Ludwik IX Święty
Z Wikipedii
Ludwik IX Święty (ur. 25 kwietnia 1214 lub 1215 w Poissy Yvelines, zm. 25 sierpnia 1270 w Tunisie) - król Francji od 1226 r., syn Ludwika VIII z dynastii Kapetyngów. Był organizatorem i uczestnikiem VI i VII wyprawy krzyżowej.
Spis treści |
[edytuj] Wczesne rządy
Gdy król Ludwik VIII, po krótkim 3-letnim panowaniu zmarł w 1226 r. na febrę, jego syn, również Ludwik, miał 12 lat. Władzę królewską przejęła wtedy, jako regentka, matka Blanka Kastylijska. Mimo wojen domowych w południowych prowincjach Francji, w których możnowładcy feudalni rozgrywali swe własne interesy - regentka utrzymała spójność królestwa do 1242, gdy Ludwik IX przejął pełnię rządów w państwie.
Swe panowanie rozpoczął od wprowadzenia reform, umacniających władzę królewską. Ujednolicił system monetarny w królestwie, zreorganizował i skutecznie nadzorował finanse, usprawnił też administrację państwa. Starając się rządzić sprawiedliwie, wprowadził kontrolę działalności urzędników królewskich, którą powierzył zakonnikom. W przypadku niesprawiedliwych decyzji, poszkodowani otrzymywali odszkodowanie, a nieuczciwi urzędnicy byli zwalniani. Ustanowił sądy królewskie, tak zwane parlamenty, do których można się było odwoływać od wyroków sądów feudalnych, w jakich zasiadali baronowie feudalni. Wprowadził zakaz pojedynków sądowych, noszenia broni i prowadzenia wojen prywatnych we Francji. Znacznie rozbudowały się miasta, które otrzymały przywileje komunalne i otaczane murami, odgrywały coraz większą rolę pod względem militarnym.
[edytuj] Pokojowy król
Ludwik IX godził liczne spory między skłóconymi rodami szlacheckimi wewnątrz Francji, jak również spory międzynarodowe. Faktycznie doprowadził do zażegnania wzajemnych pretensji terytorialnych Francji z hiszpańską Aragonią i z dynastią Plantagenetów, w osobie króla Anglii Henryka III. Występował również jako mediator w sporze pomiędzy papieżem Innocentym III a cesarzem Rzeszy Niemieckiej Fryderykiem II. Był też głęboko religijny. Gdy w 1244 r. Jerozolima została ponownie opanowana przez egipskich Mameluków, zorganizował i sfinansował w 1248 r. kolejną VI wyprawę krzyżową dla obrony Ziemi Świętej. Brało w niej udział prawie wyłącznie rycerstwo francuskie, które poprowadził osobiście. Choć krucjata zakończyła się klęską, a sam Ludwik IX przez pewien czas pozostawał w niewoli egipskiej, to gdy wrócił w 1254 r. uznany został za największego wśród monarchów Europy obrońcę chrześcijaństwa.
Wspierał zakony, zwłaszcza żebraczy zakon franciszkanów, współcześnie utworzony przez pokutnika Franciszka z Asyżu, który głosił ideały ubóstwa i ascezy, oraz Zakon Rycerzy św. Łazarza opiekujący się trędowatymi. Król kolekcjonował również relikwie, wśród których była korona cierniowa Chrystusa, jaką otrzymał w podarunku od cesarza Konstantynopola Baldwina II. Celem jej przechowania kazał zbudować w Paryżu dwukondygnacjową kaplicę Sainte-Chapelle, uznaną później za największe arcydzieło architektury stylu gotyckiego.
[edytuj] Wyprawa krzyżowa
W latach 1248-1250 wziął udział w VI krucjacie, podjętej na wieść o zdobyciu Jerozolimy przez Kwarezmieńczyków w 1244. Zakończyła się ona klęską, Ludwik dostał się do niewoli w okolicy miasta Mansura w roku 1249, wypuszczony został po zapłaceniu olbrzymiego okupu, jednak już w 1270 roku Ludwik zorganizował następną wyprawę. Tym razem lądowano w Tunisie, licząc na pomoc tamtejszego sułtana. Jednak oczekiwania te się nie spełniły i wyprawa zakończyła się epidemią dżumy wśród krzyżowców, ofiarą której padł również sam król. Po jego śmierci armia krzyżowców powróciła do Europy.
Już w 1297 r. Kościół uznał go za świętego. Koronę po Ludwiku IX przejął jego syn Filip III Śmiały (1270-1285).
Z małżeństwa z Małgorzatą Prowansalską miał kilkanaścioro dzieci. Byli to:
- Blanka (4 grudnia 1240 - 29 kwietnia 1243)
- Izabela (2 marca 1241 - 17 kwietnia 1271), od 1258 żona Tybalda V, hrabiego Szampanii i króla Nawarry
- Ludwik (21 września 1243 - 13 stycznia 1259)
- Filip III Śmiały (1245-1285)
- Jan (1247 - 10 marca 1247)
- Jan Tristan (1250-1270)
- Piotr I de Alencon
- Blanka (1253 - 17 czerwca 1320), od 1269 żona Ferdynanda de la Cerdy
- Małgorzata (1255-1271), od 1269 żona Jana I Zwycięskiego, księcia Brabancji
- Robert de Clermont (1256 - 1318)
- Agnieszka (1268 - 19 grudnia 1327), od 1279 żona Roberta II, księcia Burgundii.
[edytuj] Zobacz też
Poprzednik Ludwik VIII Lew |
Król Francji 1226-1270 |
Następca Filip III Śmiały |