Sherlock Holmes
Van Wikipedia
Sherlock Holmes is de briljante detective uit de verhalen van de laat 19e-eeuwse, vroeg-20e-eeuwse schrijver en arts Sir Arthur Conan Doyle.
Inhoud |
[bewerk] Ontstaan
Conan Doyle baseerde de figuur losjes op een leraar die hij had op de universiteit, de talentvolle chirurg en forensisch detective Joseph Bell. De forensische wetenschap was nieuw in die tijd. De naam "Sherlock Holmes" is afkomstig van een paar cricketers, hoewel in enkele zeer vroege manuscripten zijn naam nog als Sherrinford Holmes staat genoteerd.
[bewerk] Holmes' wereld
De verhalen over Holmes worden door Conan Doyle in de mond gelegd van dokter John H. Watson, een vriend met wie Holmes een tijdlang op kamers heeft gewoond. Holmes' specialisme is het oplossen van ongewone zaken, waarbij hij zijn talent voor minutieuze observaties en het trekken van conclusies daaruit gebruikt. Zo onderzoekt hij een oude hoed waar Watson niets bijzonders aan ziet en concludeert dat "de eigenaar zeer intellectueel is, ooit financieel goed af was in de laatste drie jaar, hoewel hij het nu moeilijk heeft; eens had hij een vooruitziende blik, maar nu minder; wat wijst op een morele achteruitgang, waarschijnlijk veroorzaakt door drankzucht; en zijn vrouw houdt duidelijk niet meer van hem." (The adventures of Sherlock Holmes: The adventure of the blue carbuncle).
Sherlock Holmes beschrijft zichzelf als een "consulting detective", hetgeen betekende dat de mensen hem opzochten in zijn flat, 221b Baker Street, Londen, om hem om raad te vragen (en hoewel Holmes een fictieve detective is, is er op dit adres nu een Sherlock Holmesmuseum ingericht).
Terugkerende figuren in de verhalen zijn naast Holmes en Watson ook Holmes' broer, Mycroft, die in drie verhalen verschijnt: "The Greek Interpreter", "The Final Problem" en "The Bruce-Partington Plans", en Holmes' aartsvijand, professor Moriarty. Ook de groep straatkinderen die Holmes gebruikt voor hand- en spandiensten, de "Baker Street Irregulars", komt in verschillende verhalen voor. Mycroft werkt voor de Engelse regering en is volgens Holmes zelf nog veel slimmer dan hij, maar te lui om er zelf op uit te gaan. Moriarty is een professor in de wiskunde en een geniale misdadiger.
In het eerste Holmes-verhaal, "A Study in Scarlet" (Een studie in rood), wordt iets verteld over Holmes' achtergrond. Op 4 maart 1881 wordt hij gepresenteerd als een onafhankelijke scheikundestudent met een scala aan bijzondere interesses die er in combinatie voor zorgen dat Holmes een superieur misdaad-oplosser wordt (hoewel vioolspelen en pijproken er waarschijnlijk weinig mee van doen hebben). In een ander vroeg Holmes-verhaal, "The Gloria Scott", zien we zijn eerste zaak en horen we dat hij detective is geworden omdat de vader van een vriend hem gecomplimenteerd had met zijn vaardigheid in deduceren.
[bewerk] Plaats in de detectiveliteratuur en epigonen
Een populaire mythe is dat de figuur van Sherlock Holmes de grondlegger was van een heel genre van moord-mysteries, maar dit genre bestond toch al ook voor Holmes. In het eerste Sherlock-Holmesverhaal A Study in Scarlet, merkt Holmes' vriend Dr. Watson al op dat Holmes hem doet denken aan C. Auguste Dupin (een intelligente speurder in de verhalen van Edgar Allan Poe.) Holmes is niet blij met deze vergelijking. Hij beschouwt Dupin als een inferior fellow (een inferieure kerel.)
Veel fictieve detectives hebben Holmes' logische methoden geïmiteerd, zoals Agatha Christie's Hercule Poirot, Patricia Wentworths Miss Silver, Ellery Queen, Perry Mason, Columbo, Dick Tracy en zelfs de stripheld Batman.
