Nagroda Akademii Filmowej

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Statuetka Oscara

Komik Bob Hope dwa razy dostał honorowego Oscara za zasługi dla kina

Nagroda Akademii Filmowej – powszechnie znana jako Oscar (ang. Oscar lub Academy Award) – doroczna nagroda przyznawana przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej (Academy of Motion Pictures Arts and Science) w dziedzinie filmu. Została ufundowana w 1927 roku.

Nagradzane są wstępnie nominowane filmy, których premiera nastąpiła w roku kalendarzowym poprzedzającym przyznanie nagrody. Uroczystość wręczenia Oscarów odbywa się zwykle wczesną wiosną. Oscary, z wyłączeniem jednej kategorii, przyznawane są przeważnie filmom angielskojęzycznym. Ceremonia rozdania Oscarów od 2002 roku odbywa się w Teatrze Kodaka w Los Angeles. Obecnie nagroda ta jest uznawana za najbardziej prestiżową nagrodę filmową, pomimo że dotyczy głównie kinematografii amerykańskiej.

Spis treści

1 Statuetka
2 Kategorie
3 Polscy zdobywcy Oscarów
4 Polskie filmy nominowane do Oscara w kategorii film nieanglojęzyczny
5 Rekordowi zdobywcy Oscarów
6 Ciekawostki
7 Zobacz też
8 Linki zewnętrzne

[edytuj] Statuetka

Nagroda jest statuetką przedstawiającą rycerza opierającego się na dwuręcznym mieczu, stojącego na rolce filmu posiadającej pięć szprych, z której każda symbolizuje jedną z grup zawodowych reprezentowanych w Akademii: aktorów, scenarzystów, reżyserów, producentów i techników. Statuetka waży ok. 3,9 kg (8,5 funta) i ma ok. 35 cm (13,5 cala) wysokości. Wykonana jest z brązu pokrytego 14-karatowym złotem. Statuetkę zaprojektował Cedric Gibbons w 1928 r., a jej odlew wykonał rzeźbiarz George Stanley. Oficjalnie nagroda Akademii nazywana jest Academy Award of Merit, jednak od roku 1931 używa się potocznej nazwy Oscar. Pochodzi ona od uwagi wygłoszonej w roku 1931 przez Margaret Herrick, bibliotekarza Akademii, iż statuetka przypomina jej wuja Oscara Pierce. Usłyszał to hollywoodzki dziennikarz Sidney Skolsky, któremu bardzo spodobało się to określenie i zaczął go używać w swoich felietonach.

[edytuj] Kategorie

W 1929 roku po raz pierwszy Nagrody Akademii przyznano w 13 kategoriach. Obecnie Oscary są przyznawane w 24 kategoriach (w każdej z nich ogłasza się od 2 do 5 nominacji):

najlepszy film – przyznawany od 1929 roku (nagroda dla reżysera i producenta),
najlepsza reżyseria – przyznawany od 1929 roku,
najlepszy scenariusz oryginalny – przyznawany od 1929 roku,
najlepszy scenariusz adaptowany – przyznawany od 1929 roku,
najlepszy aktor w roli pierwszoplanowej – przyznawany od 1929 roku,
najlepsza aktorka w roli pierwszoplanowej – przyznawany od 1929 roku,
najlepszy aktor w roli drugoplanowej – przyznawany od 1936 roku,
najlepsza aktorka w roli drugoplanowej – przyznawany od 1936 roku,
najlepsze zdjęcia – przyznawany od 1929 roku,
najlepszy montaż – przyznawany od 1934 roku,
najlepszy dźwięk – przyznawany od 1930 roku,
najlepsze dźwiękowe efekty specjalne – przyznawany od 1973 roku,
najlepsze wizualne efekty specjalne – przyznawany od 1963 roku,
najlepsza scenografia i dekoracja wnętrz – przyznawany od 1929 roku,
najlepsze kostiumy – przyznawany od 1948 roku,
najlepsza charakteryzacja – przyznawany od 1981 roku,
najlepsza oryginalna muzyka filmowa – przyznawany od 1934 roku,
najlepsza oryginalna piosenka filmowa – przyznawany od 1934 roku (nagroda dla twórcy słów i muzyki),
najlepszy film obcojęzyczny (nieangielskojęzyczny) – przyznawany od 1948
najlepszy film aktorski krótkometrażowy – przyznawany od 1932 roku,
najlepszy film dokumentalny pełnometrażowy – przyznawany od 1943 roku,
najlepszy film dokumentalny krótkometrażowy – przyznawany od 1941 roku,
najlepszy film animowany pełnometrażowy – przyznawany od 2001 roku,
najlepszy film animowany krótkometrażowy – przyznawany od 1932 roku.

