Wołga

Z Wikipedii

Wołga
Wołga
Lokalizacja	Europa  Rosja
Źródło	wzgórza Wałdaj
Ujście	Morze Kaspijskie
Długość	3690 km
Powierzchnia dorzecza	1 380 000 km²
Ważniejsze dopływy	Kama, Oka, Wietługa
Średni roczny przepływ	8000 m³/s u ujścia
Rzeki Rosji

Wołga (ros. Волга, łac. Rha) – najdłuższa rzeka Europy, płynąca przez Rosję. Długość - 3690 km, powierzchnia zlewni - 1380 tys. km², średni roczny przepływ u ujścia 8000 m³/s (252 km³ rocznie).

Wołga ma źródła we wzgórzach Wałdaj, potem w swym górnym biegu łączy ze sobą szereg małych jezior (Wceług, Pieno, Wołgo, i inne). Płynąc wśród wzgórz morenowych, tworzy głęboką dolinę. W środkowym biegu płynie przez obniżenia Niziny Wschodnioeuropejskiej, początkowo w kierunku wschodnim, a potem południowym. Na odcinku od Gorki do Wołgogradu opływa od północy i wschodu Wyżynę Nadwołżańską w dolinie o znacznej asymetrii brzegów: prawy brzeg jest wysoki, lewy jest niski. W pobliżu Kujbyszewa tworzy charakterystyczne duże zakole wokół odosobnionego wzniesienia Gór Żygulewskich. Powyżej Wołgogradu oddziela się od Wołgi rzeka Achtuba, która płynie równolegle przez około 520 km, łącząc się z głównym nurtem licznymi odnogami i kanałami, w końcu uchodzi do jednego z ramion delty wołżańskiej. Wołga uchodzi do Morza Kaspijskiego w postaci olbrzymiej delty, która ma powierzchnię około 13 tys. km² i tworzy ponad 80 ramion, a jej roczny przyrost przekracza 180 metrów.

Dorzecze Wołgi:

• Prawe dopływy: Oka, Sura, Swijaga
• Lewe dopływy: Mołoga, Szeksna, Kostroma, Unża, Wietługa, Kama, Sok, Samara

Rzeka od wysokości Wołgogradu nie ma żadnych dopływów.

Okres trwania pokrywy lodowej wynosi od 150 dni w górnym biegu do 100 dni w dolnym. Wołga stanowi najważniejszą śródlądową arterię wodną Rosji, żeglowna jest na długości ponad 3400 km, od Rżewa do ujścia, a jej dorzecze obejmuje 41 tys. km rzek spławnych i ponad 17 tys. km rzek żeglownych. W górnym biegu posiada połączenia z Morzem Bałtyckim (Kanał Wołżańsko-Bałtycki) i Morzem Białym (Kanał Białomorsko-Bałtycki). W dolnym biegu posiada połączenia z Morzem Azowski i Morzem Czarnym (Kanał Wołżańsko-Doński). Bezpośrednie połączenie kanałowe z Wołgą posiada także Moskwa (Kanał im. Moskwy). Przewozy obejmują głównie: drewno, ropę naftową, materiały budowlane, zboże i sól.

Energetyczne zasoby Wołgi zostały w dużym stopniu wykorzystane przez tzw. Wołżansko-Kamską Kaskadę Hydroenergetyczną. Dla celów energetycznych oraz żeglugowych wybudowano na Wołdze sztuczne zbiorniki: Iwankowski ("Moskiewskie Morze") o powierzchni 327 km², Uglicki o powierzchni 249 km², Rybiński o powierzchni 4580 km², Gorkowski o powierzchni 1570 km², Kujbyszewski o powierzchni 6450 km², Saratowski i Wogłogradzki o powierzchni - 3165 km². Dzięki zbiornikom tym zmiejszono wahania poziomu wody w rzece dawniej przewyższające niekiedy 10 m, a u ujścia Kamy nawet 17 m.

Do największym miast położonych nad Wołgą należą: Twer, Czerepowiec, Rybińsk, Jarosław, Kostroma, Niżny Nowogród, Czeboksary, Kazań, Symbirsk, Togliatti, Samara, Saratów, Wołgograd, Astrachań.