Władysław Grabski
Z Wikipedii
Do weryfikacji: daty
Zajrzyj również na stronę dyskusji.
Wstawiając szablon dodaj informację o tej stronie na Wikipedia:Strony wymagające weryfikacji.
Władysław Grabski | ||
|
||
Funkcja | Premier Polski | |
Okres urzędowania | 1920, od 1923 do 1925 | |
Poprzednik | Leopold Skulski, Wincenty Witos | |
Następca | Wincenty Witos, Aleksander Skrzyński | |
Data urodzenia | 7 lipca 1874 | |
Data śmierci | 1 marca 1938 | |
Miejsce urodzenia | Borów, Polska | |
Miejsce śmierci | Warszawa, Polska | |
Zawód | ekonomista |
Władysław Grabski (ur. 7 lipca 1874 w Borowie nad Bzurą - zm. 1 marca 1938 w Warszawie) polityk narodowej demokracji, ekonomista i historyk. Znany powszechnie jako autor reformy walutowej.
Był synem ziemianina Feliksa i Stanisławy Mittelstaedt. Jego bratem był polityk Stanisław, a siostrą Zofia Kirkoń - Kiedroniowa (1872 - 1952), której drugi mąż - Józef Kiedroń był znanym politykiem II RP.
Prawdopodobnie w 1902 roku ożenił się z Katarzyną Lewandowską (25 listopada 1879 - 9 marca 1946), z którą miał 4 synów:
- Wacława (10 października 1900 - 16 kwietnia 1916),
- Władysława Jana (21 października 1901 - 3 listopada 1970),
- Zdzisława (zm. 20 stycznia 1973),
- Andrzeja Kazimierza (15 maja 1908 - 18 maja 1965).
Większość członków rodziny Grabskich (w tym sam Władysław Grabski) jest pochowanych na warszawskich Powązkach.
Spis treści |
[edytuj] Młodość
W latach młodości związany z ruchem socjalistycznym. W latach 1892-1897 studiował nauki polityczne i historię w Paryżu (na Sorbonie), później zaś nauki rolnicze w Halle. Po powrocie osiadł w rodzinnym majątku w Borowie. Prowadził działalność gospodarczo-społeczną i naukową, zajmując się głównie tematyką wiejską. Był trzykrotnie posłem do rosyjskiej Dumy w latach 1905-1912 z ramienia Narodowej Demokracji. Działał potem w Centralnym Towarzystwie Rolniczym, był jego wiceprezesem. W latach 1904-1922 związany z obozem narodowym. W latach 1914-1915 prezes Centralnego Komitetu Obywatelskiego, kierując jego działalnością w Rosji w latach 1915-1918.
[edytuj] Kariera polityczna
Pod koniec I wojny światowej był uwięziony przez Niemców. W 1918 objął funkcję ministra rolnictwa w gabinecie Józefa Świeżyńskiego, lecz tylko na 13 dni. W roku 1919 był posłem na Sejm z ramienia Związku Ludowo-Narodowego. Premierem rządu Rzeczypospolitej 23 czerwca 1920 - 24 lipca 1920 oraz 19 grudnia 1923 - 13 listopada 1925 (a także ministrem skarbu). Brał udział w konferencji w Spa w 1920 roku. Piastował te stanowiska w czasie wojny polsko-bolszewickiej, przede wszystkim w okresie sukcesów ofensywy Armii Czerwonej.
[edytuj] Reformy
Był głównym twórcą i realizatorem tzw. "planu stabilizacyjnego", który polegał na reformie skarbu i waluty. W 1920 doprowadził do powstania prywatnego, niezależnego od państwa, Banku Polskiego i w 1924 wymiany starej waluty marki polskiej na złotego w relacji 1,8 mln marek polskich:1 złotego. Plan doprowadził do zwalczenia hiperinflacji.
Jego dziełem było opracowanie planu reformy rolnej, przyjętej przez Sejm.
W 1924 roku z jego inicjatywy utworzono Bank Gospodarstwa Krajowego.
Po podaniu się do dymisji w roku 1925 nie odgrywał roli politycznej i zajął się pracą naukową w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Był rektorem tej uczelni w latach 1926-1928. W roku 1936 założył Instytut Socjologii Wsi. Był prezesem Towarzystwa Ekonomistów i Statystyków Polskich.
[edytuj] Zobacz też
- Zobacz skład rządu premiera Władysława Grabskiego w roku 1920.
- Zobacz skład rządu premiera Władysława Grabskiego w latach 1923-1925.
[edytuj] Najważniejsze prace:
- Bilans Królestwa Polskiego w finansach Rosji (1909)
- Cele i zadania polityki agrarnej w Polsce
- Dwa lata pracy u podstaw państwowości naszej (1927)
- Historia Towarzystwa Rolniczego 1858-1861
- O własnych siłach
- Historia wsi w Polsce
- Wieś i folwark
- Wieś jako siła społeczna
[edytuj] Linki zewnętrzne
Władysław Byrka • Józef Englich • Stanisław Karpiński • Leon Biliński • Władysław Grabski • Jan Kanty Steczkowski • Bolesław Markowski • Jerzy Michalski • Zygmunt Jastrzębski • Bolesław Markowski • Władysław Grabski • Hubert Linde • Władysław Kucharski • Władysław Grabski • Jerzy Zdziechowski • Gabriel Czechowicz • Czesław Klarner • Gabriel Czechowicz • Ignacy Matuszewski • Jan Piłsudski • Wacław Zawadzki • Eugeniusz Kwiatkowski