Haren (Groningen)
Van Wikipedia
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Haren (
uitspraak (info·uitleg)) (Gronings: Hoaren, inwoners per 1 juli 2006: 18.935, bron: CBS) is een gemeente in Noord-Nederland, in de provincie Groningen. De gemeente beslaat een oppervlakte van 50,70 km² (waarvan 4,10 km² water) en omvat naast het gelijknamige hoofddorp de dorpen Onnen, Glimmen en Noordlaren. Haren ligt direct ten zuid-oosten van de stad Groningen. Mede door die ligging is het een typische forenzengemeente. Haren wordt ook wel het Wassenaar van het noorden genoemd.
Tussen Haren en Glimmen ligt Appèlbergen, vooral voor stadjers een geliefkoosde bestemming. Bij Noordlaren ligt het enige Nederlandse hunebed buiten Drenthe, de G1 (hunebed). In Haren bevindt zich de grootste botanische tuin van Nederland: de Hortus Haren. Op een oppervlakte van ca. 20 hectare groeien en bloeien planten uit alle streken van Nederland en de rest van de wereld.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
De geschiedenis van Haren werd bepaald door zijn ligging op de uitlopers van de Hondsrug. De vroegste sporen van bewoning op het grondgebied van de huidige gemeente Haren gaan terug tot zo'n 4500 jaar geleden. Archeologische opgravingen legden grafheuvels, een bekergraf en een hunebed bloot. Vondsten van munten en potscherven wijzen op bewoning in de Romeinse tijd en in de middeleeuwen. Die vondsten wijzen er op dat Haren sinds de vroege middeleeuwen al een permanente bewoning kende.
Haren, Onnen, Glimmen en Noordlaren waren in die middeleeuwen afzonderlijke buurtschappen. Ze maakten samen met andere buurtschappen deel uit van het rechtsgebied Gorecht. Nu vormen deze vier dorpen samen de gemeente Haren.
Het Gorecht, waar Haren een onderdeel van is, werd in 1040 door de toenmalige Duitse keizer geschonken aan de bisschop van Utrecht. Deze oefende sindsdien hier zowel het geestelijke als het wereldlijke gezag uit. Als plaats wordt Haren voor het eerst officieel genoemd in het jaar 1249.
De oude hervormde kerk is van rond het jaar 1200 en is waarschijnlijk gebouwd op de plaats waar ooit een heidens heiligdom stond. De kerk wordt voor het eerst vermeld in oude geschriften op 8 juni 1360. Het was een katholieke kerk maar rond 1600, na de reformatie, werd het een protestantse kerk. De toren is een aantal keren afgebrand. Bijvoorbeeld in 1465 en 1501. In 1914 werd de toren onder leiding van rijksbouwmeester C.H. Peters ingrijpend gerestaureerd. Het eenvoudige schilddak werd vervangen door een nieuwe achtkantige houten torenspits waarvan er maar weinig zijn in Nederland.
In 1392 kreeg de stad Groningen het Gorecht voor 100 jaar in pacht. Dit betekende onder andere dat de Stad vanaf dat moment recht sprak en het Gorecht bestuurde. In 1460 kocht de Stad het Gorecht van de toenmalige bisschop. Aan het einde van de zestiende eeuw vormden de stad Groningen en de Ommelanden één provincie, waarvan ook Haren deel uitmaakt.
Midden tussen het dorp Haren en de stad Groningen lag het in 1215 gestichte vrouwenklooster "Yesse", een Cisterciënzer-klooster. In 1594 werd het opgeheven, toen Groningen protestant werd. Nu ligt op de plaats van het klooster het gehucht Essen. Ook heeft Haren aan de Drentse Aa jarenlang een haven gehad, die nu echter gedempt is.
[bewerk] Indeling
De gemeente Haren omvat de volgende plaatsen:
- Essen,
- Glimmen,
- Haren,
- Harendermolen,
- Noordlaren,
- Onnen,
- Paterswolde (gedeeltelijk).
