Paradigmaverschuiving
Van Wikipedia
Een paradigmaverschuiving (ook wel een revolutie in de wetenschap, niet te verwarren met de wetenschappelijke revolutie) is volgens Thomas Kuhn een ontwikkeling in de wetenschap die leidt tot een dramatisch ander beeld van hoe de werkelijkheid in elkaar zit. Vaak ontstaat bij zo'n ontwikkeling een grote tegenstelling tussen de voor- en tegenstanders. Achteraf blijkt dan ook pas dat er sprake was van een echte revolutie. De Nederlandse natuurkundige Hendrik Kramers was eerder dan Kuhn al met soortgelijke ideeën gekomen.
[bewerk] Natuurkunde
- Heelal en wereldbeeld: op grond van de theorie van Nikolaus Copernicus kwam Galileo Galilei, gesteund door eigen waarnemingen van de schijngestalten van Venus tot de conclusie dat de zon in het midden van ons "zonnestelsel" staat. Hiermee werd het heliocentrische wereldbeeld verworpen en begon de moderne kosmologie en astronomie (tegenover de astrologie!). Voetnoot: Galilei werd hiervoor door de katholieke kerk, die nog een paar eeuwen het ptolemeïsche wereldbeeld is blijven verdedigen, veroordeeld tot levenslang huisarrest.
- Meer dan één zonnestelsel: het onderzoek van William Herschel waarbij hij 90.000 sterren bestudeerde en tot de conclusie kwam dat de zon onderdeel was van de Melkweg, leidde tot het besef dat elke ster een zon kan zijn en dat er dus meer zonnestelsels zijn. Eerder was Giordano Bruno met dit denkbeeld gekomen.
- E=mc²: het experiment van Michelson en Morley, dat aantoonde dat de snelheid van het licht altijd constant is, wekte in 1887 veel verbazing. Het experiment leidde via de contractieformule van Hendrik Lorentz tot de relativiteitstheorie van Albert Einstein.
[bewerk] Verder lezen
Thomas Samuel Kuhn: The structure of scientific revolutions, 1962
