Eufemia (księżna cieszyńska)

Z Wikipedii

Eufemia (księżna cieszyńska) (1395 - 1447) Córka Siemowita IV Mazowieckiego i Aleksandry Olgierdówny, siostry Władysława Jagiełły. Żona Bolesława I Cieszyńskiego.

Spis treści 1 Biogram 2 Genealogia 3 Przodkowie 4 Rodzina 5 Źródło

[edytuj] Biogram

Eufemia urodziła się w 1395 roku i odznaczała się (zdaniem Jana Długosza) wdziękiem kobiecym, nazywana była Ofką. 26 listopada 1412 roku poślubiła, za dyspensą papieską (istniał pomiędzy nią a przyszłym mężem trzeci stopień pokrewieństwa), Bolesława I księcia cieszyńskiego. Ślub odbył się najprawdopodobniej w Wiślicy pod patronatem króla polskiego Władysława Jagiełły. Eufemia przeniosła system kancelaryjny z Mazowsza do Księstwa Cieszyńskiego. W 1424 roku uczestniczyła wraz z mężem w koronacji czwartej żony Władysława Jagiełły - Sońki Holszańskiej.

Eufemia owdowiała 6 maja 1431 roku.

Po śmierci męża rządziła Księstwem Cieszyńskim wspólnie z synami: Wacławem, Władysławem, Bolesławem II i Przemysławem. Ze względu na zadłużenie sprzedała Cieszynowi prawa mennicze (1438 r.). Przy jej pośrednictwie Wacław zawarł z Polską w 1435 roku układ o zwalczaniu rozboju na pograniczu. Eufemia udzieliła również zgody Wacławowi na sprzedaż Księstwa Siewierskiego Zbigniewowi Oleśnickiemu, biskupowi krakowskiemu. Nastąpiło to 24 grudnia 1442 roku.

Dopóki księżna żyła, Księstwo Cieszyńskie zachowało jedność, natomiast po jej śmierci nastapił formalny podział między synów: Przemysława i Bolesława II. Ofka zmarła 18 września 1447 roku i została przypuszczalnie pochowana w klasztorze dominikanów cieszyńskich, w którym to wcześniej spoczęły zwłoki jej męża.

Ze związku Ofki i Bolesława I urodziło sie czterech synów i córka.

[edytuj] Genealogia

4. Siemowit III (Ziemowit) Mazowiecki (ok. 1320 - 1381 książę mazowiecki
			2. Siemowit (Ziemowit) IV Płocki (ok. 1352 - 1426) książę mazowiecki
5. Eufemia Opawska (ok 1330 - 1392) c. księcia opawskiego Mikołaja II
						1. Eufemia
6. Olgierd Giedyminowicz (ok. 1296 - 1377) wielki książę litewski z dynastii Giedyminowiczów
			3. Aleksandra Olgierdówna (Litewska) (ok. 1370 - 1434) księżniczka litewska
7. Julianna Twerska (ok 1330 - 1392) księżna twerska

[edytuj] Przodkowie

Siemowit III był synem księcia mazowieckiego Trojdena I i Marii 1293 - 1341, córki kniazia halickiego, Jerzego I Halickiego (1252 - 1308). Był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była od 1335 r. Eufemia Opawska (Raciborska) (? – 1352), córka księcia opawskiego Mikołaja II (ok. 1288 - 1365) i Anny Raciborskiej (? – 1338/1340)

Potomstwo Siemowita III i Eufemii Opawskiej:

• Janusz (ok. 1346 – 1429), książę warszawski;
• Siemowit (Ziemowit) (ok. 1352 - 1426);
• Anna (przed 1345 – po 1403), dominikanka w Raciborzu;
• Eufemia (1360 – 1419), druga żona Władysława Opolczyka;
• Małgorzata (przed 1358 - 1388/1396), druga żona księcia pomorskiego Kaźka Słupskiego (1351 - 1377).

