Jakobini

Z Wikipedii

Jakobini - radykalny klub polityczny rewolucyjnej Francji, pod nazwą Towarzystwo Przyjaciół Konstytucji, założony w 1789 w Paryżu. Początkowo opowiadający się za monarchią konstytucyjną, jednak na drodze radykalizacji skłaniający się ku proklamacji republiki. Wynikało to z wewnętrznego podziału w partii. Zwolennicy koncepcji republikańskiej z Maksymilianem Robespierre na czele nadawali ton dalszej polityki ugrupowania. Do kolejnego podziału wewnętrznego doszło w obliczu wypowiedzenia przez Francję wojny Austrii. Jedni uważali, że należy szerzyć wspaniałą ideę wolności całemu światu, umacniając tym samym zdobycze rewolucji. Obóz drugi z Robespierrem na czele twierdził, iż Francja nie jest jeszcze na to gotowa.

Jakobini wykorzystując malejące poparcie społeczeństwa dla rządzących żyrondystów z powodu niepowodzeń na froncie zdecydowali się obalić rząd. Zastosowali totalną mobilizację ludzi i środków w wojnie z Austrią i jej koalicją (Prusy, potem także Wielka Brytania, Hiszpania, Niderlandy i inne mniejsze państwa) oraz terror w walce z kontrrewolucją wewnętrzną. Na początku czerwca 1793 aresztowano wielu przywódców żyrondystów i wprowadzono rewolucyjną dyktaturę. Odtąd sprawowali władzę jako Komitet Ocalenia Publicznego. Doprowadził on do spadku popularności ugrupowania. W klarującej się rzeczywistości porewolucyjnej zbędne wydawało się stosowanie takiego terroru. W lipcu 1794 dyktatura jakobinów został obalona. Klub jakobinów został rozwiązany przez Konwent Narodowy, a jego przywódców stracono.

Przydomek "jakobini" pochodzi od miejsca obrad w klasztorze św. Jakuba, Paryżu (tam między innymi pochowano królową Francji - Klemencję Węgierską).

Jakobinami nazywali członkowie konfederacji targowickiej polskich wyznawców radykalnej polityki rewolucyjnej - podczas insurekcji kościuszkowskiej. Ich czołowym przedstawicielem był Jakub Jasiński.