Furu

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket

Eksemplar av ei furugrein.

Ei furu er eit bartre i furufamilien (Pinaceae). Furu kan vise til fleire tre i slekta Pinus, som inneheld rundt 115 sortar, men furutypen som er vanlegast i Noreg er Pinus sylvestris.

Fullvaksne furutre.

Innhaldsliste

1 Utsjånad
2 Utbreiing
3 Bruk
4 Anna
5 Ord for ‘furu’
6 Sjå òg

[endre] Utsjånad

Ei norsk furu kan bli bortimot 40 meter høg, har rak stamme og open krone. Kjerneveden er raudgul og på eldre tre er borken grov. Nålene sit to og to i små sideskot på kvistane, er flate på eine sida og er fleirårige. Hannblomstrane er gule og sit på nedre delen av årsskota. Hoblomstrane er raude.

[endre] Utbreiing

Furu er utbreidt på heile den nordlege halvkula. I Noreg finn ein henne heilt nord til Porsanger og som einskilde individ heilt opp til 1400 meter i fjellet. Planten veks på tørr grunn mark, veldrenert sandjord og på lyngheier.

[endre] Bruk

Furu er eit treslag med mange bruksområde, og er difor viktig for skogbruket. Det avvirkast store mengder furu i Noreg kvart år til bruk i industrien som materiale til bygg- og møbelproduksjon, papirmasse, og framstilling av tjære og terpentin.

Furuveden er særs rik på kvae. Tidlegare produserte ein såkalla alved ved å la kvista og toppkappa furustammer stå att på rot over fleire år slik at kvaen trakk opp frå rota og ut i veden. Slik vart mesteparten av virket impregnert og egna seg såleis ypperleg som kledningsmateriale for hus og andre bygninger.

[endre] Anna

I Vesterålen veks dei eldste trea i Noreg. Det eldste av desse furutrea er frå år 1228, medan daude trestubbar går heilt tilbake til år 877 [1].

[endre] Ord for ‘furu’

Furu: Det norrøne ordet fura, som er i slekt med svensk «fura», dansk «fyrretræ» og engelsk «fir» (gammal skotsk tyding: ‘furu’, moderne engelsk tyding: ‘edelgran’ Abies) finst i fleire former i norske dialektar:
- Fåra, Jæren
- Fǫrå, fǫrrå, Ytre Nordmøre (særleg i tydinga furu som trevirke)
- Føru, furu Indre Nordmøre