Microsoft Windows Vista

Z Wikipedii

Microsoft Windows Vista
Rodzina	Windows NT
Aktualna wersja	6.0 (Build 6000)
Producent	Microsoft
Licencja	Microsoft EULA
Jądro	hybrydowe
Podstawowe środowisko pracy	środowisko graficzne Aero
Oficjalna witryna	Windows Vista

Microsoft Windows Vista (Windows NT 6.0) to najnowsza edycja systemu Windows firmy Microsoft (do 22 lipca 2005 znany był jedynie pod nazwą kodową Longhorn). Następca systemu Windows XP. Hasło reklamowe systemu to Clear Confident Connected, czyli Przejrzysty Pewny Połączony.

Spis treści 1 Terminy premiery 2 Nowości w Windows Vista 3 Edycje 4 Technologie 5 Interfejs 6 Wymagania sprzętowe 7 Graficzne wymagania sprzętowe 7.1 Windows Aero 7.2 Windows Basic 8 Historia wydań 9 Przypisy 10 Linki zewnętrzne

[edytuj] Terminy premiery

Dla użytkowników licencji grupowych system Windows Vista był dostępny już od 8 listopada 2006, w wersji pudełkowej oraz preinstalowany w nowych komputerach jest dostępny od 30 stycznia 2007. Tego dnia prezes Microsoftu, Bill Gates, o 16:45 uroczyście dokonał premiery nowego produktu. Oficjalna polska premiera systemu odbyła się 7 marca 2007 roku, jednakże zakup systemu Windows Vista był już możliwy od 25 stycznia 2007.

[edytuj] Nowości w Windows Vista

Do nowości w Vista należy między innymi Windows Presentation Foundation (WPF, Avalon) i Windows Communication Foundation (WCF, Indigo). Miał się tam znaleźć także nowy system plików, WinFS, projekt ten został jednak porzucony. W momencie premiery systemu Windows Vista WinFS miał status beta, a jego finalna wersja pojawi się jako uaktualnienie systemu prawdopodobnie w trzecim kwartale 2007 roku w pakiecie serwisowym (Service Pack). Wszystkie te trzy elementy zostaną zebrane pod wspólną nazwą WinFX. Z nowości dostępny również całkowicie nowy wygląd, bazujący na silniku Aero. Została dodana obsługa nagrywania płyt DVD.

Oprócz znanej z Windows XP SP2 Zapory systemu Windows dołączony do systemu został także program chroniący przed spyware (dostępny jako darmowy dodatek dla systemów XP i Server 2003) o nazwie Windows Defender (dawniej Microsoft Windows AntiSpyware (Beta)), tworzony na podstawie programu GIANT AntiSpyware firmy Giant Company Software Inc., wykupionej przez Microsoft Corporation 16 grudnia 2004. 10 czerwca 2003.

Inną nowością będą trójstopniowo (zamiast dwustopniowo) limitowane konta, dzięki którym będzie można lepiej dopasować poziom uprawnień do użytkownika. Nowy rodzaj kont, Least Privileged User Account (LUA), któremu zawdzięczamy trójstopniowe uprawnienia, jest najbardziej ograniczony i sprowadza się do jedynie podstawowych uprawnień, takich jak korzystanie z Internetu (jest możliwe odcięcie takiemu użytkownikowi dostępu do niektórych stron), czy eksploracja jego własnych folderów.

Został wprowadzony nowy model aktualizacji tzw. hot patching, dzięki któremu w wielu wypadkach aktualizacja odbywa się w tle, bez restartowania komputera.

Ciekawą funkcjonalnością jest wbudowane w edycję Ultimate rozwiązanie Bitlocker pozwalające na szyfrowanie całych partycji. Szyfrowanie to wykorzystuje sprzętowe moduły TPM.

