Selma Lagerlöf

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Selma Lagerlof (1908), namalowana przez Carla Larssona

Selma Ottilia Lovisa Lagerlöf (ur. 20 listopada 1858 w Mårbacka, zm. 16 marca 1940 tamże) – szwedzka pisarka, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1909.

Międzynarodową sławę zyskała dzięki książce dla dzieci Cudowna podróż (szw. Nils Holgerssons underbara resa genom Sverige) oraz Nagrodzie Nobla w dziedzinie literatury "za obecny w jej pismach wzniosły idealizm, żywą wyobraźnię oraz duchowe postrzeganie"; była pierwszą nagrodzoną kobietą.

Inne ważne utwory to Gösta Berling (szw. Gösta Berlings saga), Jerozolima (szw. Jerusalem) i Pierścień generała (szw. Löwensköldska ringen). Większość jej historii dzieje się w krainie Värmland, z tym, że podróż po Europie kontynentalnej zainspirowała na przykład Antikrists mirakler, dziejące się na Sycylii. Ostatnio powstała znana na arenie międzynarodowej adaptacja filmowa utworu Jerozolima.

[edytuj] Biografia

Selma Lagerlöf urodziła się w pałacu Mårbacka w Värmland w 1858. Na jej dzieciństwo kładł się cień problemów zdrowotnych z biodrami. Po ukończeniu szkoły zaczęła pracę jako nauczycielka w Landskronie i pracowała w tym zawodzie do około 1895. W tym czasie popularność zdobyła jej pierwsza książka Gösta Berling. Od 1897 utrzymywała się wyłącznie z pisarstwa, odnosząc ogromne sukcesy na tej niwie choćby wspomnianą już książką Cudowna podróż. Za swe pisarskie osiągnięcia dostała w 1909 Nagrodę Nobla. W 1914 Selma Lagerlöf została sama członkiem ciała przyznającego Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury – Akademii Szwedzkiej. Na początku II wojny światowej wysłała swój medal noblowski rządowi Finlandii, aby pomóc mu w zdobyciu pieniędzy na walkę z wojskami radzieckimi. Rząd fiński był tak poruszony gestem, że zdobył pieniądze innymi metodami i zwrócił jej medal.

Była bliską przyjaciółką Sophie Elkan. Zachowana korespondencja między nimi nie pozostawia wątpliwości, że ich związek miał charakter homoseksualny.

Selma Lagerlöf mieszkała w Sunne, gdzie znajdują się obecnie dwa hotele z jej nazwiskiem. W jej domu znajduje się muzeum.

Portret Selmy Lagerlöf od roku 1991 znajduje się na szwedzkim banknocie 20-koronowym.

[edytuj] Twórczość

Gösta Berling, 1905 (szw. Gösta Berlings saga, 1891),
Związki niewidzialne, 1905 (szw. Osynliga länkar, 1894)
Antikrists mirakler, 1897
En herrgårdssägen, 1899
Jerozolima, 1908 (szw. Jerusalem, 1901-02)
Herr Arnes penningar, 1904
Legendy Chrystusowe, 1905 (szw. Kristuslegender, 1904)
Cudowna podróż, 1910 (szw. Nils Holgerssons underbara resa genom Sverige, 1906-07)
Ojczyzna Liljekrony, 1924 (szw. Liljecronas hem, 1911)
Körkarlen, 1912
Kejsarn av Portugallien, 1914
Troll och människor, 1915-21
Bannlyst, 1918
Mårbacka, 1922
Pierścień generała, 1931 (szw. Löwensköldska ringen, 1925)
Charlota Loewensköld, 1927 (szw. Charlotte Löwensköld, 1925)
Anna Swärd, 1929 (szw. Anna Svärd, 1928)
Ett barns memoarer, 1930
Dagbok för Selma Ottilia Lovisa Lagerlöf, 1932
Höst, 1933
Från skilda tider, 1943-45

[edytuj] Linki zewnętrzne

Zobacz w Wikicytatach kolekcję cytatów
Selmy Lagerlöf

Zobacz galerię na Wikimedia Commons:
Selma Lagerlöf

Selma Ottilia Lovisa Lagerlöf na Nobelprize.org (en)
Selma Lagerlöf w NNDB (en)

Laureaci Literackiej Nagrody Nobla

1901: Prudhomme • 1902: Mommsen • 1903: Bjørnson • 1904: F.Mistral, Echegaray • 1905: Sienkiewicz • 1906: Carducci • 1907: Kipling • 1908: Eucken • 1909: Lagerlöf • 1910: Heyse • 1911: Maeterlinck • 1912: Hauptmann • 1913: Tagore • 1915: Rolland • 1916: Heidenstam • 1917: Gjellerup, Pontoppidan • 1919: Spitteler • 1920: Hamsun • 1921: France • 1922: Benavente • 1923: Yeats • 1924: Reymont • 1925: Shaw • 1926: Deledda • 1927: Bergson • 1928: Undset • 1929: Mann • 1930: Lewis • 1931: Karlfeldt • 1932: Galsworthy • 1933: Bunin • 1934: Pirandello • 1936: O'Neill • 1937: Gard • 1938: Buck • 1939: Sillanpää • 1944: Jensen • 1945: G.Mistral • 1946: Hesse • 1947: Gide • 1948: Eliot • 1949: Faulkner • 1950: Russell • 1951: Lagerkvist • 1952: Mauriac • 1953: Churchill • 1954: Hemingway • 1955: Laxness • 1956: Jiménez • 1957: Camus • 1958: Pasternak • 1959: Quasimodo • 1960: Perse • 1961: Andrić • 1962: Steinbeck • 1963: Seferis • 1964: Sartre • 1965: Szołochow • 1966: Agnon, Sachs • 1967: Asturias • 1968: Kawabata • 1969: Beckett • 1970: Sołżenicyn • 1971: Neruda • 1972: Böll • 1973: White • 1974: Johnson, Martinson • 1975: Montale • 1976: Bellow • 1977: Aleixandre • 1978: Singer • 1979: Elitis • 1980: Miłosz • 1981: Canetti • 1982: García Márquez • 1983: Golding • 1984: Seifert • 1985: Simon • 1986: Soyinka • 1987: Brodski • 1988: Mahfuz • 1989: Cela • 1990: Paz • 1991: Gordimer • 1992: Walcott • 1993: Morrison • 1994: Oe • 1995: Heaney • 1996: Szymborska • 1997: Fo • 1998: Saramago • 1999: Grass • 2000: Gao • 2001: Naipaul • 2002: Kertész • 2003: Coetzee • 2004: Jelinek • 2005: Pinter • 2006: Pamuk