W czasie ceremonii wręczania Oscarów przyznawane są również specjalne nagrody za całokształt twórczości lub inne osiągnięcia:

Oscary Honorowe i Specjalne (Honorary Award/Special Award)
Nagroda im. Irvinga G. Thalberga (Irving G. Thalberg Memorial Award)
Nagroda za działalność Humanitarną Jean Hersholt (Jean Hersholt Humanitarian Award) Recipients
Nagroda im. Gordona E. Sawyera (Gordon E. Sawyer Award)
Academy Juvenile Award (Honorary Juvenile Award)

[edytuj] Polscy zdobywcy Oscarów

Leopold Stokowski - 1941 - najlepsza muzyka - Fantazja
Bronisław Kaper - 1953 - najlepsza muzyka - Lili
Zbigniew Rybczyński – 1982 – najlepszy krótkometrażowy film animowany – Tango
Ewa Braun i Allan Starski – 1993 – najlepsza scenografia – Lista Schindlera
Janusz Kamiński – 1993 – najlepsze zdjęcia – Lista Schindlera
Janusz Kamiński – 1998 – najlepsze zdjęcia – Szeregowiec Ryan
Andrzej Wajda – 1999 – za całokształt twórczości
Roman Polański – 2002 – najlepszy reżyser – Pianista
Jan A. P. Kaczmarek – 2005 – najlepsza muzyka - Marzyciel

[edytuj] Polskie filmy nominowane do Oscara w kategorii film nieanglojęzyczny

Nóż w wodzie - reż. Roman Polański (1963)
Faraon - reż. Jerzy Kawalerowicz (1966)
Potop - reż. Jerzy Hoffman (1974)
Noce i dnie - reż. Kazimierz Tarnas, Jerzy Antczak (1975)
Ziemia obiecana - reż. Andrzej Wajda (1976)
Panny z Wilka - reż. Andrzej Wajda (1979)
Człowiek z żelaza - reż. Andrzej Wajda (1981)

Polskie filmy zgłoszone do rywalizacji o Oscara w kategorii film nieanglojęzyczny

[edytuj] Rekordowi zdobywcy Oscarów

Dotychczas trzem filmom udało się zdobyć najwyższą dotąd liczbę jedenastu oscarowych statuetek. Są to:

Ben-Hur (1959) – reżyseria: William Wyler
Titanic (1997) – reżyseria: James Cameron
Władca Pierścieni: Powrót króla (2003) – reżyseria: Peter Jackson

Również trzem filmom udało się zdobyć pięć najważniejszych Oscarów (film, reżyseria, scenariusz, główna rola męska i kobieca):

Najwięcej, po 14 nominacji do nagrody otrzymały filmy:

Titanic (1997) - 11 Oscarów
Wszystko o Ewie (1950) - 6 Oscarów

Zdobywcy największej liczby nagród i nominacji:

Walt Disney - 26 Oscarów, 46 nominacji
John Williams - 5 Oscarów, 45 nominacji
Woody Allen - 3 Oscary, 21 nominacji

Najczęściej nagradzani aktorzy:

