Telegraf optyczny
Z Wikipedii
Telegraf optyczny to rodzaj telegrafu opierający się na obserwacji wzrokowej nadawanych w różny sposób sygnałów. Był to szybszy sposób przekazywania informacji niż przekazywanie jej drogą ustną czy pisemną, wyparty ostatecznie przez telegraf elektryczny w końcu XIX wieku.
Idea telegrafu optycznego jest bardzo stara i wg tradycji stosowany był już w starożytności - w ten sposób przy wykorzystaniu łańcucha ognisk miała być przesłana wiadomość o zdobyciu Troi (około roku 1184 p.n.e.) do Myken. W podobny sposób przesyłano też informacje w Cesarstwie Rzymskim - w roku 43 n.e. cesarz Klaudiusz przesłał do Rzymu wiadomość o zwycięstwie w Brytanii. W starożytnej Grecji i Kartaginie jako nośnika informacji stosowano pochodnie i zegar wodny (włączenie i wyłączenie zegara sygnalizowano pochodnią, poziom wody wskazywał umowną informację). Dodatkowo Grecy stosowali też telegraf optyczny przekazujący poszczególne litery alfabetu. W późniejszym okresie rozsyłano wici, będące też rodzajem optycznej informacji, podobnie jak i sygnalizacja chorągiewkami na morzu.
W roku 1791 francuski wynalazca Claude Chappe wraz z bratem Ignace Chappe opracował telegraf optyczny semaforowy, gdzie za pomocą odpowiedniego ustawienia trzech ruchomych ramion na maszcie możliwe było przesyłanie dowolnej litery przez łańcuch stacji, umieszczonych na specjalnych wieżach, nadbudówkach czy wyniosłościach terenu. W 1792 połączono w ten sposób Paryż z Lille, a w 1794 informację o zdobyciu przez Austriaków miejscowości Condé-sur-l'Escaut przekazano do Paryża w mniej niż godzinę po tym fakcie. Sieć stacji szybko rosła i została skopiowana przez wiele innych krajów. W czasie swoich kampanii Napoleon Bonaparte wykorzystywał sieć tego typu telegrafów do koordynacji ruchów swoich wojsk.
W 1849 we Francji telegraf ten w okresie szczytu swojej popularności łączył za pośrednictwem 534 stacji przekaźnikowych Paryż z 29 miastami, zapewniając znaczną szybkość przekazywania wiadomości (np. na trasie Paryż - Lyon, poprzez 20 stacji w ciągu 2 minut). W połowie XIX wieku telegraf ten był już powszechny w Europie.
W Polsce pierwsza linia telegrafu optycznego powstała na trasie Warszawa-Modlin w roku 1830, w 1835 uruchomiono linię Warszawa - Petersburg, a w 1838 Warszawa - Moskwa składająca się z 220 stacji obsługiwanych przez 1320 operatorów.
Ostatecznie zmierzch tego rodzaju komunikacji nastąpił około 1885 roku na korzyść telegrafu elektrycznego. Ostatnią linię komercyjnie działającego telegrafu optycznego zamknięto w 1880 w Szwecji.