Pozostałe atrybuty nowego systemu i jego własności, zdaniem producenta:

• Dzięki nowej technologii ładowania i zamykania systemu, system wraca ze stanu wstrzymania w nie więcej niż 2 sekundy, a ładowanie się systemu będzie trwało o połowę krócej niż w Windows XP.
• Aplikacje ładują pliki 15% szybciej niż w Windows XP.
• Nowy instalator, który potrafi zainstalować system w 15 minut.
• Wprowadzone nowe zabezpieczenia ochrony treści powodują większe zużycie procesora, nawet kiedy system jest bezczynny.^[1][2][3]
• Narzędzie tworzenia obrazów instalacyjnych i dysków twardych - XImage i format ich zapisu Windows Imaging Format (WIM)
• Została zmodyfikowana funkcja Przywracania systemu, w której tworzonych jest mniej koniecznych punktów przywracania, co jest równoznaczne z oszczędnością miejsca na dysku.
• Nowa, szybka wyszukiwarka plików; potrafi na wszelakie sposoby przeszukiwać pliki, dokumenty, zdjęcia, i inne multimedia, a także grupować zbiory według autora, daty modyfikacji, rozmiaru itd.
• Zostało ułatwione przenoszenie danych między komputerem a urządzeniami przenośnymi.
• Nowa wersja przeglądarki Internet Explorer 7 (niektóre funkcje tej przeglądarki są dostępne tylko dla systemu Windows Vista) oferuje niektóre z funkcjonalności nowoczesnych i bezpiecznych przeglądarek (np. Mozilla Firefox i Opera), usprawniające surfowanie i bezpieczeństwo. Pierwsza wersja testowa przeglądarki ukazała się razem z wersją Beta 1 systemu Windows Vista, czyli 27 lipca 2005.
• Nowy klient poczty Windows Mail - następca Microsoft Outlook Express.
• Windows Desktop Search - rozszerzona funkcja indeksowania i natychmiastowego wyszukiwania plików. Praktycznie każda aplikacja w systemie zawiera pole do wyszukiwania plików. Funkcja ta jest odpowiedzią na Spotlight firmy Apple.
• Nowy mechanizm logowania błędów, znany pod nazwą kodową Crimson. Jego zadaniem jest monitorowanie, zarządzanie i raportowanie "stanu zdrowia" systemu.
• Nowy format dokumentów XPS, bazujący na XML-u (alternatywa dla PDF). Jego nazwa kodowa to Metro.
• Nowa wersja odtwarzacza multimediów Windows Media Player oznaczona numerem 11.
• Windows Movie Maker ze wsparciem technologii High Definition oraz nowe narzędzie, Windows DVD Maker, pozwalające przechwytywać materiał wideo i tworzyć płyty DVD z filmami.
• Windows Photo Gallery - aplikacja zarządzająca zbiorami zdjęć i obrazów (do systemu dołączony zostanie także format zapisu obrazów opracowany przez Microsoft - Windows Media Photo).
• Windows Driver Foundation - usprawniona obsługa sterowników sprzętu komputerowego.
• Obsługa formatu nośników nowej generacji HD DVD, oraz prawdopodobnie Blu-ray (oglądanie zabezpieczonych treści w wysokiej rozdzielczości może jednak wymagać posiadania bardzo specyficznego sprzętu, włącznie z odpowiednią kartą graficzną, dźwiękową oraz monitorem)^[2]
• SideShow - funkcja umożliwiająca obsługę dodatkowego, małego ekranu LCD (o przekątnej ok. 3") montowanego na zewnętrznej części obudowy niektórych komputerów przenośnych. Mogą być na nim pokazywane m.in. stan baterii, zegar, menu sterowania funkcjonalnością odtwarzacza mp3 i/lub informacje o nowych wiadomościach e-mail.
• Obsługa tworzonej przez Microsoft sieci P2P znanej pod nazwą kodową Avalanche, połączonej z oprogramowaniem "Windows Meeting Space", umożliwiającym m.in. dzielenie się zasobami pulpitu online.
• Co najmniej 6 nowych czcionek: 2 szeryfowe (Cambria i Constantia), 3 bezszeryfowe (Calibri, Candara i Corbel) oraz jedna o stałej szerokości znaku (Consolas).
• Nowy sposób obsługi tekstu i czcionek z wykorzystaniem Unicode i możliwości "Avalona" w zakresie skalowania.
• Narzędzie Windows Snipping Tool pozwalające na stworzenie "zdjęcia" zaznaczonego fragmentu pulpitu (także o nieregularnym kształcie), zapisanie go bądź wysłanie do adresata poprzez program pocztowy.
• Nowy uproszczony Rejestrator dźwięków, posiadający jedynie funkcje nagrywania dźwięku i jego zapis do formatu WMA (format ten będzie też prawdopodobnie wykorzystywany w ustawieniach dźwięków zdarzeń systemowych; jedynie Windows Media Player 11 wykorzystywać będzie format WAV przy zapisie ścieżek audio).
• Obsługa dowiązań symbolicznych w stylu tych znanych z systemów rodziny Unix.
• Całkowicie nowe i ulepszone Menu Start. Napis Start został zastąpiony kółeczkiem z logo Windows, a kaskadowy widok Wszystkie programy został usunięty. Dodatkowo menu posiada funkcję szybkiego wyszukiwania plików.
• Brak wsparcia dla systemu plików FAT16. Zastępującym go systemem stało się nowe rozwiązanie UDF.
• Usunięta obsługa portu gier. Teraz kontrolery gier (m.in. gamepady, dżojstiki, kierownice) można podłączać wyłącznie do portu USB.

