Bitwa pod Czemulpo
Z Wikipedii
Bitwa pod Czemulpo - starcie okrętów japońskich i rosyjskich 9 lutego 1904, na początku wojny rosyjsko-japońskiej, przed portem Czemulpo (obecnie Inczhon).
Japonia, rozpoczynając 9 lutego 1904 wojnę z Rosją atakiem na Port Artur, rozpoczęła równocześnie operację zajęcia neutralnej Korei, wysadzając desant w porcie Czemulpo. W Czemulpo stacjonowały wówczas, zgodnie z ówczesną praktyką kolonialną, okręty kilku państw, reprezentujące interesy swoich rządów w Korei. Wśród nich były dwa okręty rosyjskie: krążownik pancernopokładowy "Wariag" i stara kanonierka "Koriejec" (uzbrojona w 2 przestarzałe działa 203 mm, 1 x 152 mm i 4 x 107 mm) oraz pojedyncze krążowniki: brytyjski (HMS "Talbot"), francuski ("Pascal"), włoski ("Elba") i amerykański (USS "Vicksburg").
Do osłony japońskiego desantu wyznaczono wzmocniony 4. dywizjon krążowników pod dowództwem kontradmirała Sotokichi Uriu. Zespół japońskich okrętów i statków transportowych przypłynął pod Czemulpo już 8 lutego. Kanonierka "Koriejec" próbowała tego dnia wypłynąć do Port Artur z pocztą, lecz zawróciły ją japońskie okręty, blokujące wyjście na pełne morze (według części rosyjskich źródeł, wystrzelono do niej niecelne torpedy). Następnie, japońskie transportowce wysadziły w porcie wojska lądowe, nie napotykając oporu.
Japończycy następnie złożyli 9 lutego rano dowódcy zespołu rosyjskich okrętów ultimatum, nakazujące mu wypłynąć z portu do godziny 12, pod groźbą zaatakowania rosyjskich okrętów na redzie portu. Jednocześnie, uprzedzili kotwiczące tam okręty neutralne, żeby odsunęły się z pobliża miejsca cumowania rosyjskich okrętów.
Odrzucając możliwość poddania się, dowódca "Wariaga" i całego zespołu, kapitan 1 rangi Wsiewołod F. Rudniew, zdecydował wypłynąć z portu i podjąć walkę lub próbę przedarcia się do głównej bazy Port Artur. Przed południem 9 lutego (27 stycznia, według rosyjskiego kalendarza) oba okręty wypłynęły z kanału portowego.
Oczekujący zespół japoński wielokrotnie przewyższał Rosjan liczebnie, składając się z nowego krążownika pancernego "Asama" i starszego "Chiyoda", 4 krążowników pancernopokładowych: "Akashi", "Naniwa", "Takachiho", "Niitaka" oraz kilku torpedowców. Okrętem flagowym kadm. Uriu był "Naniwa". Walkę ze strony japońskiej toczył przede wszystkim krążownik "Asama", silniejszy i lepiej opancerzony od obu okrętów rosyjskich. Rosyjski zespół płynął początkowo na południe, a na zachód od niego znajdowały się siły japońskie.
Około 11:45 najpierw Japończycy, a po chwili Rosjanie otwarli ogień. "Wariag" został kilka razy trafiony, a podczas zwrotu w lewo o godzinie 12:25, z uszkodzonym mechanizmem sterowym wszedł na mieliznę przy wysepce w kanale portowym. Udało mu się następnie z niej zejść, lecz o 12:30 został trafiony w lewą burtę w części podwodnej, co spowodowało przechył i nabieranie wody. Wobec niemożności przerwania się z uwagi na uszkodzenia, rosyjski dowódca postanowił zawrócić do portu. Kanonierka "Koriejec" również zawróciła. Japońskie krążowniki "Asama" i "Chiyoda" ścigały je w wąskim kanale portowym i nadal ostrzeliwały, lecz mimo to okręty rosyjskie zdołały powrócić do portu. Około godziny 12:45 Japończycy wstrzymali ogień z uwagi na bliskość okrętów neutralnych. W ciągu kilkudziesięciu minut, "Wariag" odniósł liczne uszkodzenia - zniszczona została większość jego artylerii, 31 członków załogi zostało zabitych, 86 rannych. W czasie walki, krążownik rosyjski wystrzelił aż 425 pocisków kalibru 152 mm. Według części źródeł rosyjskich, japońskie okręty też zostały trafione i poniosły niewielkie straty w ludziach.
W celu uchronienia okrętów przed zdobyciem, po południu "Wariag" został samozatopiony przez załogę, a "Koriejec" wysadzony w powietrze. Załogi ich zostały przejęte przez okręty państw neutralnych. Po powrocie do Rosji, kapitan Rudniew zyskał sławę bohatera, a walka "Wariaga" stała się jednym z najbardziej znanych symboli rosyjskiej floty, upamiętniona w popularnej pieśni wojskowej. W 1905 Japończycy podnieśli "Wariaga" i wcielili do służby jako okręt szkolny "Soya".
Linki zewnętrzne
