Günter Grass

Z Wikipedii

Günter Grass

Wyróżnienie:	Literacka Nagroda Nobla
Rok przyznania:	1999
Poprzedni laureat:	Jose Saramago
Następny laureat:	Gao Xingjian
Data urodzin:	16 października 1927
Kraj:	Niemcy
Język w którym tworzy:	niemiecki

Günter Wilhelm Grass (ur. 16 października 1927 w Wolnym Mieście Gdańsk, niem. Freie Stadt Danzig) – pisarz niemiecki, laureat nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1999 roku. Tytuły doktora honoris causa nadały mu senaty Uniwersytetu Gdańskiego (za wybitną twórczość literacką oraz wkład w polsko-niemieckie pojednanie) oraz Poznańskiego. W 1993 Rada Miasta przyznała pisarzowi tytuł Honorowego Obywatela Miasta Gdańska.

Spis treści 1 Biografia 2 Kontrowersje wokół służby w Waffen-SS 3 Twórczość 4 Przypisy

[edytuj] Biografia

Günter Grass urodził się 16 października 1927 w Wolnym Mieście Gdańsk. Jego ojciec był kupcem Niemieckim, matka natomiast Kaszubką.

Dzieciństwo spędził w Wolnym Mieście Gdańsku. W 1942 roku zgłosił się do służby w Kriegsmarine, jednakże z powodu młodego wieku nie został przyjęty. W 1943 powołano go wraz z całym jego rocznikiem do paramilitarnej Służby Pracy Rzeszy (RAD). W 1944 został wcielony do Waffen-SS w dziesiątej dywizji pancernej „Frundsberg"; został ranny. W 1954 ożenił się, a od 1960 zamieszkał w Berlinie. Günter Grass był działaczem SPD. W roku 1978 wziął rozwód i ponownie ożenił w 1979.

Światową sławę przyniosła mu tzw. trylogia gdańska, złożona z dzieł: Blaszany bębenek, Kot i mysz, Psie lata, z których pierwsze jest najbardziej znane. Blaszany bębenek to groteskowo-naturalistyczna powieść, której adaptację filmową w 1979 stworzył Volker Schlöndorff. Cała trylogia gdańska traktuje o rozwoju faszyzmu i epizodach wojennych oraz umiejscowione są w Gdańsku, mieście na pograniczu kulturowym, "małej ojczyźnie" Polaków i Niemców żyjących razem od setek lat.

Günter Grass był wielokrotnie nagradzany, ale najważniejszym wyróżnieniem stała się Nagroda Nobla w dziedzinie literatury przyznana w 1999.

Jego ostatnim dotychczas wydanym dziełem jest powieść "Pełzanie rakiem", napisana w 2002, która wzbudziła, tak jak poprzednie powieści szerokie zainteresowanie.

[edytuj] Kontrowersje wokół służby w Waffen-SS

W sierpniu 2006, Grass udzielił zaskakującego wywiadu niemieckiemu dziennikowi "Frankfurter Allgemeine Zeitung" (z 12 sierpnia 2006), w którym wyznał, że samo pójście do wojska nie było przymusowe (chociaż nie był ochotnikiem Waffen-SS jako takim).

Grass powiedział, że był ochotnikiem sił zbrojnych, by wyzwolić się spod wpływu rodziców, który mu, jako nastolatkowi, przeszkadzał.

W połowie sierpnia 2006 (choć zaplanowano tę publikację na 1 września) ukazał się tom wspomnień autora pt. Przy obieraniu cebuli (Beim Häuten der Zwiebel), zawierający nieznane szczegóły jego biografii. "Gazeta Wyborcza" dodaje:

Grass podkreśla, że do uznanych przez Trybunał Norymberski za organizację zbrodniczą oddziałów trafił nie z własnej woli. ^[1]

Lech Wałęsa oświadczył^[2], że Grass powinien zrezygnować z tytułu honorowego obywatela Gdańska, ponieważ jego zdaniem służba w formacjach Waffen SS wyklucza prawo do posiadania takiego tytułu. Potem były lider Solidarności wycofał się częściowo z tej wypowiedzi twierdząc, że został źle zrozumiany: "Powiedziałem, tylko że na jego [Grassa] miejscu zrezygnowałbym z tytułu"^[3]. Jacek Kurski na konferencji prasowej 14 sierpnia 2006 zaapelował do Grassa, aby pisarz zrzekł się obywatelstwa i dodał, że jeśli Grass sam tego nie zrobi, to radni PiS w Gdańsku zgłoszą odpowiedni wniosek w tej sprawie^[4].

