Heinrich von Biber

Van Wikipedia

Heinrich Ignaz Franz Biber von Bibern (12 augustus 1644 — 3 mei 1704) was een Oostenrijks componist en violist van Boheemse herkomst.

Inhoud 1 Leven 2 Composities 2.1 Instrumentalmuziek 2.2 Missen, cantates en gewijde muziek 2.3 Toneelwerken 2.3.1 Opera's 2.3.2 Andere toneelwerken 2.4 Kamermuziek 3 Publicaties 4 Externe links

[bewerk] Leven

Von Biber werd in Stráž pod Ralskem (Duits: Wartenberg), Bohemen geboren. Zijn basisopleiding kreeg hij aan het College van de Jesuïte in Opava, (Duits: Troppau), Moravië, waar hij onder andere bekend werd met Pavel Josef Vejvanovský en Philipp Jacob Rittler. Vermoedelijk heeft hij in Praag, Dresden en Wenen gestudeerd onder andere bij de vioolvirtuos Johann Heinrich Schmelzer.

Met begin van de 1660er jaren was hij musicus in diensten van de vorst Johann Seyfried Eggenberg in Graz in de Stiermarken. Later was hij kapelmeester tot 1670 van de beroemde kapel van de vorst-Aartsbisschop van Olomouc Karl von Lichtenstein-Kastelkorn, die op de zomer zetel van de bisschop, het kasteel Kroměříž (nu: Palais van de Přemysliden) musiceerden. Aansluitend was hij een violist en componist, dirigent en rentmeester aan het hof van de Aartsbisschop van Salzburg Maximilian Gandolph Reichsgraf von Khuenburg.

Op 30 mei 1672 huwde hij met Maria Weiß uit Salzburg. In 1690 werd hij - naar een wachttijd van 9 jaren - eindelijk van keizer Leopold I van het Heilige Roomse Rijk met de adelstitel "Biber von Bibern" onderscheiden.

Zijn composities bestaan merendeels uit kerkmuziek, hoewel ook twee opera's van hem bekend zijn. Hij overleed op 59-jarige leeftijd in Salzburg.

[bewerk] Composities

[bewerk] Instrumentalmuziek

• 1668 Sonata, voor 6 trompetten, pauken en orgel
• 1673 Sonata "La battalia", suite voor 3 violen, 4 altviolen, 2 violone en basso continuo
• 1676 Sonatae, tam aris, quam aulis servientes, (12 sonatas en 12 trompet duos) voor 6 tot 8 instrumenten (trompetten, strijkers en basso continuo) in verschillende combinaties
  1. 12 sonatas
     1. Sonata I
     2. Sonata II
     3. Sonata III
     4. Sonata IV
     5. Sonata V
     6. Sonata VI
     7. Sonata VII
        1. Variatio
        2. Allegro
        3. Adagio
        4. Allegro
        5. Adagio
     8. Sonata VIII
     9. Sonata IX
     10. Sonata X
         1. Adagio
         2. Allegro
         3. Adagio
         4. Presto
         5. Allegro
         6. Adagio
     11. Sonata XI
     12. Sonata XII
  2. 12 trompet duos
     1. A Due No. 1
     2. A Due No. 2
     3. A Due No. 3
     4. A Due No. 4
     5. A Due No. 5
     6. A Due No. 6
     7. A Due No. 7
     8. A Due No. 8
     9. A Due No. 9
     10. A Due No. 10
     11. A Due No. 11
     12. A Due No. 12
• 1680 Mensa sonora, seu Musica instrumentalis, zes suiten voor twee violen, altviool en basso continuo
  1. Pars I
     1. Sonata
     2. Allemanda
     3. Courante
     4. Sarabanda
     5. Gavotte
     6. Gigue
     7. Sonatina
  2. Pars II
  3. Pars III
  4. Pars IV
     1. Sonata
     2. Allemanda
     3. Courante
     4. Balletto
     5. Sarabanda
     6. Gigue
     7. Sonatina (Adagio)
  5. Pars V
  6. Pars VI
• 1682-1683 Sonatae "Fidicinium Sacro-Profanum", 12 sonatas voor 2 violen, 2 altviolen en basso continuo
  1. Sonata No. 1 in b klein
  2. Sonata No. 2 in F groot
  3. Sonata No. 3 in d klein
  4. Sonata No. 4 in g klein
  5. Sonata No. 5 in C groot
  6. Sonata No. 6 in a klein
  7. Sonata No. 7 in D groot
  8. Sonata No. 8 in Bes groot
  9. Sonata No. 9 in G groot
  10. Sonata No. 10 in E groot
  11. Sonata No. 11 in c klein
  12. Sonata No. 12 in A groot
• 1696 Harmonia-Artificiosa-Ariosa, zeven suites voor strijkers en basso continuo
  1. Partia I
  2. Partia II
  3. Partia III
     1. Praeludium
     2. Allemande
     3. Amener
     4. Balletto
     5. Gigue
     6. Ciacona
  4. Partia IV
     1. Sonata
     2. Allamande
     3. Trazza
     4. Aria
     5. Canario
     6. Gigue
     7. Policinello
  5. Partia V
     1. Intrada
     2. Aria
     3. Balletto
     4. Gigue
     5. Passacaglia
  6. Partia VI
  7. Partia VII
• Balletti a 6, voor twee clarintrompetten en strijkers
  1. Sonata
  2. Allamanda
  3. Amener
  4. Aria
  5. Balletto
  6. Trazza
  7. Gavotte
  8. Canario
  9. Amoresca
  10. Sarabanda
  11. Gagliarde
  12. Ciacona
• Balletti Lamentabili
  1. Lamento
  2. Allemanda
  3. Sarabanda
  4. Gavotte
  5. Gigue
  6. Lamento
• Battalia "Die liederliche Gesellschaft von allerley Humor"
• Battalia "Das liederliche Schwärmen der Musquetirer", "Der Mars", "Die Schlacht", "Undt Lamento der Verwundten" mit Arien imitiert Und Vbaccho dedicirt, voor strijkers en basso continuo
• Battalia a 9
• Battalia "Allegro"
• Battalia "Presto"
• Battalia "Aria (Andante)"
• Battalia "Il Giardino Armonico"
• Sonata sancti Polycarpi à 9, voor 8 trompetten, pauken en cello

