elders in het park werd juist een dorpje gebouwd voor de Venetiaanse gondeliers die de gondels op het kanaal bemanden. De koning liet grote perken met gras inzaaien, tapis vert ( Frans:"groene tapijten") genoemd, zodat de hovelingen erop konden wandelen tijdens feesten.
De Koning organiseerde schitterende spektakels met vuurwerk, muziek en toneel in het park; daarvoor had hij Jean Baptiste de Poquelin, bijgenaamd Molière, Lully en Racine in dienst genomen. Ook werden er zeeslagen nagebootst op het Grote Kanaal, met kleine kannonnen en vuurwerk. Het Hof kon zich zo vergapen aan een ongeëvenaarde pracht. De Koning liep vaak zelf in de tuin rond om zijn schitterende bassins en bosquets te bewonderen.
De Koning was ook een fervent jager en nodigde altijd een paar bevoorrechte edelen mee uit. Toen de oud geworden koning last had van jicht liet hij zich rondrijden, terwijl hij met de hovelingen van de tuinen genoot. Ook bleef hij vanuit zijn koets jagen. Een jaar voor zijn dood schoot de vorst nog 32 fazanten met 34 schoten.
[bewerk] Lodewijk XV
Lodewijk XV heeft de tuinen van zijn grootvader goed onderhouden en de tuinarchitectuur, ook toen de mode veranderde, gerespecteerd. De koning die geïnteresseerd was in botanie heeft zich in de kassen van het Trianon bezig gehouden met het winterhard maken van gewassen zoals aardappels. Lodewijk XV was daarnaast een verwoed jager. Lodewijk XV laat ons de tuinen in de engelse landschapsstijl rond het kleine trianon na.
[bewerk] Lodewijk XVI
Ook lodewijk XVI heeft geen grote ingrepen in de tuinen gedaan. De meer dan een eeuw oude tuinen zijn wel op grote schaal gerooid en er zijn duizenden nieuwe bomen geplant. Rond het kleine trianon en het "hameau de la Reine" (Frans:"dorpje van de Koningin") lieten Lodewijk en Marie Antoinette op de plek van de botanische tuin een zeer sentimenteel vormgegeven tuin naar de smaak van hùn tijd aanleggen. Prieeltjes, liefdesbankjes, verscholen grotten en een ronde liefdestempel getuigen van de decadente sfeer van het Frankrijk van vlak vóór de revolutie.
[bewerk] De grote storm
In december 1999 raasde een zware storm over Frankrijk. Ook het Kasteel en de tuinen bleven niet gespaard. De schitterende collectie bomen van Versailles werd zwaar getroffen. In minder dan 2 uur gingen 10000 bomen tegen de grond. Vele van die bomen waren een levende herinnering aan de oude Koningen. Bomen die door Marie-Antoinette of Napoleon waren geplant werden ontworteld.
Voor het herstel werd een inzameling gehouden die giften uit de hele wereld verzamelde. In 2003 werden er meer dan 3500 schenkingen genoteerd voor het herstel van het historische park. Tegen 2010 moeten er 50000 nieuwe bomen zijn geplant. Ook sculpturen werden beschadigd en takken vlogen tegen de ruiten van de spiegelzaal in het Kasteel van Versailles. Gelukkig was de schade niet zo groot.
[bewerk] Indeling
|
|
- Franse tuin
- Kleine Trianon
- Grote Trianon
- Le Hameau de la Reine
- moestuin van de Koning
Iets ten zuiden van het slot is de grote ommuurde koninklijke moestuin bewaard gebleven. Deze grote "potagerie" leverde de kruiden en groenten voor de koninklijke keukens en is nog steeds in gebruik.