[bewerk] Verhalen
Conan Doyle schreef vier boeken en 56 korte verhalen over Sherlock Holmes. Deze verzameling staat onder fans bekend als 'de canon'.
Alle verhalen worden door Dr. Watson verteld, met uitzondering van twee die door Holmes zelf worden verteld, en twee andere die uit het oogpunt van een derde persoon worden geschreven. De romans A Study in Scarlet en The Valley of Fear bestaan uit twee delen: eerst wordt door Watson verteld hoe Holmes een zaak oplost, waarna een anonieme auteur de voorgeschiedenis vertelt, waarvan Holmes noch Watson getuige waren.
De verhalen verschenen als feuilleton in een tijdschrift, met name in The Strand, over een periode van veertig jaar. Dit was in die tijd een populaire vorm van publiceren; ook Charles Dickens en Wilkie Collins schreven hun boeken op deze manier. De verhalen zijn ontstaan tussen 1878 en 1903, met een laatste verhaal in 1914.
Conan Doyle had op een gegeven moment genoeg van zijn held Holmes. Omdat het publiek steeds weer om nieuwe verhalen bleef vragen, beëindigde hij zijn carrière door hem tijdens een worsteling met zijn doodsvijand, Professor Moriarty, samen met deze in Zwitserland in de kloof van de Reichenbachwaterval te laten storten, waarbij beide omkwamen. Het publiek was echter nog lang niet op Holmes uitgekeken, zodat Holmes na enige tijd de dodelijke val toch op mysterieuze wijze bleek te hebben overleefd.
Het korte verhaal The Red-Headed League, de roman A Study in Scarlet en vooral de roman The Valley of Fear bevatten verwijzingen naar vrijmetselarij. Sir Arthur Conan Doyle was dan ook lid van een Engelse vrijmetselaarsloge.
[bewerk] Theater
Er zijn verschillende theaterproducties van de verhalen gemaakt, waaronder toneelstukken, een musical en een ballet.
[bewerk] Film
Sherlock Holmes is de meest verfilmde fictionele figuur, met bijna 200 films over zijn avonturen. Dracula is de enige die in de buurt van dit record komt.
De eerste film over Holmes is een one-reel film, Sherlock Holmes Baffled, gemaakt door de American Edison company in 1900. In de vroege jaren van de 20ste eeuw zijn veel soortgelijke films gemaakt, met name de 13 one en two-reel films van het Noorse Nordisk tussen 1908 en 1911. In 1911 maakte American Biograph een serie van 11 korte komedies gebaseerd op Holmes met Mack Sennett in de titelrol.
De volgende significante Holmesfilms werden geproduceerd door Stoll Films in Groot-Brittannië. Tussen 1921 en 1923 maakten zij in totaal 47 two-reelers met Eille Norwood in de hoofdrol.
[bewerk] Basil Rathbone als Holmes
De bekendste man die deze rol heeft gespeeld was ongetwijfeld Basil Rathbone. Zijn Holmes-carrière begon met The Hound of the Baskervilles en The Adventures of Sherlock Holmes (1939). Hierna kwam een serie van 12 films tussen 1942 en 1946, die in het heden waren gesitueerd, en die Holmes tegenover Nazi's zette. Zijn populariteit onder de fans kwam onder andere door het feit dat hij leek op de man uit de illustraties uit de vroege publicaties van de verhalen.
[bewerk] Televisie
Er zijn veel verschillende televisieversies gemaakt van de bekendere Sherlock Holmes verhalen, met name van The Hound of the Baskervilles. Veel fans vinden de versie van Granada Television, met Jeremy Brett als Holmes, het meest recht doen aan het origineel. Jeremy Brett speelde in 41 van de verhalen voordat hij in 1995 overleed aan een hartaanval en kon zijn voornemen om de gehele canon te verfilmen niet uitvoeren. In deze serie werd Dr. Watson door twee acteurs gespeeld: David Burke en Edward Hardwicke.
Een animatieserie, Sherlock Holmes in the 22nd Century, stuurt Holmes naar de toekomst, en is bewijs dat Holmes nog steeds tot de verbeelding blijft spreken.
