Gandawa
Z Wikipedii
Współrzędne: 51°03'00" N 003°43'00" E
| Gandawa | |
| Państwo |  Belgia |
| Region | Flandria |
| Burmistrz | Daniël Termont |
| Powierzchnia | 156,18 km² |
| Położenie | 51°03' N 03°43' E |
| Ludność (2006) • liczba ludności • gęstość |
233 120 1493 os./km² |
| Nr kierunkowy | 09 |
| Kod pocztowy | 9000 |
| Miasta partnerskie | Tallinn Nottingham Wiesbaden Kanazawa Melle Mohammedia Saint-Raphaël |
| Strona internetowa miasta | |
Gandawa (flam. Gent, fr. Gand), miasto w północno-zachodniej części Belgii, w regionie Flandrii, stolica prowincji Flandria Wschodnia. Leży przy ujściu rzeki Leie (fr. Lys) do Skaldy, przez kanał Terneuzen ma dostęp do Morza Północnego. Tworzy aglomerację, w skład której, prócz Gandawy, wchodzi 6 miast, największe z nich: Mont-St-Amand, Gentbrugge. W mieście działa polski konsulat honorowy.
Spis treści |
[edytuj] Historia
[edytuj] Początki
Region Gandawy był zamieszkany od czasów Celtów. Nazwa miasta (flamandzkie Gent) pochodzi z celtyckiego słowa 'ganda' oznaczającego miejsce zbiegu, połączenia, np. dwóch rzek (w tym przypadku ujście rzeki Leie do Skaldy). Nie ma pisemnych przekazów na temat miasta z czasów rzymskich, ale badania archeologiczne potwierdzają, że region Gandawy był nadal zamieszkiwany.
Od VII wieku w Gandawie istniały dwa ważne opactwa, Sint-Pieters (625-650, św. Piotra) i Sint-Baafs (650, św. Bawona). Miasto rozrastało się wokół kilku ośrodków - opactw i centrum handlowego. Około 800 r. miasto musiało być na tyle ważnym ośrodkiem, że Ludwik I Pobożny, syn Karola Wielkiego mianował Einharda, biografa Karola Wielkiego, na opata obu klasztorów. W roku 851 i 879 miasto zostało zaatakowane i splądrowane przez Wikingów.
[edytuj] XII - XVI wiek
Między XII a XV wiekiem Gandawa przeżywała okres intensywnego rozwoju w oparciu o handel i sukiennictwo. W tym czasie była jednym z największych miast poza Włochami, ustępując jedynie Paryżowi. Szacuje się, że w XIII-XV w. w granicach murów miejskich żyło od 60 tys. do 65 tys. ludzi. Podczas wojny trzydziestoletniej miasto znacznie ucierpiało.
Produkcja wełny, początkowo kojarzona z Brugią była powodem powstanie w Gandawie pierwszej europejskiej strefy przemysłowej. Wełna była importowana z Anglii, co było powodem utrzymywania z tym krajem dobrych stosunków. Gandawa ro rodzinne miasto Jana z Gandawy, diuka Lancaster. Handel z Anglią ucierpiał znacznie podczas wojny stuletniej.
Miasto odrodziło się w XIV wieku, kiedy Flandria zjednoczone zostały z sąsiadującymi prowincjami przez władców Burgundii. Wysoki podatki doprowadziły ro rebelii i w ostateczności do bitwy pod Gavre, w której Gandawa poniosło klęskę z rąk Filipa Dobrego. W tym czasie środek ciężkości Niderlandów zaczął przenosić się z Flandrii (Brugia-Gandawa) do Brabancji (Antwerpia-Bruksela), jednak Gandawa nadal pozostało ważnym ośrodkiem.
W roku 1500 Joanna Szalona urodziła Karola V, który został cesarzem rzymsko-niemieckim i królem Hiszpanii. Choć pochodził on z Gandawy, ukarał miasto po rewolcie w 1539 roku i zmusił mieszkańców do przejścia przed nim boso i ze sznurem na szyjach. Opactwo świętego Bawona zostało rozwiązane i zburzone. Na jego miejscu powstała forteca dla hiszpańskich wojsk. Od tego czasu mieszkańcy Gandawy nazywani byli "Stroppendragers" (noszący pętle).
[edytuj] XVI - XX wiek
Koniec XVI wieku i wiek XVII przyniosły zniszczenie ze sprawą wojen religijnych. Przez pewnien czas Gandawa była kalwińską republiką, ale ostatecznie wojska hiszpańskie przywróciły katolicyzm. Po wojnach Gandawa nie odzyskała już swej ważności.
XVII i XIX wiek to ponowny rozkwit przemysłu włokienniczego.
Gandawa była także stroną podpisanego w 1814 roku traktatu gandawskiego, formalnie kończącego wojnę brytyjsko-amerykańską 1812 roku pomiędzy Wielką Brytanią a Stanami Zjednoczonymi. Po bitwie pod Waterloo na 15 lat Gandawa stała się częścią Królestwa Zjednoczonych Niderlandów. W tym czasie Gandawa otrzymała uniwersytet (1817) i nowe połączenie z morzem - kanał Ghent-Terneuzen (1824–27).