[edytuj] Edycje

Windows Vista jest dostępny w ośmiu edycjach - wszystkich, z wyjątkiem Windows Starter 2007 w wersjach 32- i 64-bitowej. Wszystkie edycje systemu są dostarczane na pojedynczym dysku DVD. Istnieje możliwość łatwej aktualizacji Windows Vista i skorzystania z cech dostępnych w wyższych edycjach. Microsoft nazwał tę usługę „Windows Anytime Upgrade”, czyli „Aktualizacja Windows w dowolnym czasie”.

Oto edycje systemu Windows Vista:

Edycja	Opis	Ograniczenie dostępności
Windows Vista Starter	Tak jak Windows XP Starter Edition, edycja ta jest dostępna tylko w krajach rozwijających się głównie po to, aby oferować legalną alternatywę dla nieautoryzowanych kopii. Zawiera ona duże ograniczenia, na przykład umożliwi użytkownikowi uruchomienie najwyżej trzech aplikacji jednocześnie. Posiada interfejs Windows Basic. Jako jedyna edycja nie obsługuje procesorów 64-bitowych.	Rynki krajów rozwijających się
Windows Vista Home Basic	Podobna do Windows XP Home Edition, do domowego użytku przez użytkowników nie potrzebujących zaawansowanych funkcji multimedialnych. Nie posiada interfejsu Windows Aero.
Windows Vista Home Basic N	Identyczna, jak Windows Vista Home Basic, z wyjątkiem tego, że nie zawiera programu Windows Media Player. Ta edycja jest wydana na podstawie decyzji Komisji Europejskiej, aby umożliwić większą konkurencję pomiędzy aplikacjami multimedialnymi dostępnymi dla systemu Windows. Nie posiada interfejsu Windows Aero.	Europa
Windows Vista Home Premium	Oparta na Windows Vista Home Basic, oferuje dodatkowo zaawansowane cechy skierowane dla domowych użytkowników, takie jak obsługa HDTV czy DVD authoring. Edycja ta jest porównywalna do systemu Windows XP Media Center Edition. Zawiera program "Windows Media Center" Posiada interfejs Windows Aero.
Windows Vista Business	Porównywalna do Windows XP Professional i przeznaczona dla rynku biznesowego. Dodaje obsługę domen systemu Windows Server, której brakuje we wszystkich edycjach Home. Edycja ta jest dostarczana razem z nową wersją serwera IIS (Internet Information Services). Posiada interfejs Windows Aero.
Windows Vista Business N	Identyczna jak Windows Vista Business, z wyjątkiem tego, że z tej samej przyczyny, co w edycji Home Basic N, nie zawiera programu Windows Media Player. Posiada interfejs Windows Aero.	Europa
Windows Vista Enterprise	Edycja ta jest skierowana dla przedsiębiorstw. Funkcje przez nią oferowane są połączeniem edycji Business z funkcjami takimi, jak system wirtualizacji oprogramowania Microsoft Virtual PC czy wielojęzyczny interfejs użytkownika (MUI). Edycja ta nie jest dostępna w sprzedaży detalicznej BOX ani w wersjach OEM. Posiada interfejs Windows Aero.	Microsoft Software Assurance
Windows Vista Ultimate	Edycja ta jest połączeniem edycji Home i Business oraz dodatkowo zawiera obsługę podcastingu — którego nazwę Microsoft zmienił na „blogcasting”, narzędzie podnoszące wydajność gier (o nazwie kodowej WinSAT), możliwość zgrywania DVD i być może wsparcie dla specjalnych serwisów on-line z multimediami, jak i dodatkowymi usługami przeznaczonymi dla konsumenta. Edycja Ultimate jest najbardziej imponującą edycją systemu Windows Vista, przeznaczoną dla wymagających użytkowników, graczy, profesjonalistów multimedialnych i entuzjastów PC. Opisywana jest jako "najlepszy wybór" dla ludzi, którzy chcą "jak najlepszych doświadczeń w używaniu systemu Windows Vista". Zawiera Windows Media Center. Posiada interfejs Windows Aero.

