Ryszard Kapuściński

Z Wikipedii

Ryszard Kapuściński
Urodzony	4 marca 1932 Pińsk, Polska (II RP) (obecnie Białoruś)
Zmarł	23 stycznia 2007 Warszawa, Polska

Ryszard Kapuściński (ur. 4 marca 1932 w Pińsku na Polesiu, zm. 23 stycznia 2007 w Warszawie) - polski reportażysta, dziennikarz, publicysta, poeta i fotograf, zwany "cesarzem reportażu".

Był najczęściej – poza Stanisławem Lemem – tłumaczonym za granicą polskim autorem.

[edytuj] Życiorys

Urodził się w rodzinie nauczycielskiej. Jego ojciec walczył w 1939 roku w stopniu podporucznika w Armii Polesie^[1]. Po sowieckiej agresji na Polskę dostał się do niewoli radzieckiej. Wraz z kilkoma kolegami udało mu się uciec z kolumny prowadzonej na Smoleńsk i po zamianie ubrania na cywilne powrócił do Pińska. W obawie przed deportacją do Kazachstanu wyjechał z rodziną do swoich rodziców do Przemyśla^[2], a następnie w głąb okupowanej Polski. W związku z tym pozostałą część okupacji Ryszard Kapuściński wraz z rodzicami spędził w Sierakowie, w Puszczy Kampinoskiej, koło wsi Palmiry.

Debiutował poetycko w wieku 17 lat w tygodniku Dziś i Jutro. W 1950 zdał maturę w warszawskim gimnazjum im. Stanisława Staszica i rozpoczął pracę (początkowo jako goniec) w redakcji Sztandaru Młodych. W latach 1953-1981 był członkiem PZPR. W 1956 ukończył studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W 1956 otrzymał pierwszą nagrodę – Złoty Krzyż Zasługi – za reportaż To też jest prawda o Nowej Hucie, opisujący trudne warunki życia robotników na budowie kombinatu. Odszedł z gazety w 1958 po odwołaniu jej redakcji za poparcie dla krytycznego wobec władzy tygodnika Po prostu.

Przeniósł się do Polityki. Od 1962 pracował dla PAP jako stały korespondent zagraniczny w Afryce, Ameryce Łacińskiej i Azji. Dokumentował upadek cesarstwa w Etiopii i Iranie. Od 1974 w tygodniku Kultura. Był zaprzyjaźniony z Che Guevarą, Salvadorem Allende.

W 1987 Royal Court Theatre w Londynie wystawił sceniczną adaptację jego książki Cesarz, opisującej upadek reżimu Hajle Syllasje w Etiopii (wystawiany potem także w kraju). W 1996 wyróżniony nagrodą imienia Jana Parandowskiego, w 1999 otrzymał "Ikara". Wybrany Dziennikarzem wieku przez swych kolegów w plebiscycie miesięcznika Press. Laureat Nagrody im. Dariusza Fikusa za rok 2004. Doktor honoris causa Uniwersytetu Śląskiego (17 października 1997), Uniwersytetu Wrocławskiego (2001), Uniwersytetu Jagiellońskiego (2004) i Gdańskiego (29 stycznia 2004). Łącznie otrzymał ponad 40 nagród i wyróżnień. Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

[edytuj] Kandydat do Literackiej Nagrody Nobla

W 2005 był powszechnie wymieniany jako jeden z najściślejszego grona faworytów do uzyskania Nagrody Nobla z dziedziny literatury.

[edytuj] Śmierć Ryszarda Kapuścińskiego

Zobacz Wikinews na temat śmierci Ryszarda Kapuścińskiego

Zmarł 23 stycznia 2007 r.^[3] w wieku 74 lat, po rozległym zawale serca, na oddziale kardiochirurgii szpitala przy ul. Banacha w Warszawie. Jego śmierci poświęcone zostało dużo miejsca zarówno w polskich jak i światowych mediach. Na pierwszych stronach swych wydań pisały o Kapuścińskim największe gazety, jak New York Times, Le Monde czy El Pais. Na ręce Ambasador RP w Hiszpanii Grażyny Bernatowicz kondolencje z powodu śmierci pisarza złożyła hiszpańska para królewska oraz książę Asturii. To cios dla polskiej literatury, dla polskiej kultury - tak o śmierci Ryszarda Kapuścińskiego mówił w rozmowie z dziennikarzami w tureckim Adampolu prezydent Lech Kaczyński.

