Herkules Poirot

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Herkules Poirot [pwaʀo] - fikcyjna postać detektywa stworzona przez Agatę Christie. Pojawia się w ponad 30 jej książkach.

Poirot urodził się w Belgii, gdzie pracował jako oficer policji. Po I wojnie światowej przeprowadza się do Anglii i rozpoczyna drugą karierę, tym razem prywatnego detektywa. Charakterystyczne dla niego rysy postaci to mały wzrost, jajowata głowa, starannie pielęgnowane wąsy, ubiór dandysa (mężczyzny przesadnie dbającego o strój i formy towarzyskie), obsesja na punkcie porządku i symetrii, a także pogarda wobec klasycznych metod detektywistycznych. Poirot stawia raczej na psychologię zbrodni. Raz nawet założył się ze swoim przyjacielem i współpracownikiem Arthurem Hastingsem, że może rozwiązać zagadkę nie ruszając się z krzesła, a używając jedynie swoich "małych szarych komórek". Podobnie jak wielu innych detektywów ze "złotego wieku" powieści kryminalnych jest stanu wolnego (jak np. panna Marple czy Sherlock Holmes).

[edytuj] Ważniejsze powieści

Po raz pierwszy pojawia się w powieści Tajemnicza historia w Styles w 1920, ale sławę zyskuje dopiero po wydaniu Zabójstwa Rogera Ackroyda w 1926 r. Powieść ta, a zwłaszcza jej zakończenie, stanowi przełomowy moment w historii powieści kryminalnych. W ostatniej książce z Poirotem pt. Kurtyna, wydanej w 1975 r., Christie uśmierca stworzoną przez siebie postać. Sama przyznała, że miała go po prostu dość. Co ciekawe, powieść ta została wydana po śmierci autorki, ale powstała wiele lat wcześniej. Christie już w czasie II wojny światowej pracowała nad ostatnią powieścią z Poirotem, która miała być efektownym pożegnaniem detektywa ze światem. Autorka nie podejrzewała, że będzie żyła jeszcze tak długo, a w międzyczasie napisze wiele książek o belgijskim detektywie.

Akcja większości powieści z Poirotem toczy się w Anglii. Od czasu do czasu wybiera się on na kontynent, by pomóc zaprzyjaźnionym policjantom lub przypadkiem pojawia się w miejscu, gdzie dokonano zbrodni.

Po sukcesie z 1926 roku, najważniejsze powieści z udziałem Poirota ukazały się w latach 1932-1942. Takie tytuły jak Morderstwo w Orient Expressie (1934), A.B.C. (1936), Karty na stół (1936), Śmierć na Nilu (1937) czy Pięć małych świnek (1942) stały się popularne wśród czytelników oraz zyskały pochwały krytyków.

[edytuj] Postacie towarzyszące

O ile większość postaci pojawiających się w powieściach z Poirotem zmienia się, to istnieje kilka, które często mu towarzyszą. Arthur Hastings, którego spotyka wkrótce po przybyciu do Anglii, zostaje jego bliskim przyjacielem i współpracownikiem. Ten swoisty Dr Watson dla Herkulesa Poirot pojawia się w niemal wszystkich powieściach i opowiadaniach. Inne postaci to Ariadne Oliver, autorka powieści kryminalnych, humorystyczna karykatura samej Agaty Christie, oraz panna Felicity Lemon, sekretarka Poirota. Często pojawia się także Inspektor Japp ze Scotland Yardu. Znana jest również Vera Rossakoff - jedyna kobieta w której Poirot się naprawdę zakochał.

