Monarchia Lipcowa
Z Wikipedii
| Historia Francji |
|---|
| Chronologia |
| Galowie |
| Frankowie |
| Początki Francji |
| Francja średniowieczna |
| Francja nowożytna |
| Wielka Rewolucja Francuska |
| Od Rewolucji do I wojny św. |
| Francja w XX wieku |
| Dynastie i systemy |
| Merowingowie (410-751) |
| Karolingowie (751-987) |
| Kapetyngowie (987-1328) |
| Walezjusze (1328-1589) |
| Burbonowie (1589-1830) |
| I Republika (1792-1804) |
| Konwent Narodowy (1792-1795) |
| Dyrektoriat (1795-1799) |
| Konsulat (1799-1804) |
| I Cesarstwo (1804-1814) |
| Restauracja (1814-1830) |
| Monarchia Lipcowa (1830-1848) |
| II Republika (1848-1852) |
| II Cesarstwo (1852-1870) |
| III Republika (1870-1940) |
| Francja Vichy (1940-1944) |
| IV Republika (1946-1958) |
| V Republika (1958-) |
Monarchia Lipcowa - rozpowszechnione określenie rządów konstytucyjnych we Francji pod berłem króla Ludwika Filipa I.
Kres rządów Burbonów nastąpił w 1830. Karol X podejmował liczne kroki prowadzące do absolutyzmu. Gdy w lipcu 1830 wydał tzw. rozporządzenia lipcowe, godzące w wolność prasy i wprowadzające nowe prawo wyborcze (znacznie ograniczające krąg wyborców) ludność Paryża podniosła bunt. Wojsko wysłane przeciwko rewolucjonistom przeszło na ich stronę; Karol X abdykował 2 sierpnia.
Część społeczeństwa chciała ustanowienia republiki, jednak burżuazja starała się łagodzić zbyt radykalne nastroje i na tron wstąpił Ludwik Filip I Orleański z bocznej linii Burbonów - król obywatel.
Początek jego rządów to okres względnej liberalizacji - zmieniono konstytucję, w prawie wyborczym obniżono cenzus majątkowy, złagodzono cenzurę, a kierownicze stanowiska w państwie objęła burżuazja.
Okres monarchii lipcowej był najbardziej pomyślny właśnie dla tej grupy - korzystna koniunktura światowa oraz przychylność dworu sprawiła, że burżuazja stała się najbardziej wpływową grupą w państwie. Dzięki jej postawie nie udały się spiski i próby przewrotów zarówno legitymistów, chcących przywrócić na tron główną linię Burbonów, jak i bonapartystów, popierających Ludwika Bonaparte. Rosła także w siłę opozycja republikańska, lecz wszelkie próby protestów (walki na barykadach w latach 1832, 1834 i 1839) były krwawo tłumione przez wojsko i policję. Niespokojnego obrazu epoki dopełniają trzy zamachy na Ludwika Filipa, wszystkie nieudane.
Ludwik Filip I poczynił wiele gestów, aby zjednać sobie społeczeństwo - m.in. sprowadził z Świetęj Heleny zwłoki Napoleona, które uroczyście pochowano w Kościele Inwalidów w Paryżu. Przywrócono także trójkolorowy sztandar w miejsce białego sztandaru rojalistów. Z biegiem lat jednak jego pozycja słabła, a metody rządzenia stawały się coraz mniej bliskie ideałom konstytucyjnym.
Narastało niezadowolenie społeczne - rządy burżuazji, pełne skandalów i skorumpowane powodowały żądanie przeprowadzenia reform oraz zniesienia cenzusu wyborczego. W 1847 światowy handel dotknął kryzys, który okazał się szczególnie dotkliwy dla biedniejszych warstw społeczeństwa. Bezpośrednim powodem wybuchu rewolucji na początku 1848 był zakaz publicznego bankietu na rzecz reformy prawa wyborczego, jakich wiele odbywało się w Paryżu. Początkowe zamieszki przerodziły się w starcia uliczne między ludem a armią - przerażony król Ludwik Filip I próbował ratować tron dymisją niepopularnych polityków, ale w końcu musiał salwować się ucieczką.
Nowy rząd, w skład którego weszli republikanie i socjaliści, 24 lutego 1848 proklamował republikę.
Spokój w stolicy Francji nie utrzymał się długo - niższe warstwy społeczeństwa pozostały nieufne w stosunku do Rządu Tymczasowego; działania prawicy zmierzające do ograniczenia wpływów robotników, a także niepomyślne dla lewicy wybory z kwietnia 1848 roku doprowadziły do rewolucji czerwcowej. W krwawych starciach zwycięstwo odniosły oddziały rządowe, a radykalne odłamy rewolucjonistów spacyfikowane.
Francuzi wysoko cenią okres Monarchii Lipcowej przede wszystkim za wielki rozwój kulturalny. To w tym czasie zapoczątkowany został francuski romantyzm. W 1830 premiera "Hernaniego" Wiktora Hugo zrewolucjonizowała oblicze francuskiego teatru, doprowadzając do ostatecznego zerwania z przestarzałymi konwencjami klasycyzmu. Sławę zdobywali również Stendhal ("Czerwone i czarne", "Pustelnia parmeńska"), Alfred de Musset i Aleksander Dumas, autor poczytnych powieści historyczno-przygodowych. Honoriusz Balzak rozpoczął pracę nad cyklem Komedia ludzka, w którym przedstawił niezwykle dokładny opis życia codziennego wszystkich klas społecznych Monarchii Lipcowej. W całej Europie Francja, a zwłaszcza Paryż, uważana była za kolebkę wolności, jedyne miejsce, gdzie możliwa była wolna wymiana poglądów na wszelkie tematy. Dlatego też wielu filozofów i myślicieli społecznych, nie mogąc swobodnie działać w swoich ojczyznach, przyjeżdżała właśnie tutaj, na ogół dołączając do różnych ruchów rewolucyjnych.
Zobacz też:
