Huwelijk

Van Wikipedia

Het huwelijk is in de westerse beschavingskring en een groot deel van de niet-westerse beschavingen een wettelijk geregelde, formele samenlevingsvorm voor het leven, meestal tussen één man en één vrouw, die de fundering vormt van de meeste gezinnen en die meer in het algemeen van belang is als legaal en sociaal geaccepteerd fundament onder seksuele relaties en familieverbanden. De precieze definitie van het huwelijk is afhankelijk van de historische en culturele context (zie ook verderop). Wereldwijd komen monogame, heteroseksuele huwelijken het meest voor, gevolgd door polygynie (een verbintenis van één man met meerdere vrouwen).

Inhoud

1 Historie huwelijk
2 Locatie van de huwelijkssluiting
3 Rechten en plichten tijdens het huwelijk (in Nederland)
4 Huwelijksvermogensrecht
5 Einde van het huwelijk
6 Huwbare leeftijd
7 Huwelijksvormen
8 Trends in trouwen
9 Protest tegen het fenomeen 'huwelijk'
10 Gerelateerde onderwerpen

[bewerk] Historie huwelijk

Over de Romeinse en Griekse huwelijkstradities bestaan vele authentieke bronnen, en ook in vroegere beschavingen zijn er aanwijzingen voor huwelijkstradities.

Vanaf de latere decennia van de twintigste eeuw wordt de term huwelijk in sommige landen en in sommige kringen ook in toenemende mate geaccepteerd als benaming voor homoseksuele verbintenissen. In Nederland, België, Spanje en Canada is het wettelijke huwelijk door de burgerlijke overheid inmiddels ook mogelijk gemaakt voor paren van gelijk geslacht (zie ook homohuwelijk). Andere landen zoals Letland, definiëren het huwelijk in hun grondwet dan weer expliciet als een verbintenis tussen één man en één vrouw.

[bewerk] Locatie van de huwelijkssluiting

De plaats waar een huwelijk wordt gesloten, hangt van het land en de geldende cultuur af. In sommige landen vindt de huwelijkssluiting plaats in een religieuze bijeenkomst, bijvoorbeeld tijdens een mis. In Nederland en België kent men onderscheid tussen het burgerlijk huwelijk en het kerkelijk huwelijk. Het burgerlijk huwelijk moet volgens artikel 1:86 van het Nederlandse Burgerlijk Wetboek altijd voorafgaan aan het kerkelijk huwelijk. Het burgerlijk huwelijk wordt in het gemeentehuis gesloten, wordt bijgewoond door minstens twee getuigen en is rechtsgeldig. Vaak wijst de gemeenteraad ook enkele alternatieve trouwlocaties aan. Die locaties worden dan formeel ook als gemeentehuis aangemerkt. Als tastbaar aandenken ontvangen de echtelieden samen het trouwboekje, waarin later de kinderen worden bijgeschreven wanneer die bij een ambtenaar van de burgerlijke stand worden aangegeven. De huwelijksdag wordt meestal afgesloten met een bruiloftsfeest.

[bewerk] Rechten en plichten tijdens het huwelijk (in Nederland)

De huwelijkse staat omvat allerlei rechten en plichten. Deze zijn vastgelegd in boek 1 van het Burgerlijk Wetboek. Echtgenoten zijn elkander getrouwheid, hulp en bijstand verschuldigd. Zij zijn verplicht elkander het nodige (financieel) te verschaffen. Ze zijn ook jegens elkaar verplicht de tot het gezin behorende minderjarige kinderen te verzorgen en op te voeden en de kosten van die verzorging en opvoeding te dragen. De verplichting tot samenwonen bestaat in Nederland niet meer.

De echtgenoten moeten samen de kosten van de huishouding, daaronder begrepen de kosten van verzorging en opvoeding van de kinderen, dragen, naar evenredigheid van hun inkomen. Zijn de kosten hoger dan hun inkomens, dan moeten zij het meerdere dragen naar evenredigheid van hun vermogens. De echtgenoten moeten elkaar voldoende geld ter beschikking stellen om de kosten van de huishouding te betalen. Van deze draagplicht naar evenredigheid van inkomen en vermogen kan alleen bij huwelijkse voorwaarden worden afgeweken.

[bewerk] Huwelijksvermogensrecht

Vanaf het moment dat het huwelijk is voltrokken bestaat in Nederland tussen de echtgenoten van rechtswege een algehele gemeenschap van goederen. Als men deze gemeenschap van goederen niet wenst dient men voor het huwelijk bij notariële akte met elkaar huwelijkse voorwaarden overeen te komen. In België geldt dan het wettelijk huwelijksvermogensstelsel: goederen die men bij aanvang van het huwelijk heeft blijven eigen goederen. Vermogenstoename tijdens het huwelijk is gemeenschappelijk. Hiervan kan men afwijken door een huwelijkscontract te sluiten.