W obronie pisarza wypowiedział się 14 sierpnia 2006 arcybiskup Michalik^[5]:

Oto noblista niemiecki Guenter Grass przyznał się, że zgłosił się sam do SS, formacji najbardziej nazistowskiej. Dzisiaj jest starym człowiekiem, a jednak chce się oczyścić. Myślę, że większym jest człowiekiem dzisiaj, przyznając się do tego i przepraszając innych, większym jest autorytetem i pisarzem, niż wtedy, gdy zdobywał Nobla.

17 sierpnia Wałęsa zadeklarował chęć rozmowy z Grassem^[6]:

Rzeczywiście szkoda człowieka, nie wolno karać za dobre uczynki. On zrobił dobry uczynek, tylko trochę późno. Nikt nie ma odpowiedzi, co zrobić w takiej sytuacji, jeśli ktoś się nawraca, jak go prowadzić, żeby on nie miał na tym nawróceniu problemów

Tego samego dnia pisarz zadeklarował, że nie zrzeknie się obywatelstwa Gdańska^[7]. Dzień później Wałęsa zapowiedział, że sam zrezygnuje z honorowego obywatelstwa miasta jeśli Grass nie wyjaśni gdańszczanom okoliczności swojej służby w Waffen SS ^[8]. Jednak po lekturze listu wystosowanego przez pisarza do prezydenta Gdańska (22 sierpnia), Wałęsa wyraził zrozumienie dla motywów jego działania, i zadeklarował:

Zrozumiałem, że Grass nie grał swoją służbą w SS po to, by sprzedać więcej swojej książki. Mam satysfakcję, bo to była jego spowiedź. Ten pan dał dobry przykład innym.^[9]

[edytuj] Twórczość

• Zalety przepiórek (oryg. 1956) – tom wierszy
• Trylogia gdańska (Danziger Trilogie) – powieści:
  • Blaszany bębenek 1983 (oryg. Die Blechtrommel, 1959)
  • Kot i mysz 1963 (oryg. Katz und Maus, 1961)
  • Psie lata 1990 (oryg. Hundejahre, 1963)
• Plebejska próba powstania (oryg. 1966) – sztuka
• Miejscowe znieczulenie 1997 (oryg. 1969)
• Z dziennika ślimaka 1991 (oryg. Aus dem Tagebuch – einer Schnecke 1971) – esej-reportaż
• Turbot 1995 (oryg. Der Butt 1977) – powieść
• Spotkanie w Telgte 1992 (oryg. Das Treffen in Telgte 1979) – powieść
• Szczurzyca 1993 (oryg. Die Rattin 1986) – powieść
• Wróżby kumaka 1992 (oryg. Unkenrufe 1992) – powieść
• Moje stulecie (oryg. Mein Jahrhundert, 1999) – zbiór opowiadań
• Pełzanie rakiem (oryg. Im Krebsgang, 2002) – powieść
• Ostatnie tańce (2005; oryg. Letzte Tänze, 2003)

[edytuj] Przypisy

1. ↑ "Günter Grass służył w Waffen SS ", GW, 12 sierpnia 2006
2. ↑ "Wałęsa: Niech Grass odda obywatelstwo Gdańska", GW, 13 sierpnia 2006
3. ↑ "Wałęsa prostuje swoją wypowiedź o Grassie", GW, 13 sierpnia 2006
4. ↑ "Adamowicz: Kurski upolitycznia sprawę Grassa", GW, 14 sierpnia 2006
5. ↑ "<<FAZ>>: Antyniemiecka mobilizacja Kaczyńskich", GW, 17 sierpnia 2006
6. ↑ "Wałęsa: Zaproszę Grassa na grób mojego ojca", GW, 17 sierpnia 2006
7. ↑ "Guenter Grass w ARD: nie zrzeknę się honorowego obywatelstwa Gdańska", GW, 17 sierpnia 2006
8. ↑ "Wałęsa stawia Ultimatum, Rzeczpospolita, 19 sierpnia 2006"
9. ↑ "Grass do gdańszczan: "Ubolewam"", Gazeta Wyborcza