Fretka

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Fretka
Fretka jako domowy pupil
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	ssaki żyworodne
Szczep	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Rodzina	łasicowate
Rodzaj	Mustela
Gatunek	tchórz zwyczajny
Podgatunek	fretka
Nazwa systematyczna
Mustela putorius furo
(Linnaeus, 1758)

Fretka (Mustela putorius furo) - niewielki drapieżnik z rodziny łasicowatych.

[edytuj] Fretka i tchórzofretka

Fretka jest udomowioną formą tchórza (prawdopodobnie tchórza zwyczajnego, choć nie wyklucza się tchórza stepowego). Krzyżówka fretki z tchórzem zwyczajnym znana jest pod nazwą tchórzofretka (nazwa ta nie posiada odpowiedników w innych językach (?)).

W potocznym znaczeniu nazwy fretka i tchórzofretka odnoszą się do zwierząt domowych, choć obydwie występują również w formie hodowlanej oraz dzikiej (wtórnie zdziczałej) jako uciekinierzy z hodowli lub krzyżówki z dzikim tchórzem. Dodatkowym utrudnieniem jest fakt, że wszystkie te zwierzęta - tchórz, fretka i tchórzofretka - krzyżują się swobodnie wydając płodne potomstwo. Od lat 80. XX-wieku rośnie popularność fretki jako zwierzęcia domowego. Znalazło to wyraz we włączeniu fretek (obok psów i kotów) do grupy zwierząt podróżujących z paszportami dla zwierząt domowych w krajach UE. Jednak nie wszystkie kraje podchodzą z taką wyrozumiałością do domowych pupili. W Portugalii, na przykład, obowiązuje zakaz hodowania (bez odpowiedniej zgody) i przewożenia fretek ze względu na ryzyko hybrydyzacji pomiędzy fretkami domowymi i dzikimi.

[edytuj] Opis

Fretka

Długość ciała wraz z ogonem: 40-60 cm. Samiec większy od samicy. Masa ciała: samica ok. 1 kg, samiec 2-2,5 kg

Fretka występuje w wielu odmianach barwnych. Najczęściej spotykane to:

tchórzowata czyli ciemnobrązowe łapki, maska oraz włosy okrywowe, podszycie białe. Odmiana ta jest z wyglądu najbardziej zbliżona do tchórza dzikiego.
pastelowa - często, mylnie określana jako cynamonowa to fretka jasnobrązowa z kremowym lub białym podszerstkiem
cynamonowa - o rudym ubarwieniu
albinos - biała z czerwonymi oczami
panda - biała głowa i tułów w kontrastowym kolorze

Rzadziej spotykane są fretki łaciate, jednobarwne (poza albinosem) oraz syjamskie.

Rozród: Ciąża trwa ok 42 dni; w miocie ok. 10 młodych. Samica może mieć do dwóch miotów rocznie, jednak jest to bardzo wyczerpujące.

[edytuj] Udomowienie

Nie jest znane miejsce ani okres domestykacji tchórza. Wiadomo, że nastąpiło to w basenie Morza Śródziemnego. Niewykluczone, że miejscem tym był Egipt, choć bardziej prawdopodobne wydaje się, że to Europejczycy oswoili tchórza. Znane były w starożytnym Egipcie, Rzymie oraz Grecji.

Najstarsze odkryte szczątki fretek pochodzą z ok. 1 500 p.n.e., dlatego przypuszcza się, że ich udomowienie nastąpiło jeszcze wcześniej.

[edytuj] Znaczenie dla człowieka

Podobnie jak pozostałe gatunki rodzaju Mustela fretka była i nadal jest cennym zwierzęciem futerkowym, bywa również wykorzystywana jako zwierzę laboratoryjne. Fretki od wieków używane były do polowań na króliki. Były również hodowane w Europie przed upowszechnieniem się kota domowego jako zwierzęta domowe tępiące myszy. Samiec fretki (albinos) widnieje na słynnym obrazie Leonarda da Vinci "Dama z łasiczką".

[edytuj] Zachowanie

Fretki oswajają się łatwo i są na ogół dobrymi towarzyszami. Każda fretka posiada swój specyficzny zapach, który w okresie rui staje się mocniejszy, poza tym przestraszone zwierzę puszcza tzw. "bąka", jest to wydzielina z gruczołów okołoodbytowych służąca do odstraszania napastnika. Fretki żyją przeciętnie 6-10 lat, a w sprzyjających warunkach 8-12 lat.

[edytuj] Ciekawostki

Fretka, znana z dobrze rozwiniętego instynktu łowieckiego, od dawien dawna używana była do polowania na króliki. Na polowanie wychodzono zwykle rano; odnalazłszy norę, zakładano przy każdym z kilku otworów workowatą, mierzącą ok. 1 m sieć, po czym wpuszczano fretkę przez otwór główny. Uciekający królik wpadał w zastawioną sieć, gdzie chwytany był przez myśliwego lub zaduszany przez fretkę. Samą fretkę należało schwytać, gdy tylko ukazywała się u wylotu nory, w przeciwnym razie wracała do nory króliczej i układała się w niej do spoczynku. Informacje o używaniu do polowania fretek (bądź innych łasicowatych) znajdujemy już w "Geografii" Strabona (w opisie zwalczania plagi królików na Balearach).