[edytuj] Pogrzeb

Msza Święta żałobna rozpoczęła się dnia 31 stycznia 2007 r. o godz.11.00 w Bazylice Świętego Krzyża w Warszawie. Przewodniczył jej Prymas Polski Kardynał Józef Glemp. Mszę koncelebrowali m.in. kapelan Rodzin Katyńskich ks. prałat Zdzisław Peszkowski, kapelan prezydenta RP, ks. prałat Roman Indrzejczyk i ks. Adam Boniecki z "Tygodnika Powszechnego". Homilię prymasa odczytał ksiądz Piotr Pawlukiewicz. Przy trumnie przykrytej biało-czerwoną flagą stała warta honorowa żołnierzy WP. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego reprezentowała podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP, Ewa Junczyk-Ziomecka. Obecni byli także m.in. minister kultury i dziedzictwa narodowego Kazimierz Michał Ujazdowski, Prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, minister finansów Zyta Gilowska, były premier Tadeusz Mazowiecki, Adam Daniel Rotfeld, Julia Hartwig, Andrzej Wajda, Janina Ochojska, Krzysztof Mroziewicz, Krzysztof Kolberger, Maja Komorowska, Emilia Krakowska, Jacek Fedorowicz, Wiktor Osiatyński, Stefan Bratkowski, Maciej Wierzyński, Jarosław Gowin, Wojciech Jagielski, Jacek Bocheński. Pochowany został na - Cmentarzu Komunalnym - Powązki, w Alei Profesorskiej. Ceremonii pogrzebowej przewodniczył ks. Adam Boniecki. Kapuściński pozostawił żonę Alicję i córkę - Zofię.

Zobacz Wikinews na temat pogrzebu Ryszarda Kapuścińskiego

[edytuj] Twórczość

• 1962 Busz po polsku
• 1963 Czarne gwiazdy
• 1968 Kirgiz schodzi z konia
• 1969 Gdyby cała Afryka
• 1969 Che Guevara - Dziennik z Boliwii (przekład i przypisy R. Kapuścińskiego)
• 1970 Dlaczego zginął Karl von Spreti?
• 1975 Chrystus z karabinem na ramieniu
• 1976 Jeszcze dzień życia
• 1978 Wojna futbolowa
• 1978 Cesarz
• 1982 Szachinszach
  

  

  Dedykacje Ryszarda Kapuścińskiego w ostatnich wydanych za życia pisarza książkach, Warszawa, 2.11.2006 r.
• 1986 Notes (tomik wierszy)
• 1988 Wrzenie świata (zbiór)
• 1990 Lapidarium
• 1993 Imperium
• 1995 Lapidarium II
• 1997 Lapidarium III
• 1998 Heban
• 2000 Lapidarium IV
• 2000 Z Afryki (album fotograficzny)
• 2001 Lapidarium V
• 2003 Autoportret reportera
• 2004 Podróże z Herodotem
• 2006 Prawa natury (tomik wierszy)
• 2006 Ten Inny
• 2007 Lapidarium VI
• 2007 Rwący nurt historii. Zapiski o XX i XXI wieku

[edytuj] Pozycje literackie o Ryszardzie Kapuścińskim

• Andrzej W. Pawluczuk - Kapuściński (1980)
• Marek Miller - Kto tu wpuścił dziennikarzy (1985)
• Kazimierz Wolny-Zmorzyński - O twórczości Ryszarda Kapuścińskiego. Próba interpretacji (1998)
• Zbigniew Bauer - Antymedialny reportaż Ryszarda Kapuścińskiego (2001)
• Beata Nowacka - Magiczne dziennikarstwo: Ryszard Kapuściński w oczach krytyków (2004)
• Kazimierz Wolny-Zmorzyński - Ryszard Kapuściński w labiryncie współczesności (2004)
• Witold Bereś, Krzysztof Burnetko - Kapuściński: Nie ogarniam świata (2007)
• Podróże z Ryszardem Kapuścińskim: Opowieści 13 tłumaczy (2007)

[edytuj] Nagrody

[edytuj] Galeria

Ryszard Kapuścinski, Maj 2001 r.

Ryszard Kapuścinski, 17. 05. 1997 r.

Ryszard Kapuścinski i Julia Hartwig, 2. 10. 2006 r.

Ryszard Kapuścinski i Urszula Kozioł, 2.10.2006 r.

[edytuj] Przypisy

1. ↑ R. Kapuściński zgodnie z dalszym źródłem podaje nazwę Armia Polesie, ale faktycznie musiała to być SGO Polesie gen. Kleeberga
2. ↑ [1] Z Pińska na koniec świata, KRAJ LAT DZIECINNYCH RYSZARDA KAPUŚCIŃSKIEGO (Lato było gorące), źródło: Rzeczpospolita (dodatek PLUS MINUS), 18.12.2004 Nr 297; dostępne w Internecie, dostęp: 2007-01-05, 08:47 UTC+1
3. ↑ Ryszard Kapuściński nie żyje (gazeta.pl)

[edytuj] Zobacz też

Zobacz galerię na Wikimedia Commons:
Ryszard Kapuściński

Zobacz w Wikicytatach kolekcję cytatów
z Ryszarda Kapuścińskiego

• Kazimierz Nowak
• Herodot
• Karl von Spreti
• Trzeci Świat
• Wojna futbolowa

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Nieoficjalna strona R. Kapuścińskiego kapuscinski.info
• Serwis R. Kapuścińskiego w portalu Gazeta.pl
• Galerie zdjęć R. Kapuścińskiego
• Autoportret reportera – wywiad z Ryszardem Kapuścińskim w serwisie Reporterzy.info
• Książki R. Kapuścińskiego w BiblioNETce