Fret (dier)
Van Wikipedia
| Fret | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||||||||||
 |
||||||||||||||
| Taxonomie | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
| Ondersoort | ||||||||||||||
| Mustela putorius furo |
Het fret (Mustela putorius furo) behoort tot de marterachtigen, net als de hermelijn, wezel en otter. Zoals alle marterachtigen zijn fretten roofdieren. Over het algemeen wordt de fret gehouden als gezelschapsdier, maar er zijn ook fretten die worden gebruikt voor de jacht. Deze vorm van jagen wordt fretteren genoemd.
-
-
- Vrouwtje: Moer
- Mannetje: Ram
- Jong: Pup
-
Inhoud |
[bewerk] Habitat
Fretten komen niet in het wild voor, hoewel er soms wel opgemerkt worden in het wild, maar hoogstwaarschijnlijk zijn het weggelopen of ontsnapte exemplaren. Maar waarschijnlijk zijn dat dan bunzingen. Fretten kunnen in het wild ook niet overleven. Men weet ook niet precies waar het fret vandaan komt. Een theorie is dat het fret een kruising is tussen de Europese bunzing en de Aziatische steppebunzing, maar dit is niet bewezen.
[bewerk] De jongen
De paartijd van fretten is tussen maart en augustus. Een moer is vruchtbaar bij de eerste loopsheid bij ongeveer 9 maanden. Ze werpt na bevruchting na 42 dagen gemiddeld 8 pups. Ze worden kaal en blind geboren. Na een week begint hun vacht te groeien en na 4 weken zoeken ze de toiletbak op en eten ze al vast voedsel. Ook gaan nu hun oogjes open. Met 8-9 weken wisselen ze de melktandjes. Vanaf 8 weken kunnen ze bij de moeder weg.
Het is zinvol het moertje in het laatste derde van de dracht met extra voeder te voorzien, om de groei van de pups en de opbouw van reserves voor latere melkgifte niet te belemmeren.
Voor het spenen van de pups kan men ze bijvoederen. Dit is extra belangrijk voor grote worpen, omdat in dit geval de hoeveelheid melk van de moeder niet voldoende is.
[bewerk] Kleuren
Qua vacht kunnen fretten 3 hoofdkleuren vertonen: wildkleur (zoals de bunzing), albino (wit met rode ogen), sandy (lichtbruine poten en staart). Alledrie deze kleuren komen voor in verschillende schakeringen: van chocoladebruin tot bijna zwart, van sneeuwwit tot créme, van heel licht zandkleurig tot donkerbeige.
Daarnaast bestaan er verschillende aftekeningen: witte voetjes, een witte "bles", een volledig wit hoofd zonder masker, witte vlekken elders op het lichaam, ... Sommige van deze aftekeningen hebben een speciale naam gekregen zoals witvoet/mitt, blaze, panda, polka dot, ... Belangrijk om weten is echter dat deze witte aftekeningen het gevolg zijn van een mutatie in een bepaalde groep cellen (de cellen van de neurale kammen), dewelke, behalve voor de pigmentatie, ook instaan voor belangrijke functies. Vroeg of laat komen er dan ook maar al te vaak heel wat gezondheidsproblemen aan het licht bij deze dieren: doofheid, hartproblemen, maagdarmproblemen, misvormingen van de schedel/onderkaak, ... Bovendien zijn deze dieren ook veel gevoeliger voor allerhande tumoren. Aanvankelijk werd gedacht dat het hierbij om het Waardenburg-syndroom ging, tegenwoordig is men er nagenoeg zeker van dat het om een mutatie in het c-kit-gen gaat. Ook dieren zonder opvallende aftekeningen, maar met dieren mét deze aftekingen onder hun voorouders, dragen deze mutatie met zich mee en kunnen de bijhorende gezondheidsproblemen vertonen. Meer over fretten en hun kleuren
[bewerk] Geschiedenis als huisdier
Al in 1000 voor Christus wordt er een mogelijke melding gemaakt van Fretten in het boek Leviticus. Ook de Atheense blijspeldichter Aristophanes (445-388v.C.) spreekt over fretachtigen. Het is alleen niet duidelijk of het over fretten gaat of andere marterachtigen. Wat wel duidelijk is is dat de oude Grieken fretten wel kenden, maar ze zelf niet hielden. Ze beschreven hem als een Noord Afrikaans tam huisdier. Deze beschrijvingen zijn hetzelfde zoals de hedendaagse Berbers hun fretten tegenwoordig houden.
