Gryzonie

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Gryzonie
Mysz kolczasta
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nadgromada	żuchwowce
Gromada	ssaki
Szczep	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Nazwa systematyczna
Rodentia

Wiewiórka pospolita

Gryzonie (Rodentia) stanowią najliczniejszy rząd ssaków, obejmujący 1800 gatunków zgrupowanych w 29 rodzinach. Cechą charakterystyczną wszystkich gryzoni jest obecność stale rosnących siekaczy - dwóch (jedna para) w górnej i dwóch w dolnej szczęce oraz brak kłów. Większość gryzoni to zwierzęta roślinożerne, niektóre jednak nie stronią od pokarmu zwierzęcego. Zwierzęta te cechuje znaczna rozrodczość. Występują na wszystkich kontynentach, poza Antarktydą. Wcześniej zaliczane do nich były zajęczaki, obecnie wydzielone - głównie z powodu różnic w uzębieniu - jako odrębna, choć blisko spokrewniona grupa.

[edytuj] Uzębienie

W uzębieniu brak kłów, natomiast są siekacze bez korzenia, o nieskończonym wzroście, o kształcie dłutowatym. Stały wzrost siekaczy sprawia, ze gryzonie muszą nieustannie je ścierać. Trzonowce w liczbie zależnej od rodzaju, czasem brak ich zupełnie, jak np. u Muridae.

[edytuj] Budowa i pożywienie

Chodzą na całej stopie, palce ruchome, opatrzone pazurami, rzadziej paznokciami. Gryzonie to w większości zwierzęta roślinożerne, nieliczne tylko są wszystkożerne. Żywią się częściami twardymi, jak np. łodygami, korzeniami, ziarnem, owocami.

[edytuj] Rozród

Liczne gryzonie budują skomplikowane gniazda i nory, gdzie składają zapasy na zimę (patrz chomik). Niektóre zapadają w sen zimowy, inne natomiast odbywają wędrówki. Rodzą po kilka, kilkanaście młodych, i to 4—6 razy do roku. Samica ma na stronie brzusznej szereg gruczołów mlecznych.

[edytuj] Występowanie

Do rozprzestrzenienia niektórych gryzoni (np. szczury i myszy) przyczynił się człowiek.

[edytuj] Systematyka gryzoni

(w nawiasie wymieniono niektórych przedstawicieli i podano liczbę gatunków)

Rodzina: sewele (Aplodontidae) [1]
- sewel
Rodzina: wiewiórkowate (Sciuridae - 273)
- assapan
- bobak
- burunduk
- czikari
- jelarang
- nieświszczuki
- polatucha
- pręgowiec
- suseł lamparci
- suseł moręgowany
- świstak
- świszcz
- taguan
- wiewiórka pospolita
Rodzina: chomikowate (Cricetidae - 622)
- chomik syryjski
- chomik dżungarski
  - chomik Roborowskiego
- chomik chiński
- chomik europejski
- nornica ruda
- bawełniak
- cokor
- grzywak
- myszak
- myszoskoczek
- nowik
- piaskówka
- piestruszka
- ryżak
- suwak
Rodzina: nornikowate (Arvicolidae - 143)
- piżmak
- karczownik
- darniówka
- nornik
- leming
Rodzina: myszowate (Muridae - 530)
- badylarka
- bobroszczur
- mysz polna
- mysz małooka
- mysz leśna
- mysz domowa
- mysz kolczysta
- szczur wędrowny
- wielkoszczur
Rodzina: gofferowate (Geomyidae - 35)
- goffer
Rodzina: szczuroskoczkowate (Heteromyidae - 59)
- szczuroskoczek
Rodzina: skoczkowate (Dipodidae - 33)
- alaktaga
- skoczek
Rodzina: smużkowate (Zapodidae - 18)
- smużka
Rodzina: ślepce (Spalacidae - 8)
- ślepiec
Rodzina: bambusowce (Rhizomyidae - 15)
- bambusowiec
Rodzina: popielicowate (Myoxidae - 26)
- koszatka
- orzesznica
- popielica
- selewinka
- żołędnica
Rodzina: bobrowate (Castoridae - 2)
- bóbr europejski
- bóbr kanadyjski(amerykański)
Rodzina: wiewiórolotki (Anomaluridae - 7)
- wiewiórolotka
Rodzina: postrzałki (Pedetidae - 1)
- postrzałka
Rodzina: gundiowate (Ctenodactylidae - 5)
- gundia
Rodzina: koszatniczki (Octodontidae - 9)
- koszatniczka
Rodzina: kolczakowate (Echimyidae - 78)
- kolczak
Rodzina: hutiowate (Capromyidae - 20)
- hutia
Rodzina: szynszylowate (Chinchillidae - 6)
- szynszyla
- wiskacza
Rodzina: marowate (Caviidae - 14)
- Mara
- moko
- świnka morska
- aperea
Rodzina: kapibary (Hydrochaeridae - 1)
- kapibara
Rodzina: pakarany (Dinomyidae - 1)
- pakarana
Rodzina: Agutiowate (Dasyproctidae - 13)
- aguti oliwkowy
- aguti złocisty
- akuczi
- paka
Rodzina: paki (Agoutidae) [2]
Rodzina: ursonowate (Erethizontidae - 12)
- urson
- koendu
Rodzina: tukotuki (Ctenomyidae - 38)
- tukotuko
Rodzina: jeżozwierzowate (Hysthcidae - 11)
- jeżozwierz
- jeżatka
Rodzina: Petromuridae (1)
Rodzina: szczecińce (Thryonomyidae - 2)
- szczeciniec
Rodzina: kretoszczury (Bathyergidae - 12)
- golec
Rodzina: Abrocomidae (3)
Rodzina: Heptaxodontidae (5)
Rodzina: nutriowate (Myocastoridae - 1)
- nutria