Drugą żoną Siemowita była od ok. 1365 r. córka księcia ziębickiego Mikołaja Małego (1322/1327 – 1358), której imię nie do końca jest pewne (Ludmiła ?, Anna?) i z którą miał on trzech synów. Dwóch o nieznanych imionach, zmarłych ok. 1378 r. oraz Henryka (1368/1370 - 1392/1393), który został biskupem-nominatem płockim.

Olgierd Giedyminowicz (ok. 1296 - 1377) był synem Giedymina (ok.1275 - 1341), założyciela dynastii Giedyminowiczów i jego trzeciej żony Jewny (ok. 1280 -1344), córki Iwana Połockiego. Olgierd miał dwie żony; od 1318 Marię Witebską (ok. 1300 - 1346), córkę Jarosława (? – 1320), ks. witebskiego i od 1347 Juliannę Twerską (ok. 1330 - 1392)

Potomstwo Olgierda z Marią Witebską:

• Andrzej (1325 - 1399), ks. połocki i pskowski;
• Dymitr (Starszy) (1327 - 1399, ks. trubecki, briański, starodubski i drucki, protoplasta rodu Trubeckich;
• Konstanty (ok. 1330 - 1390), założyciel magnackiego rodu Czartoryskich;
• Włodzimierz (? – po 1398), ks. kijowski, kopylski i słucki;
• Fiodor (? – 1399), ks. na Ratnie;
• Fiedora, żona Światosława Titowicza, ks. karaczewskiego i zwienigorodzkiego;
• NN córka, żona Iwana ks. nowosielskiego i odojewskiego;
• Agrypina Maria (? - 1393), żona Borysa, ks. suzdalskiego i horodeckiego.

Julianna (Anna) Twerska (Aleksandrowna Twerska) była córką Aleksandra (1301 – 1339), w. ks. twerskiego, w. ks. władimirskiego, ks. nowogrodzkiego oraz Anastazji Halickiej (? – 1364/1365).

Potomstwo Olgierda i Julianny Twerskiej:

• Władysław II Jagiełło (ok. 1351 - 1434), w. ks. litewski 1377 - 1381, król Polski;
• Kenna (Joanna) (ok. 1350 - 1368), pierwsza żona księcia pomorskiego Kaźka Słupskiego (1351 - 1377);
• Skirgiełło Iwan (1354 - 1397), ks. trocki i kijowski;
• Korybut Dymitr ( ? – po 1404), ks. nowogrodzki;
• Lingwen Szymon (? - 1431), ks. mścisławski i nowogrodzki;
• Korygiełło Kazimierz (? - 1390), ks. mścisławski, regent
• Wigunt Aleksander (? - 1392), ks. kiernowski
• Świdrygiełło (? - 1452, ks. witebski, podolski, nowogrodzki, czernichowski, wielki książę litewski, pan Wołynia;
• Helena (? - 1438), żona Włodzimierza Chrobrego (? – 1410), ks. borowsko - serpukowskiego;
• Maria, żona Wojdyły (Wojdara) (? – 1382), starosty lidzkiego;
• Katarzyna (? - 1422), żona Jana II (? – 1416), ks. meklemburskiego;
• Aleksandra Olgierdówna (Litewska) (ok. 1370 - 1434);
• Jadwiga Olgierdówna (? – po 1407), żona Jana III (ok. 1366 – 1405), ks. oświęcimskiego.

[edytuj] Rodzina

Rodzice

Siemowit (Ziemowit) IV Płocki (ok. 1352 - 1426) – syn Siemowita III Mazowieckiego i Eufemii Opawskiej (ok. 1330 - 1392).

Aleksandra Olgierdówna (ok. 1370 - 1434), córka Olgierda Giedyminowicza (ok. 1296 - 1377) i Julianny Twerskiej (ok 1330 - 1392}.