[bewerk] Einde van het huwelijk

Naar Nederlands recht eindigt het huwelijk door overlijden van één van beide echtgenoten, door echtscheiding of bij omzetting van het huwelijk in een geregistreerd partnerschap.

[bewerk] Huwbare leeftijd

Om te mogen trouwen moeten beide partners in Nederland minimaal 18 jaar oud zijn. Zijn beide partners 16 of 17, dan mogen zij ook trouwen, mits er een doktersverklaring kan worden overlegd waaruit blijkt dat zij zwanger is of al een kind heeft gekregen. Op jongere leeftijd trouwen is alleen mogelijk met ontheffing van de Minister van Justitie om zwaarwegende redenen.

[bewerk] Huwelijksvormen

Naast de meest gebruikelijke huwelijksvorm (één man, één vrouw), zijn er de polygame vormen polygynie (één man, meerdere vrouwen) en polyandrie (één vrouw, meerdere mannen), het groepshuwelijk en het homohuwelijk.

Polygynie is de op een na meest voorkomende huwelijksvorm. Historisch kwam het voor in China, bij verschillende volkeren in Afrika en Polynesië en, niet te vergeten, in het Oude Testament. In landen met een christelijke traditie is polygynie over het algemeen wettelijk verboden, maar in veel landen met een Islamitische meerderheid is deze huwelijksvorm wel toegestaan.

Polyandrie is wereldwijd gezien zeldzaam, maar komt regelmatig voor in Tibet, Zanskar (een streek in Noordwest-India), Nepal, bepaalde streken in China (met name Yunnan) en bij bepaalde stammen in Amerika en in Afrika, ten zuiden van de Sahara.

Groepshuwelijken tussen meerdere mannen en meerdere vrouwen zijn extreem zeldzaam, maar komen voor bij de Caingang in Brazilië.

Het huwelijk tussen mensen van gelijk geslacht, het zogenoemde homohuwelijk is als wettelijk verschijnsel iets van de 21e eeuw. Nederland is het eerste land in de wereld geweest waar dit huwelijk werd geïntroduceerd. Het huwelijk wordt in het Nederlandse Burgerlijk Wetboek Boek 1 nu beschreven als een verbintenis tussen twee natuurlijke personen "van verschillend of gelijk geslacht". Ook in Zwitserland, België, Canada en Spanje erkent de burgerlijke overheid tegenwoordig het homohuwelijk.

[bewerk] Trends in trouwen

Van stiekem trouwen wordt gesproken als twee mensen hun omgeving achteraf, of in het geheel niet, in kennis stellen van een gesloten huwelijk. Er worden dan bijvoorbeeld kaartjes rondgestuurd met de tekst "We zijn getrouwd in Las Vegas".

Een meer organisatorische trend is het openen van een website voor het bruidspaar. Deze site kan in de aanloopfase naar het huwelijk een informerend karakter hebben en later dienen als foto album. Meestal wordt deze site door de ceremoniemeester geopend.

Tevens is het inhuren van een weddingplanner een grote uitkomst bij het organiseren van een bruiloft. De weddingplanner kan ook op de grote dag zelf, als ceremoniemeester fungeren. Het beroep Weddingplanner is overgewaaid uit Amerika, maar wordt ook in Nederland steeds vaker in de arm genomen.

[bewerk] Protest tegen het fenomeen 'huwelijk'

In de westerse wereld is er sinds de tweede helft van de 20ste eeuw meermalen protest geweest tegen het huwelijk. Zo verzetten sommige feministen zich al enige decennia tegen het verschijnsel. In 2005 werd er in Zweden een politieke partij opgericht, het Feministisch Initiatief, dat onder meer tot doel heeft het huwelijk af te schaffen. Dit met de motivatie dat het huwelijk als samenlevingsvorm anno 2005 niet om liefde, maar om bezit draait. Ook in Nederland zijn er protesten geweest tegen de centrale rol van het huwelijk, in de jaren zeventig en tachtig zag men bv. sommige progressieve mensen "demonstratief" in hun daagse kleren trouwen en geen bruiloft vieren, om aan te geven dat ze lak hadden aan de burgerlijke moraal van het huwelijk en het bv. alleen maar deden voor de geplande of al aanwezige kinderen. Meestal woonden ze dan al jaren samen. Van lieverlee ziet men daarna weer een tendens naar "pracht en praal" en komen er weer mooie auto's of een koetsje bij en echte bruidskleding i.p.v. een spijkerpak. Romantiek mag weer. Het kerkelijk gesloten huwelijk komt steeds minder voor, al ziet men soms dat men, als een soort compensatie voor de soms wat kale bedoening van de burgerlijke stand, een plechtigheid in de kerk toch wel mooi vindt (vooral bij mensen die van huis uit al iets met een kerk hebben, of een van beiden).

[bewerk] Gerelateerde onderwerpen

Zie ook

Categorieën: Relatievorm | Personen- en familierecht | Samenlevingsvorm | Huwelijk