Stardust
Van Wikipedia
Stardust (Engels voor sterrenstof) is een onbemand ruimtevaartuig dat gelanceerd is op 7 februari 1999 en landde op 15 januari 2006 om 10:11 UT. Op 2 januari 2004 vloog het langs de komeet Wild 2, deed daar metingen en maakte foto's. Het unieke van dit project was dat Stardust tijdens zijn vlucht stofdeeltjes uit de ruimte opving, tijdens de ontmoeting met Wild 2 losvliegende komeetdeeltjes opving, en het opgevangen materiaal terug bracht naar de aarde ten behoeve van nader onderzoek.
In de herfst van 1995 kreeg het project groen licht, en in januari 1996 werd begonnen met de realisatie. Op 7 februari 1999 werd Stardust gelanceerd met behulp van een Delta 2 raket vanaf Cape Canaveral, Florida.
Op 2 november 2002 vloog Stardust op een afstand van 3300 kilometer langs de planetoïde Annefrank, en nam daarvan een aantal foto's.
Toen Stardust langs de komeet Wild 2 vloog, werden losvliegende komeetdeeltjes opgevangen met behulp van een speciaal materiaal genaamd aerogel. Aerogel wordt gemaakt van vier chemicaliën die na menging een gel vormen. Deze gel wordt gedroogd door het onder hoge druk te verhitten. Het is extreem poreus materiaal, en heeft daarom een extreem lage dichtheid.
Testen met aerogel hebben aangetoond dat dit materiaal deeltjes kan opvangen die een snelheid hebben van maximaal 10 km/seconde (ongeveer 6 keer zo snel als een geweerkogel). Bovendien moet de schade die de inslaande komeetdeeltjes aan het ruimtevaartuig verzoorzaken beperkt blijven. Voor ruimtevaartbegrippen is 10 km/seconde echter een betrekkelijk lage snelheid, of beter gezegd een betrekkelijk lage relatieve snelheid. Er moest dus voor Stardust een traject worden bedacht waarbij de snelheid van het ruimtevaartuig ten opzichte van de komeet tijdens de ontmoeting betrekkelijk laag was. Het gekozen traject zorgt er voor dat Stardust langs de komeet zal vliegen met een relatieve snelheid van 6,2 km/seconde, zodat de aerogel voldoende komeetdeeltjes heeft kunnen opvangen. Deze ontmoeting vond plaats op 2 januari 2004 op een afstand van 300 kilometer tot de komeet.
Een cruciaal moment tijdens de missie van Stardust was de terugkeer naar de aarde op 15 januari 2006. Stardust wierp een capsule met het verzamelde materiaal af dat na terugkeer in de atmosfeer aan een parachute afdaalde naar de aarde. De capsule kwam op 135 km hoogte om 09:56:39 UT voor het eerst in contact met onze atmosfeer boven het noorden van de Amerikaanse staat Californië. De snelheid van de capsule op dat moment bedroeg volgens berekeningen 46.440 km/u, de hoogste snelheid ooit tijdens een reentry. Op een hoogte van 32 kilometer opende zich de eerste remparachute waarna op 3 kilometer hoogte de hoofdparachute zich opende. Om 10:07:58 activeerde de capsule het aan boord zijnde VHF baken. De capsule dreef vervolgens iets af naar het noordoosten ten opzichte van de vooropgestelde landingssite. De landing op de U.S. Air Force Utah Test and Training Range (UTTR) in de staat Utah werd afgeklokt om 10:11:01 UT door het "Flight and recovery team" met de radiofonische melding "All stations we have touchdown".
Kometen zijn samengesteld, naar men aanneemt, uit materiaal dat afkomstig is uit de buitenste regionen van ons zonnestelsel. Dit materiaal is sinds miljarden jaren onveranderd gebleven, en daarom verwacht men dat bestudering ervan informatie zal opleveren over het ontstaan van het heelal en van ons zonnestelsel. Tevens vermoedt men dat kometen die miljarden jaren geleden op aarde terecht zijn gekomen onze planeet hebben voorzien van water en op koolstof gebaseerde moleculen, en dus een rol hebben gespeeld in het ontstaan van het leven op aarde.
Stardust is onder leiding van NASA tot stand gekomen door de samenwerking van
- Jet Propulsion Laboratory (NASA)
- Ames Research Center (NASA)
- Johnson Space Center (NASA)
- University of Washington
- University of Chicago
- het bedrijf Lockheed Martin Astronautics, Denver, Colorado
- het Max Planck Instituut, Duitsland
[bewerk] Externe link
- Stardust op de website van het NASA Jet Propulsion Laboratory
- Stardust@Home: project waarin vrijwilligers mee kunnen werken aan het onderzoek van de stofdeeltjes van stardust
- Stardust reentry info