[edytuj] Technologie

Windows Vista jest wyposażony w szereg nowych technologii. Najważniejsze z nich to:

• Windows Presentation Foundation (Avalon)
• Windows Communication Foundation (Indigo)
• WinFX

Inaczej niż początkowo zakładano, do systemu nie jest dołączony system plików WinFS. Projekt ten ma zostać dodany do Visty w dodatku Service Pack 1, którego premiera zapowiadana jest jeszcze na 2007 rok.

W oficjalnej wersji Windows Vista obecny jest tylko Avalon. Powodem takich zmian jest to, że prace nad WinFX nie dojdą na czas do skutku, a Indigo jest dopiero w stadium projektu zwanym często "Milestone", czyli wczesnym projektem.

[edytuj] Interfejs

Windows Vista zawiera 3 rodzaje interfejsu: Windows Aero, Windows Basic i interfejs klasyczny. Windows Basic (utrzymany w stylu tego znanego z Windows XP) jest uproszczoną wersją Windows Aero, zaprojektowaną dla komputerów, które nie spełniają wymagań sprzętowych Aero Glass (istnieje możliwość wyłączenia Windows Aero - system uruchomi wtedy Windows Basic). Na najsłabszych komputerach zostanie użyty klasyczny szary interfejs, znany z Windows 95 i 98.

Windows Aero zawiera trójwymiarowe efekty takie jak: przełączanie się między aplikacjami - Windows Flip 3D, następca klasycznego przełączania Alt+Tab oraz animacja minimalizacji i maksymalizacji otwartych okien podobna do tej znanej z Mac OS X. Aero Glass dodatkowo sprawia wrażenie gładkości i przezroczystości interfejsu.

Na starszych komputerach, posiadających słabsze karty graficzne i procesory, tych efektów nie ma i system wygląda porównywalnie do poprzednich wersji. Aby w pełni wykorzystać efekty 3D nowego systemu, karta graficzna będzie musiała posiadać technologię Windows Display Driver Model (WDDM).

Nowością jest także Windows Sidebar. Można do niego "podpiąć" różne mini-aplikacje (zwane widżetami), takie jak odtwarzacz multimedialny, zegar, czytnik RSS czy kalendarz (oczywiście, będzie można go wyłączyć). Rozwiązanie to jest odpowiedzią na Dashboard zawarty w Mac OS X oraz SuperKaramba w KDE (środowisku graficznym dostępnym dla systemów uniksowych takich jak GNU/Linux czy systemy z rodziny BSD).

[edytuj] Wymagania sprzętowe

Konfiguracja minimalna (wg producenta), przy której niektóre funkcje systemu Windows Vista są niedostępne:

• procesor 32- lub 64-bitowy o częstotliwości 800 MHz,
• 512 MB pamięci operacyjnej,
• karta graficzna SVGA (o rozdzielczości 800×600),
• dysk twardy o pojemności 20 GB i 15 GB wolnego miejsca,
• napęd CD-ROM.

Konfiguracja zalecana (umożliwiająca korzystanie ze wszystkich funkcji systemu):

• procesor 32- lub 64-bitowy o częstotliwości 1 GHz,
• 1 GB pamięci operacyjnej,
• karta graficzna spełniająca wymagania Windows Aero i posiadająca 128 MB pamięci,
• dysk twardy o pojemności 40 GB i mający 15 GB wolnego miejsca,
• napęd DVD-ROM,
• urządzenie wyjściowe audio,
• dostęp do sieci Internet.

