Układ (III RP)

Z Wikipedii

Układ, szara sieć, wg wypowiedzi głównych przedstawicieli PiS-u, a szczególnie jej lidera i premiera Jarosława Kaczyńskiego, to nieformalny system związków między środowiskami politycznymi i innymi wpływowymi środowiskami w Polsce po przemianach ustrojowych w 1989. Wyraz ten prawdopodobnie został użyty po raz pierwszy w tym kontekście w książce Jarosława Kaczyńskiego pt. Czas na zmiany, wydanej w 1993 roku.

Spis treści 1 Walka z układem 2 Kontrowersje 3 Zobacz też 4 Przypisy

[edytuj] Walka z układem

Hasło walki z układem stanowi, wedle zwolenników tejże partii, próbę oczyszczenia aparatu politycznego z wszechobecnej korupcji i powstrzymanie działań na różnorakie sposoby szkodzących Polsce;^[1] wedle przeciwników i krytyków, blisko przypomina komunistyczne twierdzenie kto nie jest z nami, ten jest przeciwko nam ^[2] i jest bardziej sposobem na zdobycie przychylności społeczeństwa niż na poprawę sytuacji politycznej i gospodarczej w Polsce.

O układzie i walce z układem premier Kaczyński wspomniał również w swoim exposé ^[3], który przez niektórych określany jest jako układ bez twarzy^[4], a należeć do układu może każdy kto w danej chwili pasuje do danego kontekstu związanego z problemami kraju lub nawet pojedynczego polityka^[5]. Oprócz prezesa PiSu, hasło walki z układem lub rozbijania układu pojawia się jeszcze - spośród czołowych polityków partii - w wypowiedziach Ludwika Dorna (w sprawie zatrzymań w MSWiA^[6]), Zbigniewa Ziobro (w Ministerstwie Finansów^[7]) i Przemysława Gosiewskiego (w Polskim Związku Piłki Nożnej^[8]). Niekiedy układ oskarża się także o zawłaszczenie całej polskiej gospodarki (Nie ma mowy o żadnej polityce gospodarczej w ciągu tych 17 lat, tej polityki nie było^[9]), mediów (słynne W Polsce tak naprawdę wolnych mediów już nie ma)^[10] oraz związek z zabójstwem generała Papały^[11]. Premier Kaczyński wini także "układ" za dymisję jego brata z funkcji ministra sprawiedliwości.^[12]

Prezydent Lech Kaczyński pytany o układ w wywiadzie dla Doroty Gawryluk, definiuje go, jako "układ interesów, który się wyłonił z dawnego ustroju komunistycznego, dokooptował do siebie niektórych ludzi z obozu Solidarności".^[13] Prowadząca wywiad zwraca także uwagę, że "Często ludzie, do których Pan mówi, nie rozumieją o jakich układach pan mówi."^[13].

Natomiast prezes PZU Jaromir Netzel oświadczył,^[14] iż artykuły w "Rzeczpospolitej" autorstwa Bertolda Kittella na jego temat są na zlecenie określonych mocodawców, a ich autor "(...)reprezentuje określony układ. Są osoby i firmy zainteresowane, by mnie zniszczyć.".^[14] Sugerował również, iż dziennikarz jest majorem służb specjalnych. Kittel oraz redaktor naczelny Grzegorz Gauden złożyli pozew przeciwko Netzlowi, żądając przeprosin w mediach oraz 50 000 zł na wskazaną przez siebie organizację społeczną.^[14]

27 stycznia 2007 roku podczas posiedzenia Rady Politycznej PiS premier podkreślił, iż nadal ważna dla niego jest walka z układem, a największy nacisk położył na układy działające na szczeblu wojewódzkim i niższych.^[15] Stwierdził, iż "funkcjonują tam stare sieci powiązań, które wpływają na różne istotne elementy życia społecznego". Oświadczył również, że "Wolą Rady Politycznej jest to, by z tymi układami podjąć walkę".^[15]

Układ według niektórych działał także w resorcie transportu. 7 marca premier Jarosław Kaczyński, w odpowiedzi na wniosek Platformy Obywatelskiej o odwołanie ministra Jerzego Polaczka stwierdził, iż dopiero za jego kadencji resort transportu zaczął działać w interesie publicznym; wystąpienie Tadeusza Jarmuziewicza, przedstawiciela wnioskodawców, uznał za eksponowanie motywu "obrony tzw. partnerstwa prywatno-publicznego", wytłumaczonego przez premiera jako "tego mechanizmu, który tak dobrze pokazuje istotę społecznego układu III RP".^[16]

[edytuj] Kontrowersje

Krytycy wytykają jednocześnie tworzenie nowego, koalicyjnego układu w miejsce starego. Przypomina się m.in. nominacje z nadania politycznego na stanowiska w administracji w samorządowej i spółkach kontrolowanych przez państwo, co więcej ludzi bez odpowiednich kompetencji, za to oskarżanych o niejasne interesy (np. prezes PZU^[17]), zwolnienia w tej ostatniej firmie przy okazji nieudanego zbierania materiałów na rzekome naruszenia ordynacji wyborczej przez PO (podejrzenia Jacka Kurskiego)^[18], poważną zmianę ordynacji wyborczej na korzystniejszą^[19], sprawę mianowania łódzkiego kuratora oświaty), podczas gdy zwolennicy zaliczają do sukcesów m.in. rozbicie siatek przestępczych w Ministerstwie Finansów^[7].

Układ wini się także za zorganizowanie nagrania^[20][21] rozmowy Renaty Beger z posłem PiS Adamem Lipińskim^[22] (afera taśmowa), określanym przez przedstawicieli partii za polityczną prowokację^[23] i próbę przywrócenia układu do władzy^[20], a zaistniałą sytuację za nic poważnego.^[20][24]. Cytat z orędzia premiera Jarosława Kaczyńskiego:

“	"(...)Ale te zmiany mogą niepokoić tych, którzy wedle słów wybitnego analityka polskiej sceny politycznej, tworzą "szarą sieć" nieformalnych i formalnych środowisk, które dotąd, poza jakimkolwiek porządkiem prawnym, a tym bardziej konstytucyjnym, decydowały o polskich sprawach. Ci ludzie, te środowiska, stracą. Ten sam analityk naszej sceny politycznej stwierdził, że jeszcze tej jesieni będą kontratakować. I mamy dzisiaj taki kontratak.(...)"[20]	”

Posłanka Beger nagrała kilka swoich rozmów z posłami PiS^[25], w których to dyskutowano na temat wyjścia posłanki z klubu i dołączenie do PiS w zamian za m.in. stanowisko w rządzie.^[22][26][27]

[edytuj] Zobacz też

• Jarosław Kaczyński
• Kaczyzm
• Prawo i Sprawiedliwość
• IV RP

[edytuj] Przypisy