Po rewolucji belgisjkiej w Gandawie powstał pierwszy w Belgii związek zawodowy. W roku 1913 Gandawa było gospodarzem wystawy światowej (EXPO). W ramach przygotowań do wystawy zbudowano w 1912 roku stację Sint-Pieters.
W walkach o wyzwolenie Gandawy, w dniach 11-14 września 1944, brała udział polska Pierwsza Dywizja Pancerna generała Stanisława Maczka.
[edytuj] Gospodarka
Ważny port morski. Podstawę gospodarki stanowi dobrze rozwinięty przemysł włókienniczy (głównie bawełniany), elektromaszynowy, chemiczny, przetwórstwa spożywczego, skórzany. Duży ośrodek hodowli kwiatów. Ośrodek kulturalno-naukowy, siedziba placówek badawczych, szkół wyższych, w tym uniwersytetu flamandzkiego, założonego w 1817. Ważny węzeł komunikacji drogowej i kolejowej.
[edytuj] Zabytki i atrakcje turystyczne
Gandawa należy do najczęściej odwiedzanych przez turystów miast Belgii. W mieście funkcjonuje słynny uniwersytet (Ghent Universiteit), którego początki sięgają 1817 roku.
Znane zabytki:
- Katedra Sint Baafs - św. Bawona (XIII-XVI w.) - we wnętrzu cenne dzieła sztuki, m.in. jedno z najbardziej znanych dzieł malarstwa zachodniego, uznawane za najwybitniejsze dzieło gotyckiego malarstwa flamandzkiego - Ołtarz Baranka Mistycznego Huberta i Jana van Eyck
- Romańsko-gotycki kościół św. Mikołaja
- Klasztor św. Piotra i ruiny klasztoru św. Bawona
- Ratusz z XVI wieku
- Zamek Gravensteen z IX-XII wieku, przebudowany w XVI wieku.
- Citadel Park - zespół parkowy położony w centralnej części miasta z unikatowymi formacjami skalnymi, otaczający budynki parku Muzeum Sztuki Nowoczesnej (S.M.A.K.). W sezonie wiosenno-letnim park jest miejscem animującym życie nocne oraz kulturalne miasta (w dzień spacerują tutaj charakterystyczne belgijskie koguty!).
- Dworzec kolejowy Gandawa Sint-Pieters - wybudowany w 1904 roku z okazji otwarcia światowej wystawy Expo
- Kawiarnia "Heerdestraat" położona w północnej części miasta, miejsce spotkań miejscowej bohemy oraz młodych filmowców. Położona w sercu turecko-marokańskiej części miasta.
Co pięć lat ma w Gandawie miejsce słynna wystawa-festiwal kwiatów (Floralies Gantoises).
[edytuj] Sport
Corocznie odbywa się tu wyścig kolarski, Gandawa-Wevelgem, będący częścią elitarnej ligi ProTour, jak również inny wyścig - Omloop Het Volk.
W wakacyjnym okresie transferowym (2006) lokalny klub piłkarski KAA Gent zasilił polski napastnik Marcin Żewłakow.
[edytuj] Znani mieszkańcy
- Święty Bawon, patron Gandawy (589-654)
- Henry z Gandawy, filozof (ok. 1217-1293)
- Jacob van Artevelde, polityk (ok. 1290-1345)
- Jan z Gandawy, 1. diuk Lancaster (1340-1399)
- Jan van Eyck, malarz (ok. 1385-1441)
- Hugo van der Goes, malarz (ok. 1440-1482)
- Jacob Obrecht, renesansowy kompozytor (ok. 1457-1505)
- Karol V Habsburg, (1500-1558)
- Caspar de Crayer, malarz (1582-1669)
- Frans de Potter, pisarz (1834-1904)
- Jan Frans Willems, pisarz (1793-1846)
- Ludwik XVIII Burbon został wygnany do Gandawy podczas 100 dni Napoleona w 1815
- Charles John Seghers, jezuicki duchowny i misjonarz (1839-1886)
- Victor Horta, architekt (1861-1947)
- Maurice Maeterlinck, poeta, eseista, laureat literackiej Nagrody Nobla (1862-1949)
- Frans Rens, pisarz (1805-1874)
- Leo Baekeland, chemik, wynalazca bakelitu (1863-1944)
- Pierre Louÿs, poeta i pisarz (1870-1925)
- Corneille Jean François Heymans, psycholog i laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny (1892-1968)
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona miasta - dostępna po flamandzku, angielski, francusku i niemiecku
- Use-it.be - informacja turystyczna dla młodych podróżników
- Beyondjazz.net - Beyondjazz.net Przewodnik po Gandawie
- Galeria - 21 zdjęć Gandawy
- Wirtualne Ghent- wirtualna przechadzka po mieście
- Panoramiczne zdjęcia - panoramiczne zdjęcia Gandawy