Jack Nicholson - 3 Oscary (Lot nad kukułczym gniazdem, Czułe słówka, Lepiej być nie może)
Walter Brennan - 3 Oscary (Come and Get It, Kentucky, Człowiek z Zachodu)

Najczęściej nominowany aktor:

Jack Nicholson - 12 nominacji

Najczęściej nagradzana aktorka:

Katharine Hepburn - 4 Oscary (Poranna chwała, Zgadnij Kto przyjdzie na obiad, Lew w zimie, Nad złotym stawem)

Najczęściej nominowana aktorka:

Meryl Streep - 14 nominacji, 2 Oscary

Najczęściej nagradzany reżyser:

John Ford - 4 Oscary (Potępieniec, Grona gniewu, Zielona Dolina, The Quiet Man)

Najczęściej nominowany reżyser:

William Wyler - 12 nominacji

Najczęściej nagradzany kraj w kategorii filmu obcojęzycznego:

Włochy - 11 Oscarów (plus 3 Nagrody Specjalne/Honorowe)

Najczęściej nominowany kraj w kategorii filmu obcojęzycznego:

Francja - 34 nominacje, 9 Oscarów

Najczęściej nagradzane filmy obcojęzyczne:

Fanny i Aleksander - 4 Oscary, reżyseria Ingmar Bergman (Szwecja)
Przyczajony tygrys, ukryty smok - 4 Oscary, reżyseria Ang Lee (Tajwan)

Najczęściej nominowany film obcojęzyczny:

Przyczajony tygrys, ukryty smok - 10 nominacji

Jedyny film animowany nominowany w kategorii najlepszego filmu:

Piękna i bestia - 1991 rok

[edytuj] Ciekawostki

Tylko trzem kobietom w historii udało się zdobyć nominację w kategorii reżyseria:

Lina Wertmüller za Siedem piękności Pasqualino (1976)
Jane Campion za Fortepian (1993)
Sofia Coppola za Między słowami (2003)

Pierwsza Afroamerykanka, która zdobyła Oscara za rolę pierwszoplanową:

Halle Berry - w 2002r. za Czekając na wyrok

Najmłodszy zdobywca Oscara:

Tatum O'Neal - 10 lat i 148 dni za drugoplanową rolę kobiecą w filmie Papierowy księżyc

Najstarszy zdobywca Oscara:

Groucho Marx - 83 lata, Oscar honorowy za całokształt pracy aktorskiej

Zdobywca największej ilości statuetek podczas jednej edycji:

Walt Disney - 4 w 1953

Zdobywca największej ilości nominacji podczas jednej edycji:

Francis Ford Coppola - 5 w 1974 roku za produkcję i scenariusz Rozmowy oraz produkcję, reżyserię i scenariusz Ojca chrzestnego II

Aktorki nominowane do Oscara pięć razy z rzędu:

Bette Davis (1938-1942)
Greer Garson (1941-1945)

Aktorzy nominowani do Oscara cztery razy z rzędu:

Marlon Brando (1951-1954)
Al Pacino (1972-1975)

Aktorzy, którzy w dwóch kolejnych latach otrzymywali Oscary, to:

Luise Rainer (1936-37),
Spencer Tracy (1937-38),
Katharine Hepburn (1967-68),
Jason Robards (1976-77),
Tom Hanks (1993-94),
Clark Gable (1935-36).

Pierwszym zdobywcą Oscara dla Najlepszego filmu spoza Hollywood był "Hamlet" (1948), sfinansowany i zrealizowany w Anglii.

W 1938 roku Akademia Filmowa uhonorowała Walta Disneya Oscarem normalnej wielkości i siedmioma miniaturowymi statuetkami za animację Królewny Śnieżki (1937).

Jedynym Oscarem, którego wyróżniono statuetką, był Oscar Hammerstein, nagrodzony za Najlepszą piosenkę w 1941 i 1945 roku.