Hemiceluloza
Z Wikipedii
Hemicelulozy - niejednorodna grupa polimerów cukrów prostych (lub ich pochodnych) połączonych wiązaniami β-glikozydowymi tworzących rozgałęzione łańcuchy. Są one jednym z głównych składników ściany komórkowej roślin: mogą stanowić ok. 20% suchej masy ściany pierwotnej, oraz ok. 30% suchej masy ściany wtórnej. Wchodzą w skład m.in. drewna, słomy, nasion i otrąb. Ich nazwa wywodzi się stąd, że chemicznie i strukturalnie bliskie są celulozie.
W zależności od funkcji spełnianych w ścianie komórki roślinnej wyróżnić można następujące grupy hemiceluloz:
- stanowiące materiał wypełniający ścianę (czyli wchodzące w skład tzw. matrix ściany). Grupa ta zbudowana jest z reszt kwasu glukurunowego (C6H10O7) lub metylowanej pochodnej tego kwasu i arabinozy oraz ksylozy.
- spełniające rolę materiałów zapasowych występujących w ścianach. W tym wypadku są one polimerów heksoz (np. glukozy, galaktozy, mannozy) lub pentoz (np. ksylozy). W zależności od rodzaju cukru, który w przeważającej części buduje dany łańcuch hemicelulozy, wyróżniamy następujące hemicelulozy zapasowe (określane wspólnym mianem celulozany):
- ksylany - zbudowane z ksylozy, występują obficie u okrytonasiennych,
- mannany - zbudowane z mannozy, występują obficie u nagonasiennych,
- galaktany - zbudowane z galaktozy, występuje w drewnie reakcyjnym (tj. drewnie o odmiennych od standardowych właściwościach powstałe w wyniku działania na nie sił mechanicznych).
W porównaniu z celulozą, hemicelulozy są łatwiej rozpuszczalne w wodzie. Stopień polimeryzacji hemicelulozy jest również niższy niż celulozy - wynosi ok. kilkuset reszt glukozowych.
Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu biologii.