[bewerk] Missen, cantates en gewijde muziek

• 1663 Salve regina à 2, voor sopraan, viool, viola da gamba en orgel
• 1673-1674 Missa Christi resurgentis
• 1674 Vespers, voor 8 solisten, koor en orkest
• 1682 Missa Salzburgensis (Feest-mis voor het 1100-jarig bestaan van het Aarts-stift Salzburg)
• 1682 Plaudite tympana, motet
• 1687 Applausi festivi di Giove, cantate
• 1687 Li trofei della fede cattolica, cantate
• 1687 Requiem à 15 in f klein, voor gemengd koor en orkest (voor de begrafenis-mis van de Vorst-bisschop Maximilian Gandolph Reichsgraf von Khünberg)
• 1690 Requiem in A
• 1693 Vesperae Longiores ac Breviores Unacum Litaniis Lauretanis, voor 4 solisten, koor, strijkers, 2 trombones en orgel
• 1693 Vespro della Beata Vergine
  1. Antiphon "Dum Esset Rex"
  2. Dixit Dominus
  3. Antiphon "Dum Esset Rex"
  4. Antiphon "Laeva Ejus"
  5. Laudate Pueri
  6. Antiphon "Laeva Ejus"
  7. Antiphon "Jam Hiems"
  8. Laetatus Sum
  9. Antiphon "Jam Hiems"
  10. Antiphon "Nigra Sum"
  11. Nisi Dominus
  12. Antiphon "Nigra Sum"
  13. Antiphon "Speciosa Facta Es"
  14. Lauda Jerusalem
  15. Antiphon "Speciosa Facta Es"
  16. Ad Magnificat "Beatam Me Dicent"
  17. Magnificat
  18. Ad Magnificat "Beatam Me Dicent"
• 1698 Missa Alleluja, voor 8 solisten, gemengd koor, strijkers, 2 cornetten, 6 trompetten, 3 trombones, pauken en basso continuo
• 1700 Missa Bruxellensis
• 1701 Missa Sancti Henrici (uitgevoerd voor het intreden van zijn dochter Anna-Magdalena in het stift van de Benedictijnen te "Nonnberg" Salzburg)
• Alleluja tres reges de Saba veniunt
• Laetatus Sum à 7
• Litaniae Sancto Josepho a 20
• Lux perpetua
• Missa catholica
• Missa ex B a 6
• Missa quadragesimalis (Missa in contrapuncto)
• Missa Scala Aretina
• Nisi dominus aedificaverit, voor bas, viool en basso continuo
• Surrexit Christus, Ciaccona voor viool en basso continuo
• Vesperae à 32, voor gemengd koor en orkest
  1. Magnificat
  2. Dixit Dominus
• Victori der Christen a-klein

