Michail Koetoezov
Van Wikipedia
Prins Michail Illarionovitsj Golenisjtsjev-Koetoezov (Russisch: князь Михаил Илларионович Голенищев-Кутузов) (Sint-Petersburg, 5 september/16 september 1745 - Bolesławiec, 16 april/28 april 1813) was een Russische veldmaarschalk aan wie de overwinning van Rusland op de Grande Armée van Napoleon wordt toegedicht.
Inhoud |
[bewerk] Vroege carrière
Koetoezov ging in het leger in 1759 of 1760. Hij diende in veldtochten in Polen (van 1764 - 1769) en tegen de Turken (1770 - 1774), waarin hij zijn rechteroog verloor. Daarna reisde hij door Pruisen, Oostenrijk, Engeland en Nederland, waar hij een tijd in Leiden verbleef. In 1776 keerde hij terug naar Rusland, waar hij ongeveer 6 jaar zou dienen op de Krim onder de bevelhebber Aleksandr Soevorov. In 1777 werd Koetoezov bevorderd tot kolonel, in 1782 tot brigadegeneraal en in 1784 tot generaal-majoor.
In 1787 werd hij gouverneur-generaal van de Krim. In de Russisch-Turkse oorlog van 1787 - 1792 diende hij wederom onder zijn leermeester Soevorov. Hij onderscheidde zich door de plaatsen Otsjakov, Odessa, Benda en Izmail in te nemen. Bovendien onderscheidde hij zich bij de slagen bij Rimnik en Masjin. In 1791 werd hij bevorderd tot luitenant-generaal, en vervulde achtereenvolgens de posten van ambassadeur te Istanbul, gouverneur-generaal van Finland, commandant van het korps kadetten te Sint-Petersburg, ambassadeur in Berlijn en gouverneur-generaal van Sint-Petersburg.
[bewerk] Napoleontische oorlogen in Europa
In 1805 stond Koetoezov aan het hoofd van de Russische troepen, die Oostenrijk moesten steunen tegen de aanval van Napoleon op Wenen.
Aan de vooravond van de slag bij Austerlitz probeerde Koetoezov de geallieerde generaals ertoe te bewegen zich terug te trekken. De Oostenrijkse generaals negeerden echter zijn advies. Koetoezov had vervolgens zo weinig interesse in de slag dat hij bij het voorlezen van de orders in slaap viel. Hij was op 2 december 1805 wel aanwezig bij de slag zelf, waar hij weer gewond raakte.
Van 1806 tot 1811 diende Koetoezov als gouverneur-generaal van Litouwen en Kiev. Daarna werd hij bevelhebber van het leger in de oorlog tegen het Ottomaanse Rijk. Hij begreep echter dat zijn troepen nodig zouden zijn bij het op handen zijnde gevecht met de Fransen, en onderhandelde een vrede met de Turken in het verdrag van Boekarest, dat inhield dat Bessarabië (tegenwoordig Moldavië en een deel van Oekraïne) door Rusland ingelijfd werd. Dit succes leverde hem de titel Prins op.
[bewerk] Napoleons inval in Rusland
Toen Napoleon Rusland binnenviel in 1812, koos de toenmalige minister van oorlog Michail Barclay de Tolly voor de tactiek van de verschroeide aarde. Hij trok zich liever terug dan een grootschalige veldslag te riskeren. Dit leidde tot protesten van de andere generaals, waaronder vorst Pjotr Bagration. Toen Koetoezov werd benoemd tot bevelhebber van het Russische leger werd hij met gejuich onthaald.
Koetoezov koos ervoor om wel slag te leveren op weg naar Moskou. Op 26 augustus 1812, Juliaanse kalender, 6 september, Gregoriaanse kalender vond de Slag bij Borodino plaats, die als de grootste veldslag uit de menselijke geschiedenis tot dat moment wordt beschouwd. Bij deze veldslag, die geen duidelijke overwinnaar opleverde, waren 250.000 soldaten betrokken. Tijdens het beroemde overleg van Fili besloot Koetoezov de strategie van Barclay de Tolly te hervatten en de verdediging van Moskou op te geven, zodat het Russische leger gespaard kon worden, en de Fransen steeds meer last zouden krijgen van hun falende aanvoerslijnen.
Nadat Napoleon Moskou had ingenomen, trok Koetoezov zich terug op de weg naar Kaloega. Napoleon koos deze route voor zijn terugtocht, maar na de slag bij Malojaroslavets werd deze gedwongen terug te keren richting Smolensk, dezelfde route als op de heenweg. De tactiek van Koetoezov werd niet door iedereen gesteund, met name Bagration had forse kritiek. Desondanks leidde deze tactiek tot de enorme verliezen van de Grande Armée, die nog verergerd werden bij de oversteek van de rivier Berezina.
Inmiddels was Koetoezov bevorderd tot veldmaarschalk. Voor zijn overwinning bij de slag van Smolensk kreeg hij de titel Prins van Smolensk.
[bewerk] Dood en nalatenschap
In 1813 werd de gezondheid van Koetoezov steeds slechter. Hij stierf op 28 april te Bunzlau in Pruisen (tegenwoordig Bolesławiec in Polen) en werd later begraven in de Kazankathedraal in Sint-Petersburg. Boven zijn graf hangen de sleutels van 8 vestingen (waaronder Geertruidenberg en Breda) en 17 steden, waaronder Brussel. Koetoezov wordt beschouwd als de op één na belangrijkste generaal uit Rusland; hij moet alleen zijn leermeester Aleksandr Soevorov voor laten gaan.
In Oorlog en Vrede van Leo Tolstoj speelt Koetoezov een prominente rol als een wijze en populaire leider.
In de Tweede Wereldoorlog werd de orde van Koetoezov ingesteld, die na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie behouden werd door Rusland. Er zijn ongeveer 7000 mensen gedecoreerd met deze hoge orde.
