Umberto II van Italië
Van Wikipedia
| 1904-1983 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||
| Koning van Italië | ||||||
|
||||||
|
Umberto II (15 september 1904 te Racconigi - 18 maart 1983 te Genève) was van 9 mei tot 12 juni 1946 de laatste koning van Italië. Hij werd geboren met de titel prins van Piëmont en kreeg vanwege zijn korte heerschappij de bijnaam meikoning. Hij was de oudste zoon van koning Victor Emanuel III en koningin Helena, een dochter van koning Nicolaas I van Montenegro.
[bewerk] Prins van Piëmont
Umberto trad op 8 januari 1930 in het huwelijk met prinses Marie José van België (4 augustus 1906 – 27 januari 2001), een dochter van Albert I. Uit het huwelijk werden vier kinderen geboren:
Umberto was bevelhebber van het Italiaanse leger. Deze baan was echter puur formeel, het echte commando lag bij premier Benito Mussolini. Umberto en Mussolini waren overeengekomen altijd op afstand van elkaar te blijven. Er wordt wel beweerd dat de Duce een geheim dossier over de kroonprins had, maar dit is voor zover bekend nooit gevonden.
In het Huis Savoye had men de traditie dat slechts één lid van de familie tegelijkertijd regeerde. Derhalve hield Umberto zich afzijdig van de politiek. Hij zondigde hier eenmaal tegen toen hij voor een koninklijk huwelijk in Duitsland was en zelfstandig een ontmoeting met Adolf Hitler arrangeerde. De Italiaanse regering achtte dit ongepast en verbande hem nu echt uit de politiek.
In 1943 was Marie José betrokken bij een vergeefse poging om een vredesverdrag tussen Italië en de Verenigde Staten te sluiten. De diplomaat Giovanni Battista Montini - de latere paus Paulus VI - werkte hieraan mee. Victor Emanuel steunde deze poging niet en Umberto was er niet (direct) bij betrokken. Marie José wist de Amerikaanse agenten nooit te ontmoeten en werd met haar kinderen naar Sarre in Savoye gezonden en voortaan verre gehouden van de politiek.
Datzelfde jaar werd Mussolini, die door Victor Emanuel gevangen was gezet, bevrijd door de Duitsers en greep weer de macht. Victor Emanuel vluchtte met zijn gezin naar Sicilië. Hij trok zich onder Anglo-Amerikaanse druk in 1944 terug uit de openbare zaken en liet Umberto al zijn functies overnemen. Hij deed echter geen troonsafstand.
[bewerk] Koning van Italië
In de drie jaar die volgden was Umberto tamelijk populair geworden. Victor Emanuel trad op 9 mei 1946 aan de vooravond van een referendum over de toekomst van de monarchie ten gunste van hem af. Hij deed dit echter veel te laat en in het referendum werd toch besloten de monarchie af te schaffen (12 miljoen stemmen voor de republiek tegenover 10 miljoen voor de monarchie). Of dit referendum eerlijk is verlopen blijft de vraag. Miljoenen inwoners waren nog niet naar hun plaats van herkomst teruggekeerd om te kunnen stemmen en de status van Italiaanse grensgebieden - en dus het stemrecht van de bewoners daarvan - was onduidelijk.
Umberto was slechts voor een periode van 33 dagen koning. Op 12 juni 1946 werd de monarchie officieel afgeschaft en verliet Umberto zijn land - voorgoed. Premier Alcide De Gasperi werd tijdelijk staatshoofd. Zo kwam er een einde aan de heerschappij van de Savoyes die 999 jaar eerder met Humbert Withand was begonnen.
[bewerk] In ballingschap
In het buitenland gingen Umberto en Maria uit elkaar. Hij was hoogstwaarschijnlijk homoseksueel en vreemde mogendheden gebruikten deze informatie om het koningshuis bij het Vaticaan uit de gratie te krijgen. Umberto zou na zijn verbanning nog 35 jaar in leven blijven en was als "grootvader van Europa" een graag geziene gast op koninklijke huwelijken. De Italiaanse grondwet van 1947 verbood alle mannelijke troonopvolgers uit het Huis Savoye Italiaans grondgebied te betreden. Vrouwelijke leden van de familie mochten Italië wel betreden, maar deden dit uit respect voor Umberto niet.
Toen in de jaren '80 bleek dat hij terminaal ziek was, pleitte de republikeinse president Sandro Pertini voor het terugdraaien van deze wet. Voordat het zover was stierf Umberto echter. Hij werd begraven in Savoye, maar niemand van de Italiaanse regering was hierbij aanwezig. Voormalig premier Giulio Andreotti was van mening dat dit een fout was geweest en dat Umberto een net man was die onder andere omstandigheden een uitstekende koning zou zijn geweest. De flirt van Umberto's vader Victor Emanuel III met het fascisme had de monarchie echter definitief ondermijnd.
