Krążowniki pancerne typu Asama
Z Wikipedii
Krążowniki typu Asama to seria dwóch krążowników pancernych japońskiej marynarki wojennej z pierwszej połowy XX wieku - "Asama" i "Tokiwa", zbudowanych w Wielkiej Brytanii.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Krążowniki typu Asama zostały zamówione przez Japonię w ramach programu rozwoju floty z 1896 w angielskich zakładach Armstrong w Elswick, będących pod koniec XIX wieku światowym liderem w projektowaniu nowoczesnych krążowników. Projekt F. Wattsa został oparty na zaprojektowanym wcześniej dla Chile krążowniku "O'Higgins", lecz z lepszym opancerzeniem i uzbrojeniem. Charakterystyki nowych okrętów, w przeciwieństwie do większości wczesnych krążowników pancernych, były w większym stopniu optymalizowane do prowadzenia walki artyleryjskiej w składzie eskadry okrętów, a nie do typowych działań "krążowniczych", jak działania rajderskie na liniach żeglugowych. Były to udane okręty, lecz ich własności morskie nie były najlepsze, jak na okręty przewidywane do zastosowania na oceanach; bardziej odpowiadały użyciu na zamkniętych akwenach. Nisko umieszczona część artylerii średniej była zalewana przez fale podczas gorszej pogody. W warunkach realnych okręty rozwijały prędkość do ok. 19,5 w. Uzbrojenie głównego kalibru - 4 działa 203 mm umieszczono w dwóch wieżach, z całością zapasu amunicji (320 pocisków) umieszczoną w wieżach, co stwarzało pewne niebezpieczeństwo w razie trafienia. Rozwinięciem okrętów typu Asama był typ Izumo.
| Nazwa | rozpoczęcie budowy | wodowanie | wejście do służby |
| "Asama" (浅間) | listopad 1896 | 22. 3. 1898 | 18. 3. 1899 |
| "Tokiwa" (常盤) | styczeń 1898 | 6. 7. 1898 | 18. 5. 1899 |
[edytuj] Skrócona historia służby
Oba krążowniki wzięły przede wszystkim aktywny udział w wojnie japońsko-rosyjskiej 1904-1905, zwłaszcza w działaniach pod Port Artur i bitwie pod Cuszimą. Były przydzielone do 2. dywizjonu krążowników II Eskadry.
[edytuj] Asama
Na początku wojny japońsko-rosyjskiej, 9 lutego 1904 "Asama", w składzie zespołu sześciu krążowników, będąc jego najsilniejszym okrętem, stoczyła bój z rosyjskim krążownikiem pancernopokładowym "Wariag" i kanonierką "Koriejec" pod Czemulpo, po którym Rosjanie samozatopili swoje okręty. Następnie, okręt uczestniczył w działaniach floty blokującej Port Artur. 10 sierpnia 1904 wziął udział w późniejszej fazie bitwy na Morzu Żółtym, gdzie został lekko uszkodzony przez krążownik pancernopokładowy "Askold". Następnie, w bitwie pod Cuszimą 27 maja 1905 odniósł poważne uszkodzenia, głównie od ognia pancernika "Imperator Nikołaj I" (3 trafienia pociskami 305 mm, 2 x 229 mm i 7 średnich kalibrów, 16 zabitych i rannych). Uszkodzeniu uległa maszyna sterowa, krążownik nabrał wody i przez pewien czas wyszedł z walki.
Okręt służył następnie w dalszym ciągu we flocie japońskiej. Podczas I wojny światowej okręt doznał 3 grudnia 1914, a następnie 31 stycznia 1915 uszkodzeń na skałach. Od czerwca 1915 do marca 1917 był w remoncie. W 1915 wymieniono kotły na 16 nowszego typu Miyabara. 1 września 1921 został przeklasyfikowany na okręt obrony wybrzeża; pozostawiono na nim uzbrojenie: 4 działa 203 mm, 4 działa 152 mm, 2 działa plot. 80 mm i 2 wyrzutnie torped 450 mm. Od lipca 1942 był okrętem szkolnym. Podczas II wojny światowej nie służył aktywnie. Został złomowany w 1947.