Niektóre funkcje niedostępne w podstawowej edycji systemu, takie jak obsługa tunera telewizyjnego, wymagają dodatkowego sprzętu.

[edytuj] Graficzne wymagania sprzętowe

Wymagania graficzne systemu Microsoft Windows Vista są zależne od ustawień interfejsu.

[edytuj] Windows Aero

Ten tryb graficzny dodaje obsługę grafiki 3D, animacji i specjalnych efektów wizualnych w porównaniu do możliwości trybu klasycznego. Tryb ten jest dostosowany do wydajnych kart graficznych. Nie jest on dostępny tylko w wersji Home Basic i Starter. Wymagania:

• Co najmniej 512 MB pamięci operacyjnej.
• Co najmniej 32 bity na piksel.
• Sprzętowa akceleracja graficzna obsługująca DirectX 9.
• Przepustowość pamięci 1 GB / sekundę.
• Możliwość rysowania ok. 1.5M trójkątów/sekundę, jedno okno ok. 150 trójkątów.
• Karta graficzna używająca AGP 4X/8X albo PCI Express 16X/32X.

Tryb ten jest domyślnie włączony przy starcie systemu Windows Vista (oczywiście o ile zainstalowana edycja systemu oraz sprzęt pozwalają na to).

[edytuj] Windows Basic

Mniej urozmaicona wersja Windows Aero, dodająca tylko podstawowe udoskonalenia wprowadzone w systemie Windows Vista. Używa Avalon Desktop Composition. Dostępna jest we wszystkich wersjach systemu.

Wymagania:

• Windows Display Driver Model (WDDM)

[edytuj] Historia wydań

Najważniejsze wydania testowe systemu Windows Vista:

• 20 października 2003 - wersja Alpha PDC (kompilacja 4051)
• 7 maja 2004 - wersja Alpha WinHEC (kompilacja 4074)
• 25 kwietnia 2005 - wstępna wersja Beta WinHEC (kompilacja 5048)
• 27 lipca 2005 - Beta 1, przeznaczona dla producentów oprogramowania i sprzętu (kompilacja 5112)
• 22 listopada 2005 - wersja udostępniona wąskiej grupie partnerów firmy Microsoft (kompilacja 5259)
• 19 grudnia 2005 - Windows Vista 5270
• 23 lutego 2006 - Windows Vista 5308
• 2 kwietnia 2006 - Windows Vista 5342
• 14 kwietnia 2006 - Windows Vista 5361
• 21 kwietnia 2006 - Windows Vista 5365
• 6 maja 2006 - Windows Vista 5381
• 23 maja 2006 - Windows Vista Beta 2 (5384)
• 25 czerwca 2006 - Windows Vista 5456
• 18 lipca 2006 - Windows Vista 5472
• 25 sierpnia 2006 - Windows Vista 5536
• 1 września 2006 - Windows Vista Release Candidate 1 (5600)
• 23 września 2006 - Windows Vista Release Candidate 1 (5728)
• 6 października 2006 - Windows Vista Release Candidate 2 (5744)
• 20 października 2006 - Windows Vista Release Candidate 2 (5840)

Ukazane produkcyjne wydania systemu Windows Vista:

• 8 listopada 2006 - Windows Vista RTM (6000)
• 30 listopada 2006 - premiera edycji przeznaczonych dla klientów biznesowych.
• 29 stycznia 2007 - premiera edycji systemu dla klientów indywidualnych.
• 10 marca 2007 - polska premiera edycji systemu dla klientów indywidualnych.

Zapowiadane wersje systemu:

• Service Pack 1 - druga połowa 2007

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Windows Vista Content Protection - Twenty Questions (and Answers)
2. ↑ ^{2,0 2,1} Analiza kosztów systemu ochrony treści Windows Vista
3. ↑ A Cost Analysis of Windows Vista Content Protection - Unnecessary CPU Resource Consumption - dokument autorstwa Petera Gutmanna opisujący faktyczne koszty dla użytkowników i całej branży wprowadzenia Visty na rynek

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Oficjalna witryna Windows Vista (pl)
• Paul Thurrott's SuperSite for Windows: Windows oraz dyskusja na ich temat (en)