Triptiek
Van Wikipedia
Een triptiek of drieluik (van het Griekse triptychon met tri dat drie betekent en ptychē staat voor vouw) is een schilderij, meestal op houten panelen geschilderd, dat in drie delen is verdeeld, verbonden met scharnieren, zodat deze geopend of gesloten kunnen worden. Het rechter en linker zijpaneel zijn even breed, samen zijn ze net zo breed als het middenpaneel. Vaak zijn triptieken verfraaid met houtsnijwerk.
Triptieken waren het meest gebruikelijk in de Renaissance, waar schilders zoals Hans Memling en Jeroen Bosch er diverse schilderden. Triptieken worden vooral in altaarstukken in kerken toegepast. Soms werden op de achterpanelen grisailles en/of wapenschilden geschilderd.
De opdracht aan een schilder voor een triptiek werd gegeven door een of meer rijke opdrachtgevers. Deze werden dan zelf meestal op de zijpanelen van de triptiek vereeuwigd. Jaarlijks werden ook missen opgedragen om het zieleheil van deze schenkers te bevorderen.
[bewerk] Devotie
Tijdens het grootste deel van het kerkelijk jaar was de triptiek gesloten, mensen zagen de buitenpanelen. Zo zagen de zieken in het Hôtel-Dieu, een voormalig ziekenhuis voor de armen, in Beaune alle dagen de schenkers met hun patroonheilige op de polyptiek Het Laatste Oordeel van Rogier van der Weyden. Deze polyptiek telt 7 panelen. Op feestdagen werd het centrale paneel geopend voor de gewone mensen. Zo kunnen de parochianen van Sint-Baafskathedraal in Gent op feestdagen nog altijd gratis naar de polyptiek Het Lam Gods van Hubert en Jan van Eyck gaan kijken.
[bewerk] zie ook
[bewerk] Externe links
Triptieken van Jeroen Bosch, die online geopend en gesloten kunnen worden.
