Wilhelm Friedemann Bach
Van Wikipedia
Wilhelm Friedemann Bach (Weimar, 22 november 1710 – Berlijn, 1 juli 1784) was een Duits componist. WF was de oudste en meest begaafde zoon van Johann Sebastian Bach. Hij was een organist en een improvisator, maar leidde na de dood van zijn vader een onrustig en zwervend leven en stierf als een verlopen genie.
Inhoud |
[bewerk] Levensloop
[bewerk] Opleiding
Wilhelm Friedemann Bach studeerde bij zijn vader, die in 1720 voor hem het Klavierbüchlein schreef. In dat laatste jaar stierf ook zijn moeder Maria Barbara Bach. In 1723 kreeg zijn vader een aanstelling van cantor in Leipzig. WF ging naar de Thomasschule tot 1729. Wilhelm Friedemann kreeg vioolles van Johann Gottlieb Graun en hielp zijn vader bij het overschrijven van composities. In opdracht van zijn vader reisde WF in 1729 naar Halle om Georg Friedrich Händel, de beroemdste organist uit die dagen, uit te nodigen zijn vader te bezoeken. Wilhelm Friedemann Bach en zijn vader waren in 1731 aanwezig bij de uitvoering van Cleofide in Dresden, een opera van Johann Adolf Hasse.
[bewerk] Verblijf te Dresden
Na zijn studie (o.a. filosofie en wiskunde) werd WF in 1733 organist in kleine lutherse Sophienkirche in Dresden. In de kerk bevond zich een beroemd Silbermann-orgel, dat ook door zijn vader was bespeeld. De oude Bach componeerde zes trio-sonates (BWV 525-530) voor zijn zoon.
De sfeer in het katholieke Dresden waar de nieuwe keurvorst van Saksen August III de scepter voerde, was iets anders dan in het protestantse Leipzig. Veel van zijn symfonieën en fantasia's dateren uit deze tijd. Zijn vader maakte reclame of zocht een drukker voor de composities van zijn zoon.
[bewerk] Verblijf te Halle
Wilhelm Friedemann vertrok in 1746 naar Halle, wat hem de bijnaam de Hallescher Bach bezorgde. Halle was het centrum voor Piëtisme en WF begon met het componeren van cantaten, waarvan Gott fähret auf waarschijnlijk de meest geslaagde is. In 1747 musiceerde hij met zijn vader in Sanssouci, het nieuwe lustslot voor Frederik de Grote in Potsdam en ontmoette zijn oude leermeester Graun. Nadat zijn vader was overleden, trouwde de elegante Wilhelm Friedemann in 1751 met de dochter van een belastingambtenaar. WF had kontakt met verlichtingsfilosofen aan de universiteit, verkeerde in vrijdenkerskringen en componeerde in 1758 een stuk voor de verjaardag van Frederik de Grote. Toch kon WF ook in Halle niet helemaal zijn draai vinden. Een aanstelling als kapelmeester in Darmstadt als opvolger van Christoph Graupner mislukte of is door hem afgewezen.
Na een ruzie met het kerkbestuur in 1664 besloot Bach freelance musicus te worden door les te geven of uitvoeringen te geven op het orgel. WF dronk meer dan goed voor hem was en helaas, niet alle composities die hij van zijn vader erfde, zijn bewaard gebleven. Hij schonk enkele manuscripten aan veelbelovende leerlingen, en knoeide met originelen van zijn vader.
[bewerk] Verblijf te Braunschweig
In 1770 verhuisde WF naar Braunschweig en reisde op uitnodiging van Johann Nikolaus Forkel, de eerste biograaf van zijn vader, naar Göttingen. Forkel stak hem in nieuwe kleren en stuurde hem metworsten als dankbetuiging. Aan het hof in Berlijn oogste hij in 1774 veel succes, maar raakte opnieuw in de problemen omdat hij geen zin meer had in lesgeven. Prinses Anna Amalia, de ongetrouwde zuster van Frederik de Grote, die ook orgel speelde keerde zich uiteindelijk van hem af. WF verhuisde diverse malen en stierf in kommervolle omstandigheden, vrouw en dochter achterlatend.
[bewerk] Zijn werken
Wilhelm Friedemann Bach schreef concerten, fantasieën, sonates, fuga's en enkele schitterende symfonieën, maar had vaak moeite zijn composities af te maken. Zijn polonaises werden destijds hoogaangeslagen. WF komponeerde zijn enige opera in Berlijn, maar slechts een fragment is bewaard gebleven. WF had een klein handschrift en was zuinig met papier; voor correcties was dan vaak geen ruimte meer. Zijn muziek is gevoelig, weerbarstig en zonderling; stemmingswisselingen en veranderingen in ritme komen veelvuldig voor. Zijn composities zijn door Martin Falck, de onbetwiste Friedemann-specialist en biograaf, van een Falck-nummer voorzien.
[bewerk] Bron
Falck, M. (1913), Wilhelm Friedemann Bach. Sein Leben und seine Werke.
[bewerk] Externe links
- Alle werken van Wilhelm Friedemann Bach met Falck-nummer
- Partituren van Wilhelm Friedemann Bachs muziek op International Music Score Library Project (publiek domein)
