Wielka przesuwka samogłoskowa
Z Wikipedii
Wielka przesuwka samogłoskowa (ang. Great Vowel Shift) to największa zmiana, która zaszła w wymowie języka angielskiego w XV wieku. Zmiana ta dotyczyła głównie wymowy długich samogłosek i jest bezpośrednią przyczyną obecnej rozbieżności między pisownią i wymową angielską.
[edytuj] Najważniejsze zmiany fonetyczne
| Zmiany poszczególnych dźwięków (IPA) | |||
|---|---|---|---|
| Średnioangielski | Wczesny nowoangielski | Nowoangielski | Przykład |
| aː | æː, ɛː, eː | eɪ | a w make |
| ɛː | eː | iː | ea w beak |
| eː | iː | iː | ee w feet |
| iː | ɪi, əɪ | aɪ | i w mice |
| ɔː | oː | oʊ / əʊ | oa w boat |
| oː | uː | uː | oo w boot |
| uː | ʊu, əʊ | aʊ | ou w mouse |
W większości wypadków zmiany wymowy nie pociągnęły za sobą zmian w ortografii. Oznacza to, że samogłoska i w słowie mice kiedyś odpowiadała polskiemu i w pić, a podwojone o wymawiano tak, jak nieobecne w języku polskim, ale zachowane w czeskim i słowackim długie o (ó).
Pierwszy raz termin wielka przesuwka samogłoskowa został użyty przez duńskiego językoznawcę Ottona Jespresena (1860–1943).
Języki: niemiecki, islandzki i holenderski podlegały podobnym zmianom w okresie trwania wielkiej przesuwki samogłoskowej, jednakże ich pisownia była odpowiednio reformowana i obecnie odpowiada wymowie w dużo większym stopniu, niż angielska.