[bewerk] Toneelwerken

[bewerk] Opera's

• 1687 Chi la dura la vince, 3 aktes - libretto: Francesco Maria Raffaelini (ook als Arminio bekend) opgedragen aan Aartsbisschop Johann Ernst von Thun
• 1689 Alessandro in Pietra
• 1699 Tratenimento musicale del'Ossequio di Salisburgo

[bewerk] Andere toneelwerken

• 13 Schooldramas

[bewerk] Kamermuziek

• 1669 "Sonata representativa", voor viool en basso continuo (met en imitatie van dierenstemmen)
  1. (Allegro)
  2. Nachtigall
  3. Cucu
  4. Fresch
  5. Die Henn, der Hann
  6. Die Wachtel
  7. Die Katz
  8. Musquetir Mars
  9. Allemande
• 1673 Sonata à 6, voor trompet, 2 violen, 2 altviolen en contrabas
• 1676 16 Mysteriensonatas (Rosenkranzsonaten), in scordatura met 15 verschillende stemmingen van de viool

• 1681 8 Vioolsonates
• Pastorella, voor viool en basso continuo
• Serenada à 5
• Sonata à 6 in Bes groot "die pauern-Kirchfarth genandt"
  1. Adagio - Presto
  2. -
  3. Adagio
  4. Aria (Andante)
• Sonata à 7
• Sonate "der Nachtwächterruf"
• Sonate "La Pastorella", voor viool en basso continuo
• Sonata pro tabula à 10, voor 4 fluiten, 2 violen, 2 altviolen en cello
• Trombet- und musikalischer taffeldienst à 4

[bewerk] Publicaties

• Jiří Sehnal: Die "Sonatae a Violino solo, Salzburg 1681" von Heinrich Ignaz Franz Biber in: Konferenzbericht des Symposiums Pavel Josef Vejvanowsky, Kromeriz 1993, Österreichisches Ost- und Südosteuropa-Institut Brno, 1994.
• Jiří Sehnal: Die Kompositionen Heinrich Bibers in Kremsier (Kroměříž), Sborník prací Filosofické fakulty Brněnské university 19, 1970. pp. 21-39.
• Ernst Kubitschek: Heinrich Ignaz Franz Bibers Instrumentalschaffen in : Österreichische Musikzeitschrift 49. Jahrgang, 2/1994, S. 97-105
• Ernst Kubitschek: Heinrich Ignaz Franz Biber und Georg Muffat - zwei Meister nicht nur der Instrumentalmusik in: Österreichische Musik Zeitung 3-4/2004, S. 5-18.
• Ernst Kubitschek: Die Mysteriensonaten von Heinrich Ignaz Franz Biber in: Schläft ein Lied in allen Dingen, Festschrift für Konrad Ruhland zum 70. Geburtstag, Passau/Schongau 2003; Seite 161-184
• Antonín Breitenbacher: Hudební archiv kolegiátního kostela sv. Mořice v Kroměříži, Olomouc, 1928.
• Petrus Eder, Ernst Hintermaier: Heinrich Franz Biber 1644-1704: Musik und Kultur im hochbarocken Salzburg in: Studien und Quellen Salzburg, 1994.
• Ernst Hintermaier: Heinrich Ignaz Franz Biber (1644-1704) und das Musikleben Salzburgs, Barockberichte 8 & 9 1994, pp. 265-273.

[bewerk] Externe links

• Internetpagina (en)
• Achtergrondinformatie voor de Mysteriensonates (Rosenkranzsonates) (de)
• In het W.Icking Muziekarchiv kunt u vinden
  1. Bladmuziek: 1. + 16. Rosenkranzsonate. (zonder scordatura)
  2. Bladmuziek: van de sonata representativa, en een Midifile
• Partituren van Heinrich Ignaz Bibers muziek op International Music Score Library Project (publiek domein)