[edytuj] Tokiwa
Podczas wojny japońsko-rosyjskiej "Tokiwa" m.in. w składzie zespołu wiceadm. Kamimury wziął udział w bitwie pod Ulsan z władywostockim oddziałem krążowników 14 sierpnia 1904. Wziął udział w bitwie pod Cuszimą 27 maja 1905 i odniósł niewielkie uszkodzenia (1 trafienie pociskiem dużego kalibru i 7 małych kalibrów, 1 zabity i 14 rannych).
Służył następnie w dalszym ciągu we flocie japońskiej. W 1910 wymieniono kotły na 16 nowszego typu Miyabara. 1 września 1921 został przeklasyfikowany na okręt obrony wybrzeża, a 30 września 1922 przebudowany na stawiacz min. Zdjęto z niego część uzbrojenia, m.in. wieżę rufową z dwoma działami 203 mm i 6 dział 152 mm. Okręt uzyskał możliwość zabierania 300 min pod pokładem. 1 sierpnia 1927 doszło na nim do wybuchu min, w którym zginęło 35 i odniosło rany 68 marynarzy.
W 1940 ponownie zredukowano uzbrojenie, zdejmując dziobową wieżę i pozostawiając 4 działa 152 mm, 1 działo plot 76 mm i 2 działka 40 mm. Okręt rozwijał wtedy prędkość maksymalną 16 w. Pod koniec II wojny światowej zdjęto armatę 76 mm i dodano 35 działek plot 25 mm oraz miotacz bomb głębinowych z zapasem 80 bomb głębinowych. 14 kwietnia 1945 i 3 czerwca 1945 został uszkodzony na minach. Został następnie zatopiony przez lotnictwo amerykańskie 8 sierpnia 1945 w bazie w Maizuru. Wrak został złomowany w 1947.
[edytuj] Dane techniczne
- wyporność: standardowa 9700 t, normalna 10.519 ton
- wymiary:
- długość: 134,72 m
- szerokość: 20,45 m
- zanurzenie: 7,43 m
- napęd: 2 pionowe maszyny parowe potrójnego rozprężania, 12 kotłów parowych cylindrycznych, moc: 18 227 KM, 2 śruby
- prędkość maksymalna: 22 w (na próbach, w rzeczywistości mniej)
- zapas paliwa - 600-1406 t węgla
- zasięg: 4600 Mm (przy prędkości 11,5 w.)
- załoga: 726
Uzbrojenie (1899-1905):
- 4 działa 203 mm, w wieżach na dziobie i rufie (2xII)
- długość lufy: L/40 (40 kalibrów), masa pocisku: 113 kg, donośność: 11 100 m, zapas amunicji: po 80 na działo
- 14 dział 152 mm (10 w kazamatach i 4 w stanowiskach na burtach)
- długość lufy: L/40, masa pocisku: 45,4 kg, donośność: 9000 m, zapas amunicji: po 200 na działo
- 12 dział 76 mm (12pdr) (L/40)
- 8 dział 47 mm Hotchkiss wz.1890
- 5 stałych wyrzutni torpedowych 457 mm (1 nadwodna, 4 podwodne)
Opancerzenie (stal Harveya):
- burty:
- pas burtowy na linii wodnej: 178 mm (długość x wysokość - 86,5 x 2,14 m)
- górny pas burtowy: 127 mm (długość x wysokość - 65,2 x 2,14 m)
- pas burtowy na linii wodnej na dziobie i rufie: 89 mm
- wewnętrzny pokład pancerny: 51-76 mm
- wieże i barbety: 152 mm
- kazamaty i maski dział artylerii średniej: 152 mm
- stanowisko dowodzenia: 356 mm
- masa: 2100 t.
