Bronisław Wojciech Linke
Z Wikipedii
Bronisław Wojciech Linke (ur. 23 kwietnia 1906 w Dorpacie w Estonii, zm. 6 października 1962 w Warszawie) – polski malarz, rysownik i grafik, tworzący kompozycje o tematyce politycznej i społecznej.
Jako dziecko widział przerażające sceny podczas rewolucji lutowej, ofensywy niemieckiej i walk o wyzwolenie Estonii. Dziennik ośmioletniego wówczas Bronisława świadczył, że przeżycia te w dramatyczny sposób wpłynęły na jego wyobraźnię i były traumą, istnym opętaniem, które nie opuściło go do końca życia, tworząc podwaliny jego niezwykłej twórczości.
Początkowo studiował w Szkole Przemysłu Artystycznego w latach 1922–1923 w Bydgoszczy, oraz 1924–1926 w Krakowie, a następnie w latach 1926–1931 w ASP w Warszawie, pod kierownictwem cenionego malarza Tadeusza Pruszkowskiego. Był członkiem grup artystycznych „Czapka Frygijska” i „Loża Wolnomalarska”.
Jako grafik debiutował na łamach „Szpilek” w 1936 r., ponadto współpracując jako rysownik z „Dziennikiem Ludowym”, „Nowym Życiem”, „Sygnałami”, „Tygodnikiem Robotnika”, a po wojnie z „Polityką” i „Trybuną Ludu”.
W maju 1938 roku wystawa jego akwarel w Instytucie Propagandy Sztuki w Warszawie nie została przyjęta z powodu brutalności wymowy.
Przyjaźnił się ze Stanisławem Witkacym, z którym razem odbył podróż na Śląsk. Efektem podróży był cykl trzydziestu prac pt. Śląsk, wystawiony w atmosferze skandalu.
Po wybuchu II wojny światowej zmuszony był do wyjechania z żoną do Lwowa, w obawie przed represjami nazistów za karykatury Adolfa Hitlera, jakie rysował do prasy. W 1942 roku został zesłany do Orska na Uralu skąd do Polski udało mu się wrócić dopiero w 1946 r.
Bronisław Linke wydał dwa albumy swoich prac pt. Podżegaczom wojennym mówimy Nie w 1951 r., oraz Kamienie krzyczą ze wstępem Marii Dąbrowskiej, wydany w 1959 r.
W okresie powojennym rzadko wystawiał swoje dzieła, popadając w konflikt z władzą i krytykami.
Twórczość Linkego opiera się na obserwacji i różnorodnej metaforyce, w wymowie zazwyczaj mrocznej, poruszającej temat wyobcowania ludzi, groźby rasizmu czy konfliktu nuklearnego, znieczulicy. W swoich pracach często łączył ze sobą zastosowanie akwareli, gwaszu, kredek, ołówka i tuszu.
Do najbardziej znanych dzieł artysty należy obrazy „Czerwony autobus” będący jednym z ostatnich dzieł Linkego a nawiązujący w swojej wymowie do dramatu Stanisława Wyspiańskiego Wesele. Podobnie jak bohaterowie Wesela tak i postaci z obrazu Linkego, są niewolnikami stojącymi na przeszkodzie do własnego wyzwolenia. Obrazowi poświęcił swoją piosenkę Czerwony autobus [1] w 1981 r. poeta Jacek Kaczmarski (inspirowany obrazem Linkego jest także inny wiersz Kaczmarskiego, Kanapka z człowiekiem [2]). Innym znanym obrazem Linkego jest „Modlitwa zamordowanych” z 1942 r.
W 1991 r. ukazał się film dokumentalny Bronisława Linkego opisywanie świata w reżyserii Krzysztofa Dublowskiego.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- http://artyzm.com/artysta.php?id=559
- http://webart.omikron.com.pl/PAINT/AUTHORS/LINK_BR/index.htm
- http://www.muzeumkarykatury.pl/artysci/artysci_xx_windows/linke.html
- http://www.poema.art.pl/site/itm_3167.html (obraz „Czerwony autobus” oraz piosenka Jacka Kaczmarskiego o tym samym tytule)
- http://www.zwoje-scrolls.com/shoah/g44j.jpg (obraz „Modlitwa zamordowanych”)
- Bronisława Linkego opisanie świata w bazie filmpolski.pl – film dokumentalny
- http://www.pawka.pl/index.php?strona=remanenty&galeria=10 (rysunki z przedwojennych „Szpilek”)
[edytuj] Przypisy
- ↑ Jacek Kaczmarski, Czerwony autobus, [w:] Ale źródło wciąż bije, Warszawa 2002, s. 87, (nagranie na płycie Muzeum)
- ↑ Jacek Kaczmarski, Kanapka z człowiekiem, [w:] Ale źródło wciąż bije, Warszawa 2002, s. 88, (nagranie na płycie Muzeum)
