Tarot
Z Wikipedii
Tarot – teoria symbolistyczno-filozoficzna oparta o 78 przedstawień, zwykle znajdujących się na kartach podobnych do kart do gry i tworzących talię. Często tarot kojarzony jest z wróżbiarstwem.
Osoba zajmująca się wróżeniem z zastosowaniem kart tarota to wróżbita. Tarocista to osoba wykorzystująca karty tarota w celu diagnostycznym, analitycznym (poszukiwanie związków przyczynowo-skutkowych), samodoskonalenia i medytacji.
Obecnie dokonuje się różnicowanie funkcji tarocisty i wróżbity.
Spis treści |
[edytuj] Historia tarota
Obecnie znane karty tarota pochodzą z XV w. Najstarsze zachowane talie tarota zwanego wówczas trionfi (lub triumphi) pochodzą z ok. 1450 r. Wymienia się dwie najbardziej znane talie z tego okresu:
- tarot Viscontich przeznaczony dla Filippo Marii Viscontiego z rodziny książęcej w Mediolanie,
- tarot Viscontich-Sforzów wykonany na życzenie Franciszka Sforzy przez mediolańskiego malarza Bonifacia Bembę.
W tym okresie uległa ustaleniu liczba kart w talii i ich podstawowa symbolika, relacje kart między sobą oraz podział na grupy.
W XVIII w. tarot został zaadaptowany przez wróżbiarstwo, okultystów i ruchy określające się jako ezoteryczne. W tym czasie poszukiwano również związków tarota z Kabałą i kabalistycznym Drzewem Życia. Poszczególnym kartom przypisano litery alfabetu hebrajskiego: Mag = Alef, Papieżyca = Bet, itd. (Eliphas Lévi).
Obecnie tarot nie ewoluuje w formie, lecz funkcji i zastosowaniu. Od czasu powstania nie zmieniła się jego budowa. Zmiany takie jak zamiana karty VIII Sprawiedliwość na kartę XI Moc w talii Ridera-Waite'a nie są istotne. Natomiast powielające się i powstające nowe talie różnią się techniką wykonania, ekspresją autora i zawartością symboli, a nie zasadniczą budowa Arkanów Wielkich i Małych. Stale trwa poszukiwanie nowych zastosowań. Odkrywane są coraz bardziej wyszukane sposoby użycia kart zrywające z jego okultystycznymi korzeniami, a więc z magią i wróżbiarstwem.
[edytuj] Opis tarota
Definicja religioznawcza Tarota "Tarot jest ruchem i środowiskiem kultowym opierającym się na używaniu do celów wróżebnych, oraz medytacyjnych talii 78 kart Tarota, która w przekazie swą symbolikę czerpie z udoktrynalnionej teorii zbiorowej podświadomości opartej na archetypach, oraz wiedzy tajemnej czerpanej z działów alchemii, magii, kabały i mistyki." Paweł Dziwisz, "Tarot a religia", Oficyna wydawnicza Impuls, Kraków 2007 - więcej na stronie http://www.religioznawstwo.org
[edytuj] Talia kart tarota
Współczesna talia obejmuje 78 kart w dwóch podstawowych grupach, określanych jako:
- Wielkie Arkana – 22 karty,
- Małe Arkana – 56 kart.
Najsilniejszy wpływ na dzisiejszą strukturę i interpretację tarota miała grupa francuskich i angielskich okultystów na przełomie XIX i XX wieku. Ich studia oparły się na systemie ezoterycznym Kabały. Większa część talii opracowanych w XX wieku bazuje na pojęciach kabalistycznych w strukturze, symbolice i interpretacji. Czołowymi i typowymi przykładami są talie Rider-Waite Tarot Artura Edwarda Waite i Thoth Tarot Aleistera Crowleya, do których rysunki wykonały odpowiednio Pamela Colman Smith i Frieda Harris.
W XIX w. w Wielkiej Brytanii powstało stowarzyszenie Hermetic Order of the Golden Dawn (Hermetyczny Zakon Złotego Brzasku), posługujące się systemem wiedzy ezoterycznej, będącej swoistą syntezą Kabały, tarota i astrologii. Częścią systemu medytacyjnego związanego z kabalistycznym Drzewem Życia była kontemplacja kart tarota, jako najwyższy, najdoskonalszy rodzaj poznania. Obecnie znany jest Tarot Złotego Świtu (Tarot Złotego Brzasku) autorstwa Roberta Wanga.
[edytuj] Talie historyczne i niestandardowe tarota
Talie średniowieczne:
- Tarocchi di Mantegna (tarot Mantegny), składający się z pięciu serii po 10 kart każda, łącznie z 50 kart,
- Tarocchi di Bologna (tarocchini z Bolonii), podobny do standardowego, lecz pozbawiony kart dworskich, łącznie 62 karty
- Minchiate di Florence, talia 98 kart, w tym standardowe 78 kart plus 12 kart odpowiadających znakom Zodiaku, cztery karty dla żywiołów i cztery karty oznaczające cnoty kardynalne (Mądrość/Rozwaga, Wstrzemięźliwość, Odwaga/Moc i Sprawiedliwość).
Przykładem niestandardowej talii współczesnej może być Enochian Tarot, obejmujący 78 kart plus osiem dodatkowych kart wzmacniających system magiczny. Mimo że talia zawiera wszystkie karty standardowe, można mieć poważne wątpliwości, czy mamy do czynienia z tarotem, bowiem system opiera się na odmiennej filozofii.
Współcześnie powstaje wiele różnego rodzaju talii tarota, będących indywidualną interpretacją twórcy, bądź próbą syntezy różnych tradycji ezoterycznych.
