Pińsk

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Współrzędne: 52°07'00" N 026°05'00" E

Pińsk

Herb Pińska

b.d.

43,3 km²

Położenie

52°7' N
26°5' E

Wysokość

b.d. m n.p.m.

Ludność (2004)
• liczba ludności
• gęstość
• aglomeracja

130 517
b.d os./km²
b.d

Nr kierunkowy

(+375) 0165

Kod pocztowy

b.d

Tablice rejestracyjne

b.d

Podział miasta

b.d

Miasta partnerskie

b.d

Strona internetowa miasta

Pińsk od strony południowej.
Tygodnik Ilustrowany z 4 lipca 1863r.

Pińsk (biał. Пінск) to miasto na Białorusi w obwodzie brzeskim, położone nad Piną. Przed 1939 rokiem prawdopodobnie miasto z największą procentową ilością ludności żydowskiej w Europie. Przed II wojną światową siedziba Flotylli Pińskiej - rzecznej jednostki marynarki wojennej, z której w 1939 wydzielono Oddział Wydzielony rzeki Wisły.

[edytuj] Historia

1097 r. - pierwsza wzmianka o Pińsku
1241 r. - przeniesienie z Turowa diecezji prawosławnej
1316 r. - po tej dacie, Pińsk włączono do Wlk. Ks. Litewskiego
1396 t. - powstaje katolicki kościół i klasztor franciszkanów
1523 r. - podarowanie Pińska królowej Bonie i początek rozkwitu miasta
1569 r. - siedziba powiatu
1581 r. - król Stefan Batory nadaje prawa miejskie
1648 r. - kozacy Nebaby zajmują miasto. Szturm miasta przez wojska królewskie. Pożar miasta.
1655 r. - Moskale i Kozacy atakują miasto i wyrzynają mieszkańców.
1657 r. - Kozacy Zdanowicza niszczą miasto
1666 r. - fundacja klasztoru dominkanów
1690 r. - założenie osady Karolin przez Jana Karola Dolskiego
1695 r. - budowa w Karolinie kościoła i zamku
1706 r. - od 5 maja do 3 czerwca. Zajęcie Pińska przez króla Szwecji Karola XII.
1717 r. - budowa klasztoru bernardynów
1734 r. - budowa klasztoru karmelitów
1756 r. - budowa klasztoru mariawitek
1773 r. - kasata zakonu jezuitów
1767 r. - budowa Kanału Ogińskiego
1775 r. - budowa Kanału Królewskiego
1793 r. - II rozbiór Polski. Pińsk od tej pory w Rosji.
1795 r. - powstanie katolickiej diecezji pińskiej (poprzednio Pińsk był w Łuckiej)
1799 r. - włączenie Karolina do Pińska
1796 r. - likwidacja unickiej diecezji pińskiej
1799 r. - likwidacja katolickiej diecezji pińskiej (przeniesiono ją do Mińska)
1812 r. - lipiec, Pińsk zajmuje armia Napoleona
1850 r. - powstaje fabryka świec i mydła
1882 r. - doprowadzono linię kolejową z Żabianki i otworzono fabrykę zapałek
1885 r. - budowa stoczni rzecznej w Leszczach
1915 r. - ucieczka Rosjan przed Niemcami
1919 r. - I, Armia Czerwona zajmuje Pińsk, - 3 marca zdobycie Pińska przez wojska polskie gen. Listowskiego, 5 kwietnia masakra 35 Żydów, 3 VII - potyczka pod Horodyszczem.
1920 r. - VII, Armia Czerwona ponownie zajmuje Pińsk
1920 r. - 26 IX, wojska polskie odbijają miasto.
1921 r. - Pińsk stolicą województwa. Pożar miasta. Przeniesienie stolicy do Brześcia nad Bugiem.
1925 r. - stolica diecezji katolickiej
1939 r. - 9 IX, nalot lotnictwa niemieckiego. - 18 IX, zatopienie Floty Pińskiej. - 20 IX, Armia Czerwona zajmuje Pińsk.
1941 r. - 4 VII, wkroczenie Niemców.
1942 r. - IV, utworzenie getta dla Żydów. - X-XI, mordy na 30-45 tys. Żydów
1943 r. - 18 I, atak porucznika Jana Piwnika "Ponurego" na więzienie Gestapo w Pińsku.
1944 r. - zajęcie miasta przez Armię Czerwoną.

Włączenie do ZSRR i deportowanie polskich mieszkańców.

[edytuj] Ludność

XVI w.- 5,0 tys.
1825 - 4,2 tys.
1841 - 6,8 tys.
1861 - 11,3 tys.
1900 - 29,5 tys.
1910 - 36,4 tys.
1921 - 23,5 tys.
1931 - 33,5 tys.
1939 - 35,9 tys.
1959 - 41,5 tys.
1986 - 112,6 tys.
2000 - 132,6 tys.

[edytuj] Zabytki

Kolegium i kościół jezuitów z 1651 roku (kościół Białorusini wysadzili w latach 50 - ych XX w.). Obecnie w kolegium jest galeria obrazów.
Kościół i klasztor franciszkanów z 1712 roku. Kościół pw. Wniebowzięcia NMP z fasadą z 1766 roku. W latach 1920-1940 i od 1992 jest to katedra katolicka. Dzwonnica z 1817 roku z 4 kondygnacją z XX wieku. Mur z XVIII wieku.
Kościół bernardynów z roku 1786 na przedmieściu Karolin. Zabrany katolikom, obecnie cerkiew św. Barbary. Obok klasztor z XIX wieku i dzwonnica.
Kościół pw. Karola Boromeusza z 1770 roku na przedmieściu Karolin - dawniej parafialny. Obecnie sala koncertowa.
Pałac Butrymowiczów z lat 1784-90. Siedziba Butrymowiczów, Skirmunttów a od 1930 roku katolickich biskupów pińskich.
Kapliczka z XVII w. przy ul. Brzeskiej i Pieńkawa
Cmentarz katolicki i żydowski na ul. Hajdajenki
Dwór Platerów w Zapolu
Pomnik budowniczych drogi bitej z 1938 roku (polski napis zniszczono i umieszczono rosyjski)
Synagoga z 1900 r.
Synagoga Wielka z 1506 roku (zburzona ok. 1960 r.)
Zamek starosty królewskiego (zburzony). Znajdował się w miejscu pomnika Lenina.
Zamek Wiśniowieckich w Karolinie (zburzony)
Dwór w Albrechtowie (zburzony)

[edytuj] Znane osoby pochodzące z Pińska

Adam Naruszewicz (1733-1796) - poeta, historyk, biskup
Ryszard Kapuściński (1932-2007) - reporter, pisarz i dziennikarz. Z Pińska wyjechał w 1940 roku. Opisuje swoje rodzinne miasto m.in. w książce "Imperium".
Karol Wyrwicz (1717-1793), geograf, historyk, pedagog
Matusz Butrymowicz - podstarości, sędzia grodzki
Chaim Weizmann (1874-1953) - pierwszy prezydent Izraela, chodził do gimnazjum w Pińsku
Golda Meir (1898-1978) - premier Izraela, mieszkała w Pińsku w dzieciństwie
Ryszard Stachowski (ur. 1937) - polski psycholog, spędził dzieciństwo w Pińsku
Andrzej Kondratiuk (ur. 1936) - reżyser, scenarzysta, operator filmowy