Języki skandynawskie

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Języki skandynawskie (języki nordyckie, północnogermańskie) - północna grupa języków germańskich, którymi posługuje się blisko 18 mln mówiących, zamieszkujących Europę Północną, konkretnie kraje nordyckie.

Zespół języków skandynawskich jest jednym z trzech głównych zespołów języków germańskich, obok wschodnio- i zachodniogermańskich. W okresie między 400 p.n.e. a 100 p.n.e. doszło do rozróżnienia dwóch podstawowych gałęzi: wschodnionordyckiej (później duński i szwedzki) i zachodnionordyckej (później norweski, farerski i islandzki). Znaczące zróżnicowanie w ramach dialektów skandynawskich nastąpiło około 800 r. n.e.

W pierwszej połowie I tysiąclecia n.e. ludy skandynawskie nawiązały kontakty handlowe z imperium rzymskim - tą drogą dotarło do Skandynawii pismo runiczne, które powstało w oparciu o wzory pisma antycznego, prawdopodobnie jednego z plemion północnoitalskich. W epoce wikingów pismo runiczne, składające się dotychczas z 24 znaków, uproszczono do 16 znaków. Najstarsze runiczne zapisy w języku północnogermańskim pochodzą z III w. Charakterystyczny kształt alfabetu runicznego zwanego futharkiem (od pierwszych sześciu liter: f - u - Þ - a - r - k) doskonale nadawał się do rzeźbienia w drewnie czy kamieniu. Umożliwiał on przekazywanie krótkich informacji, dokonywanie zapisów i notatek. W okresie średniowiecznym stał się on głównym pismem użytkowym, stosowanym głównie przez warstwy mniej wykształcone.

Współczesny zasięg języków nordyckich (Islandia, Wyspy Owcze, Półwysep Jutlandzki, wyspy duńskie, Półwysep Skandynawski, wschodnie wybrzeże Finlandii, Wyspy Alandzkie) jest mniejszy niż w okresie średniowiecznym. Posługiwano się nimi bowiem we francuskiej Normandii (do 1000 roku), w północno-wschodniej Anglii (do 1100), na Orkadach (do 1700), na Szetlandach (do 1750) i Hebrydach (do 1400), w Irlandii (do 1250), na wyspie Man (do 1450), w Grenlandii (staronorweski do 1450, obecnie znowu duński), w Nowogrodzie (do 1300) i na Rusi Kijowskiej (do 1050).