[bewerk] Tuin
De tuin bestaat uit:
[bewerk] Lanen
Er zijn diverse lanen:
- Grote lanen:
-
- de oost-westlaan en
- de noord-zuidlaan
- Bacchuslaan
- Saturnuslaan
- Cereslaan
- Floralaan
- Groen tapijt of Koninklijke Laan
- Waterlaan
[bewerk] Lusthoven
- de lusthoven met o.a.:
-
- Rocaillehof
- Koninginnehof
- Sterrenhof
- Kastanjedreef
- Hof van de Triomfboog
- Hof van de drie fonteinen
- Koepelhof
- Noordelijke Vijfvak
- Zuidelijke Vijfvak
- Groene Cirkel
[bewerk] Bloemperken
- Bloemperken zoals:
-
- Noordelijk bloemperk
- Zuiderlijk bloemperk
- Perk van Latona
[bewerk] Kanalen
- Het grote kanaal, Grand Canal
[bewerk] Oranjerie
De Oranjerie van het kasteel van Versailles heeft een grote collectie kuipplanten.
[bewerk] Vijvers
Zie het artikel vijvers in de tuin van Versailles
[bewerk] Trianons
De Trianons bestaande uit:
- Grote Trianon (Grand Trianon), ook wel Marmeren Trianon genoemd
- Kleine Trianon (Petit Trianon)
[bewerk] Le Hameau de la Reine
Le Hameau de la Reine betekent in het Frans Dorpje van de Koningin. Het is een klein dorpje achter de tuin.
[bewerk] Trivia
- Op zondag zijn de fonteinen in werking (begin mei tot oktober) tijdens de Grandes-Eaux; tijdens dit schitterend schouwspel wordt de sfeer van de 17de eeuw teruggehaald.
- Tijdens het Ancien Régime was het Park 6000 ha groot en werd omsloten door 43 km muur. De totale oppervlakte bedraagt nu nog 815 ha.
- De Fonteinmeesters floten naar elkaar om de komst van de Koning te melden; het fluitsignaal was het startsignaal voor de werking van de Fontein.
- De routes door de tuin welke Lodewijk XIV beschreef in zijn wandelgidsen voor zijn tuin in 1689 en 1701 zijn ongeveer 4 tot 8 km lang; de versies ervan zijn bewaard in de nationale bibliotheek van Frankrijk.
- De tuin staat ook in het Guinness Book of Records als de grootste aangelegde tuin ooit.
[bewerk] In cijfers
- De tuin is 800 ha. groot, waarvan 300 ha. bos en woud.
- In de oranjerie worden 1080 sinaasappelbomen in kuipen bewaard; sommigen al langer dan 200 jaar.
- Er zijn ruim 200.000 historische bomen.
- Er zijn 150 verschillende soorten appelbomen.
- Elk jaar worden 210.000 bloemen geplant.
- Le Nôtre bestelde jaarlijks in Holland meer dan vier miljoen tulpenbollen.
- De tuin wordt ommuurd door een muur van meer dan 40 km lengte.
- De tuin telt 372 marmeren en bronzen sculpturen.
- In het totaal zijn er 2100 sculpturen en meer dan 5000 meubels.
- Er zijn 55 vijvers en bassins, die per uur 3600 m³ water verbruiken; er zijn ruim 2400 fonteinen.
- Het grote kanaal is 24 ha groot, heeft een inhoud van 500.000 m³ en een omtrek van 5570 m.
- Lodewijk XIV liet een dozijn Venetiaanse gondels op sleden over de Alpen naar Frankrijk brengen en voor de gondeliers een dorpje bouwen.
- Het Meer der Zwitsers is 180.000 m³ groot.
- De tuin telt 600 antieke fonteinen die werken dankzij 35 km buizen.
- Het water wordt gewonnen op een afstand van ruim 200 km uit de (Loire).
- In de stallen was plaats voor de 600 paarden van de koning.
- Lodewijk XIV heeft ongeveer 1200 komedies en tragedies besteld tijdens zijn koningschap.
- Er werkten ruim 35 000 mensen op de bouwwerf van het kasteel en zijn tuinen.
- Aan de kapel werd langer dan een kwarteeuw gebouwd (van 1682 tot 1710).
- De bouwfactuur bedroeg ongeveer 116.500.000 Livres; ongeveer 2 miljard euro.
- Het restauratieproject "Projet du Grand Versailles" zal 135 miljoen euro kosten.