[bewerk] Openbaar Vervoer
Haren heeft een station aan de spoorlijn Zwolle - Groningen. Hier stopt een keer per uur de stoptrein Zwolle - Groningen en een keer per uur de intercity Schiphol - Groningen (stoptrein vanaf Zwolle).
Busverbindingen van Arriva in de gemeente Haren zijn:
- lijn 50: Groningen - Haren - De Punt - Vries - Assen
- lijn 51: Groningen - Haren - Glimmen - De Punt - Vries - Assen
- lijn 54: Groningen - Haren - Haren Oosterhaar
- lijn 58: Groningen - Haren - Glimmen - Midlaren - Zuidlaren - Annen - Gieten - Assen (enkele ritten als lijn 658 naar Gieten)
- lijn 59: Groningen - Haren - Glimmen - Midlaren - Zuidlaren - Annen - Gieten - Emmen
[bewerk] Gemeenteraad
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2006 werd onverwacht GroenLinks de grootste partij in Haren. Dat was met name voor de VVD, traditioneel de grootste partij in Haren, een verrassing. Aangenomen wordt dat de voornaamste reden van het succes van GroenLinks werd veroorzaakt door het herhaaldelijk bezwaar dat de partij in de vorige raadsperiode als enige maakte tegen bouwplannen in het open gebied tussen Haren en de stad Groningen.
De gemeenteraad is voor de periode 2006-2010 als volgt samengesteld (met tussen haakjes het percentage van de stemmen dat de partij bij de verkiezingen kreeg):
- GroenLinks: 4 (23,8)
- PvdA: 4 (23,3)
- VVD: 4 (23,2)
- CDA: 3 {16,6)
- Christen Unie: 1 (7,6)
- D66: 1 (5,5)
[bewerk] Geboren in Haren
- Cees Dekker (7 april 1959), natuurkundige
- Fijke Liemburg (5 juli 1952-2006), gemeenteraadslid en wethouder van Haren, burgemeester van Menterwolde
- Hans Oskamp (12 december 1936-1990), taalkundige en Eerste Kamerlid voor de PvdA
[bewerk] Trivia
- In 1990 vierde Koningin Beatrix haar verjaardag in Haren
- Haren is de derde rijkste gemeente van Nederland
- De Hervormde kerk beschikt over een Hinsz-orgel dat na restauratie in 2002 opnieuw in gebruik werd genomen
- Bommen Berend zou de toren in 1672 als uitkijkpost hebben gebruikt. Een kanonskogel zou hem daar een bord met zuurkool met spek uit handen hebben gestoten.
- Haren is de een na laatste Noordelijkste plaats op de Hondsrug. (Groningen is de laatste)
- Aan de Rijkstraatweg te Haren bouwden vroeger rijke Groningers hun Buitenverblijven
- Ooit liep er een paardentram door Haren, als onderdeel van het traject van Groningen naar Zuidlaren en Vries/Zuidlaren. Een aantal wachthokjes voor die tramverbinding bestaan nog
- In Haren staat een molen genaamd "De Hoop". De molen dateert van 1839 en is gebouwd als korenmolen. In 1845 werd toestemming verleend om ook olie te persen.
[bewerk] Zie ook
[bewerk] Galerij
 Centrum van Haren vanuit het noorden |
 Centrum van Haren vanuit het zuiden |
 Vila in Haren |
 Begraafplaats van Haren |
 Vondellaan te Haren met op de achtergrond de molen "De Hoop" |
 Typisch straatje in Haren |
[bewerk] Externe links
|
|
|
|---|---|
|
Appingedam | Bedum | Bellingwedde | Delfzijl | Eemsmond | Groningen | Grootegast | Haren | Hoogezand-Sappemeer | Leek | Loppersum | De Marne | Marum | Menterwolde | Pekela | Reiderland | Scheemda | Slochteren | Stadskanaal | Ten Boer | Veendam | Vlagtwedde | Winschoten | Winsum | Zuidhorn |
|
| Nederland | Provincies | Gemeenten | |