[bewerk] Voeding
Fretten zijn geen knaagdieren maar echte carnivoren. Dat houdt in dat het strikt vleeseters zijn. "Tractaties" zoals rozijnen bevatten veel suiker en dat is (op den duur) zeer schadelijk voor fretten.
Hondenvoer is niet geschikt voor fretten. Dit bevat te veel plantaardige eiwitten en vezels. Kattenvoer is een optie, mits er hoge kwaliteit kittenvoer wordt gebruikt met een zo hoog mogelijk percentage dierlijke eiwitten. Sommige speciale frettenbrokken van hoge kwaliteit zijn nog beter. Goedkope brokjes kunnen nooit voldoende kwaliteits-eiwitten bevatten. Het allerbeste echter is om zoveel mogelijk het natuurlijke dieet van de voorouder van de fret (de bunzing) na te bootsen: kleine prooidieren (muizen, ratten, kwartels, ... ) dus, of deze zelf "nabootsen" met rauwe vleesbotjes zoals bvb. kippennekjes of -vleugeltjes met wat extra spiervlees en orgaanvlees erbij [1].
Vanwege de snelle stofwisseling (eten wordt binnen 4 uur verteerd) moet een fret die brokken krijgt 24 uur per dag de beschikking hebben over eten en vers water. Melk kan een fret niet verdragen.
[bewerk] Huisvesting
Fretten moeten in hun kooi of hok voldoende ruimte krijgen om te bewegen en spelen. Dit kan een buiten- of binnenhok zijn waarbij kou minder een probleem is dan warmte. Fretten kunnen slecht tegen temperaturen boven de 28C. Het hok direct in de volle zon is dus af te raden. Vorst, vocht en tocht moet worden voorkomen. Twee fretten moeten ongeveer 1,5m2 tot hun beschikking krijgen, maar meer is aan te raden. (bijvoorbeeld door meerdere verdiepingen in de kooi aan te brengen). Het vloeroppervlakte moet met ongeveer 0,5m2 per extra fret worden vergroot.
[bewerk] Bodembedekking
Fretten hebben een zeer gevoelige neus en kunnen slecht tegen stof. Vandaar is het niet aan te raden om stro of een andere bodembedekker te gebruiken. Gelakt hout (zonder splinters!), linoleum/zijl of plastic zijn ideale bodembedekkers, eventueel aangevuld met lapjes, t-shirts of truien. Badstof, handdoekjes of iets dergelijks is minder geschikt omdat de nageltjes hierin kunnen blijven haken.
[bewerk] Toilet
In elke kooi/hok dient een frettentoilet aanwezig te zijn. Deze zijn in verschillende maten en kleuren te koop. Kattenbakken zijn ook geschikt, maar de instap mag niet te hoog zijn. (name lastig voor jonge, oudere of zieke fretten.) De frettenbak moet gevuld zijn met kattengrit. Dit moet een niet-stuifende en niet-klonterende variant zijn, aangezien fretten er soms wel in willen graven. Klontjes grit kan dan in of aan hun neus blijven plakken. De bak moet dagelijks worden schoongemaakt.
[bewerk] Fretteren
Fretteren is een vorm van jagen waarbij fretten worden gebruikt. Dit werd al gedaan bij de Romeinen. In Engeland werd er in de 14e eeuw een wet aangenomen dat men alleen fretten mocht houden als men per jaar meer dan 40 shilling verdiende. Dit was om de arbeidsklasse de mogelijkheid te ontnemen om konijnenvlees te eten.
In België en Nederland mag nog steeds gejaagd worden met deze methode. Meestal wordt dit gedaan om de konijnenpopulatie beperkt te houden. Om te fretteren moet men echter wel een vergunning aanvragen.
Roofdieren zijn 'per definitie' zindelijk (als ze overal hun behoeften zouden doen zouden ze te vaak een prooi wegjagen!). Bij het houden van fretten als huisdier heeft deze aangeboren zindelijkheid een begrijpelijk voordeel t.o.v. het houden van 'niet-roofdieren' als huisdier
[bewerk] Waarnemingen in Nederland
De fret is een gedomesticeerd dier en kan (dus) niet in het wild overleven. Fretten die in het wild zijn waargenomen zijn dan ook zeer waarschijnlijk bunzingen. Wanneer het toch een fret betreft, is deze zeer waarschijnlijk recent ontsnapt.
