Piotr I (cesarz Brazylii)
Z Wikipedii
Pedro I (ur. 12 października 1798, zm. 24 września 1834) – cesarz Brazylii od 1822-1831, także krótko król Portugalii jako Piotr IV zwany Królem-Żołnierzem (port. Pedro IV o Rei-Soldado) od 10 marca do 28 maja 1826. W Brazylii zwany potocznie Dom Pedro. Najstarszy syn króla Jana VI z portugalskiej dynastii Bragança i jego żony Charlotty Joachimy, córki króla Hiszpanii Karola IV.
Urodził się w pałacu Queluz w pobliżu Lizbony. Jego ojciec był jeszcze regentem swej matki Marii I. Na chrzcie nadano mu imię Pedro de Alcântara Francisco António João Carlos Xavier de Paula Miguel Rafael Joaquim José Gonzaga Pascoal Cipriano Serafim de Bragança e Bourbon.
W 1807 w obliczu wojen napoleońskich rodzina królewska opuściła Portugalię i przeniosła się do Brazylii, aby pozostać tam przez okres 13 lat. W tym czasie Rio de Janeiro stało się de facto stolicą imperium portugalskiego. Podniosło to znacznie status Brazylii, która została wyniesiona do rangi równoległego królestwa.
W Rio 5 listopada 1817 Piotr poślubił swą pierwszą żonę Marię Leopoldynę, arcyksiężną Austrii. Król Jan nadał mu tradycyjny tytuł księcia Brazylii.
Na początku lat 20. dwór wreszcie powrócił do europejskiej metropolii. Większość przywilejów nadanych Brazylii została cofnięta, co wywołało niezadowolenie w kręgach nacjonalistycznych. Jako regent w kolonii pozostał Piotr, który popierał brazylijski ruch nacjonalistyczny. W 1820 poparł nawet bunt w Porto wywołany przez portugalskich konstytucjonalistów. Naciskany do powrotu przez dwór w Portugalii odmówił. Został wówczas zdegradowany ze stanowiska regenta do zwykłego przedstawiciela dworu.
Wieści te dotarły do niego 7 września 1822, gdy wrócił do São Paulo z wyjazdu do Santos. Wówczas na brzegu rzeki Ipiranga z wyciągniętym mieczem w dłoni dom Pedro zakrzyknął Niepodległość albo śmierć – co zostało zapamiętane w dziejach Brazylii jako tzw. grito de Ipiranga. 12 października Piotr został ogłoszony cesarzem i następnie koronowany 1 grudnia.
Piotr przybrał tytuł cesarza, zarówno aby podkreślić różnorodność brazylijskich stanów, jak i wzorując się na Napoleonie, który połączył ideę imperium – w przeciwieństwie do królestwa – z rewolucją francuską i modernizacją. Niemniej cesarz musiał lawirować między względnie kosmopolityczną socjetą Rio a konserwatywnym i patriarchalnym interiorem. Wkrótce okazało się, że zapomniał o swych liberalnych ideałach uchwalając 24 lutego 1824 konstytucję, która dawała mu znaczną władzę. Było to jednak koniecznością, aby utrzymać spójność i kontrolę nad krajem, zwłaszcza wciąż feudalną Północą.
Wiele prowincji, szczególnie na północy, skłaniało się ku utrzymaniu związków z metropolią. Narastały także dążenia republikańskie. W 1825 w czasie wojny z Argentyną, doszło do secesji prowincji cisplatańskiej, która dała początek dzisiejszemu Urugwajowi. Dom Pedro miał także wiele romansów, za co płacił spadkiem popularności.
Po śmierci swego ojca, 10 marca 1826 Piotr postanowił przyjąć tytuł króla Portugalii jako Piotr IV, ignorując tym samym ograniczenia wprowadzonej przez siebie samego konstytucji. Jeszcze 26 kwietnia obwieścił liberalną konstytucję dla Portugalii, jednak 28 maja został zmuszony do abdykacji z tronu metropolii na rzecz swej córki Marii II. Jako że miała ona dopiero 7 lat, cesarz wyznaczył na jej opiekuna swego brata Dom Miguela, który obiecał także się z nią ożenić (sic). Niezdecydowanie Piotra pomiędzy oboma krajami pogłębiało niezadowolenie w Brazylii.
17 października 1829 Piotr poślubił w Rio swą drugą żonę, księżną Amelie de Beauharnais von Leuchtenberg. Amelia była córką pasierba Napoleona – Eugeniusza de Beauharnais i tym samym wnuczką cesarzowej Józefiny. Była także siostrą Karola Augusta de Beauharnais, który później (26 stycznia 1835 roku) poślubił świeżo przywróconą na tron monarchinię portugalską, córkę Piotra – Marię II da Glória.
W obliczu politycznego kryzysu, który nastąpił po odwołaniu przez niego rządu, 7 kwietnia 1831 Piotr ustąpił z tronu brazylijskiego na rzecz swego pięcioletniego syna Piotra młodszego. Po czym powrócił do Portugalii, aby walczyć ze swym bratem Miguelem próbującym utrzymać tron zagarnięty 23 czerwca 1828, po odsunięciu Marii od władzy. Była to tzw. Wojna dwóch braci (port. a guerra dos dois irmãos). W maju 1834 udało mu się obalić uzurpatora i zwrócić tron córce.
Zmarł w Queluz, miejscu swego urodzenia, w wieku 36 lat z powodu gruźlicy. W roku 1972 jego szczątki przewieziono do Brazylii i pogrzebano w Ipiranga.
[edytuj] Dzieci
Z pierwszą żoną, Marią Leopoldyną, arcyksiężną Austrii:
- Maria II, królowa Portugalii w latach 1834-1853
- Miguel de Bragança, (zm. 1820)
- Joāo Carlos de Bragança, (1821-1822)
- Januária de Bragança, (1822-1901), poślubiła księcia Obojga Sycylii, Luigi di Aquila.
- Paula de Bragança, (1823-1833).
- Francisca de Bragança, (1824-1898), poślubiła Franciszka Orleańskiego, księcia Joinville, syna Ludwika Filipa i Marii Amelii Bourbon.
- Piotr II, cesarz Brazylii.
Z drugą żoną, Amelią de Beauharnais von Leuchtenberg:
- Maria Amélia de Bragança, (1831-1853).
Piotr miał także 9 dzieci spoza małżeństwa, w tym 5 ze swą najbardziej znaną kochanką, Domicyllą, hrabiną Santos, 1 z jej siostrą oraz jedno z portugalską zakonnicą.
| Poprzednik Jan VI Braganca |
 |
Król Portugalii 1826 |
|
Następca Maria II da Gloria |