Bracia

• Siemowit V (ur. ok. 1389, zm. 16 lutego 1442) – w latach 1426-1434 książę mazowiecki, na Rawie, Płocku, Sochaczewie, Gostyninie, Płońsku, Wiźnie i Bełzu, dziedziczny lennik Polski, w wyniku podziału w 1434 r. książę na Rawie, Gostyninie i Sochaczewie.
• Kazimierz II (ur. pomiędzy 1396 a 1407, zm. 15 września 1442) – książę mazowiecki na Płocku, Rawie Mazowieckiej, Gostyninie, Sochaczewie, Bełzu, Płońsku, Zawkrzu i Wiźnie razem z braćmi, w latach 1426-1434, książę bełski (samodzielnie) od 1434 r.
• Trojden II (ur. pomiędzy 1397 a 1410, zm. 24 lipca 1427 r.) – w latach 1426-1427 razem z braćmi współrządca w księstwie rawskim, płockim, sochaczewskim, gostynińskim, płońskim, bełskim i wiskim.
• Władysław I (ur. pomiędzy 1398 a 1411, zm. 11/12 grudnia 1455) – książę mazowiecki na Płocku, Rawie Mazowieckiej, Gostyninie, Sochaczewie, Bełzu, Płońsku, Zawkrzu i Wizni razem z braćmi w latach 1426-1434, w latach 1434-1442 na ziemi płockiej, płońskiej, wiskiej i Zawkrzu, od 1442 r. ponownie nad całością ojcowizny (bez Gostynina).
• Aleksander) (ur. 1400r., zm. 2 czerwca 1444r., Wiedeń), biskup trydencki od 1425r., patriarcha akwilejski od 1439r. (tylko tytularnie), kardynał Kościoła św. Wawrzyńca w Damaszku (tytularnie) od 1440r., biskup Chur od 1442r. (tytularnie), proboszcz Kościoła św. Stefana w Wiedniu od 1442r.

Siostry

• Jadwiga (1389 / 1397 - 1439), żona Jana z Gary (Janos Garay), barona węgierskiego;
• Cymbarka Mazowiecka (1394/1397 - 1429), żona Ernesta Żelaznego z rodu Habsburgów;
• Amelia (? - 1424}, żona Wilhelma II Bogatego langrafa Turyngii i margrabiego Miśni;
• Anna (? - 1450), pierwsza żona Michajłuszki, syna Zygmunta Kiejstutowicza, księcia Rusi Czarnej;
• Maria (1408/1415 - 1454), żona Bogusława IX Słupskiego;
• Katarzyna {? - 1468), trzecia żona Michajłuszki, syna Zygmunta Kiejstutowicza, Rusi Czarnej;
• Aleksandra.

Synowie

• Wacław (1413 / 1416 - 1474), książę cieszyński;
• Władysław (Włodko) (ok. 1420 - 1460), książę cieszyński i głogowsko-ścinawski;
• Bolesław (Bolko) (ok. 1428 - 1452), książę cieszyński;
• Przemysław (Przemysł, Przemko)(ok. 1420 - 1477), książę cieszyński i głogowski.

Córka

• Aleksandra (poślubiona palatynowi wegierskiemu Władysławowi z Gary).

[edytuj] Źródło

• Oswald Balzer, Genealogia Piastów, wyd. II, Kraków 2005, ISBN 83-918497-0-8;
• Włodzimierz Dworzaczek, Genealogia, Warszawa 1959;
• Kazimierz Jasiński, Rodowód Piastów Śląskich, t. III, Wrocław 1977;
• Książęta i księżne Górnego Śląska, pod red. Antoniego Barciaka, Katowice 1995, ISBN 83-86053-08-9;
• Franciszek Popiołek, Eufemia (Ofka) (1395 - 1447), Polski Słownik Biograficzny, t. VI, z. 4, Wrocław 1948, ISBN 83-86301-01-5 (całość).