[edytuj] Powieści z Herkulesem Poirot

1920 Tajemnicza historia w Styles (The Mysterious Affair at Styles)
1923 Morderstwo na polu golfowym (Murder on the Links)
1924 (Poirot Investigates) (zbiór opowiadań)
1926 Zabójstwo Rogera Ackroyda (The Murder of Roger Ackroyd)
1927 Wielka czwórka (The Big Four)
1928 Tajemnica Błękitnego Expressu (The Mystery of the Blue Train)
1932 Samotny Dom (Peril at End House)
1933 Śmierć lorda Edgware'a (Lord Edgware dies)
1934 Morderstwo w Orient Expressie (Murder on the Orient Express)
1934 Czarna kawa (Black coffe) (pierwotnie sztuka teatralna)
1935 Tragedia w trzech aktach (Three Act Tragedy)
1935 Śmierć w chmurach (Death in the Clouds)
1936 A.B.C. (The ABC Murders)
1936 Morderstwo w Mezopotamii (Murder in Mesopotamia)
1936 Karty na stół (Cards on the Table)
1937 Śmierć na Nilu (Death on the Nile)
1937 Niemy świadek (Dumb Witness)
1937 Morderstwo w zaułku (Murder in the Mews) (zbiór opowiadań)
1938 Rendez-vous ze śmiercią (Appointment with Death)
1939 Boże Narodzenie Herkulesa Poirot (Hercule Poirot's Christmas)
1941 Pierwsze, drugie... zapnij mi obuwie (One, Two, Buckle my Shoe)
1940 Zerwane zaręczyny (Sad Cypress)
1941 Zło, które żyje pod słońcem (Evil under the Sun)
1942 Pięć małych świnek (Five little pigs)
1946 Niedziela na wsi (The Hollow)
1947 Dwanaście prac Herkulesa (The Labours of Hercules) (zbiór opowiadań)
1948 (There is a Tide) (także znana jako Taken at the Flood)
1952 Pani McGinty nie żyje (Mrs McGinty's dead)
1953 Po pogrzebie (After the Funeral)
1955 Entliczek pentliczek (Hickory Dickory Dock)
1956 Zbrodnia na festynie (Dead Man's Folly)
1959 Kot wśród gołębi (Cat Among the Pigeons)
1960 Tajemnica gwiazdkowego puddingu (The Adventure of the Christmas Pudding)
1963 Przyjdź i zgiń (The Clocks)
1966 Trzecia lokatorka (Third Girl)
1969 Wigilia Wszystkich Świętych (Hallowe'en Party)
1972 Słonie mają dobrą pamięć (Elephants can remember)
1974 Wczesne sprawy Poirota (Poirot's Early Cases) (zbiór opowiadań)
1976 Kurtyna (Curtain)

Oraz w wielu, znanych opowiadaniach:

Morderstwo w zaułku
Niewiarygodna kradzież,
Lustro nieboszczyka,
Trójkąt na Rodos,
Lew z Nemei,
Hydra lernejska,
Łania ceryntyjska,
Klacze Diomedesa,
Jabłka Hesperyd,
Pas Hipolity,
Przygoda kucharki z Clapham,
Morderstwo w zaułku,
Przygoda Johnniego Waverly,
Dwadzieścia cztery kosy,
Mieszkanie na trzecim piętrze,
Zagadka na morzu,
Król Trefl,
Sen,
Dama w woalce,
Zaginiona kopalnia,
Zagadka z Kornwalii,
Zniknięcie pana Davenheima,
Podwójny grzech,
Perypetie z tanim mieszkaniem,
Porwanie premiera,
Gwiazda zachodu,
Jak rosną kwiaty w pani ogródku? znane również jako Co masz w swoim ogródeczku?,
Kradzież obligacji za milion dolarów,
Ekspres do Plymouth,
Gniazdo os,
Tragedia w Marsdon Manor,
Podwójny trop,
Tajemnica hiszpańskiego kufra,
Kradzież królewskiego rubinu,
Morderstwo na Balu Zwycięstwa,
Tajemnica Hunter's Lodge,
Przegrany gość,
Tajemnica egipskiego grobowca,
Tajemnica błękitnego ekspresu,
Żółty irys ,
Pora przypływu,
Zaginiony testament,
Sprawa włoskiego arystokraty,
Bombonierka.

[edytuj] Filmy z Herkulesem Poirot

Wiele powieści z Poirotem zostało przeniesionych na ekran. W postać detektywa wcielili się m.in. Tony Randall (A.B.C., 1965), Albert Finney (Morderstwo w Orient Expressie), Alfred Molina (w późniejszej ekranizacji tej samej noweli) i Peter Ustinov (Śmierć na Nilu i inne). Na podstawie zagadek z różnych powieści i opowiadań powstał w latach 90. serial telewizyjny Poirot z Davidem Suchetem w roli głównej. Niektórzy uważają, że Suchet wykreował w tym serialu postać najbliższą stworzonej przez Agatę Christie.

Filmy z Peterem Ustinovem: