ประตูพระบรมมหาราชวัง
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ประตูพระบรมมหาราชวัง
สารบัญ |
[แก้] ประตูชั้นนอก
ประตูชั้นนอก อยู่ตามแนวกำแพงพระบรมมหาราชวัง มี 13 ประตูใหญ่ ตั้งชื่อสอดคล้องกัน คือ
- ประตูรัตนพิศาล อยู่ทางด้านทิศตะวันตก (มีชื่อสามัญว่า ประตูยี่สาน) [1]
- ประตูวิมานเทเวศร์ เป็นประตูชั้นนอกพระบรมมหาราชวังด้านทิศเหนือ สร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เป็นประตูสำคัญในรัชสมัยนั้น เพราะเป็นทางอัญเชิญพระราชสาสน์จากประเทศต่าง ๆ แห่เข้ามาทางประตูวิมานเทเวศร์ ผ่านหน้าศาลาลูกขุนในเลี้ยวเข้าประตูพิมานไชยศรีไปยังพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย [2] ถัดเข้ามาข้างในเป็น ประตูสุวรรณภิบาล
- ประตูวิเศษไชยศรี เป็นประตูชั้นนอกพระบรมมหาราชวังด้านทิศเหนือ สร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เป็นประตูสำคัญเพราะเป็นเส้นทางเสด็จพระราชดำเนินเข้าสู่พระมหามณเฑียร ปัจจุบันประตูวิเศษไชยศรีเป็นประตูทางเข้าออกพระบรมมหาราชวังที่สำคัญที่สุด [3] ถัดเข้ามาด้านในเป็น ประตูพิมานไชยศรี
- ประตูมณีนพรัตน์ เป็นประตูชั้นนอกพระบรมมหาราชวังด้านทิศเหนือ สร้างในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เปิดใช้เมื่อมีการเชิญพระบรมศพออกมาตั้งที่พระเมรุมาศท้องสนามหลวง ใช้เป็นประตูฉนวนให้ฝ่ายในออกไปงานพระเมรุ และรื้อฉนวนออกเมื่อเสร็จงานพร้อมทั้งปิดประตูนี้ด้วย ประตูนี้จึงปิดตลอดเวลา (มีชื่อสามัญว่า ประตูฉนวนวัดพระแก้วมรกต) [4]
- ประตูสวัสดิโสภา อยู่ทางด้านทิศตะวันออก ตรงกับกระทรวงกลาโหม (มีชื่อสามัญว่า ประตูทอง เพราะเป็นทางผ่านสำหรับประชาชนที่จะไปปิดทองคำเปลวบูชาพระแก้วมรกต) [5]
- ประตูเทวาพิทักษ์ อยู่ทางด้านทิศตะวันออก เหนือพระที่นั่งสุทไธสวรรย์ปราสาท ใต้ป้อมสิงขรขันธ์ [6]
- ประตูศักดิ์ไชยสิทธิ อยู่ทางด้านทิศตะวันออก ใต้พระที่นั่งสุทไธสวรรย์ [7] ถัดเข้ามาเป็น ประตูราชสำราญ
- ประตูวิจิตรบรรจง อยู่ทางด้านทิศใต้ บริเวณพระตำหนักสวนกุหลาบ ตรงกับวัดพระเชตุพน[8] ถัดเข้ามาด้านในเป็น ประตูพิศาลทักษิณ (มีชื่อสามัญว่า ประตูฉนวนวัดโพธิ)
- ประตูอนงคารักษ์ อยู่ทางด้านทิศใต้ ตรงกับวัดพระเชตุพน (มีชื่อสามัญว่า ประตูผีชั้นนอก) [9] ถัดเข้ามาด้านในเป็น ประตูกัลยาวดี (มีชื่อสามัญว่า ประตูผีชั้นใน)
- ประตูพิทักษ์บวร อยู่ทางด้านทิศใต้ เป็นประตูด้านสกัดทางใต้ ใกล้กับป้อมสัตตบรรพต ตรงกับถนนมหาราช (มีสามัญว่า ประตูแดงท้ายสนม เพราะทาสีแดง ตั้งอยู่ริมตลาดท้ายสนม) [10]
- ประตูสุนทรทิศา อยู่ทางด้านทิศตะวันตก เป็นประตูด้านสกัดทางเหนือ [11]
- ประตูเทวาภิรมย์ อยู่ทางด้านทิศตะวันตก ตรงกับถนนท่าขุนนาง ท่าราชวรดิฐ (มีชื่อสามัญว่า ประตูท่าขุนนางหน้าโรงทาน) [12] ถัดเข้ามาด้านในเป็น ประตูศรีสุนทร
- ประตูอุดมสุดารักษ์ อยู่ทางด้านทิศตะวันตก เป็นประตูฉนวนออกทางตรงพระที่นั่ง ที่ท่าราชวรดิฐ ด้านเหนือเป็นป้อมมหาโลหะ ด้านใต้เป็นป้อมโสฬสศิลา [13]
และประตูเล็กคือ
- ประตูช่องกุด เป็นประตูพระบรมมหาราชวังซึ่งราษฎรสามัญใช้เข้า-ออกติดต่อกับคนภายในวัง ประตูช่องกุดเป็นประตูขนาดเล็ก ไม่มีซุ้มประตู เจาะทะลุกำแพงวัง
จากซ้าย: ประตูศักดิ์ไชยสิทธิ ป้อมฤทธิรุดโรมรัน พระที่นั่งสุทไธยสวรรย์ ป้อมขยันยิงยุทธ ประตูเทวาพิทักษ์ ป้อมสิงขรขันธ์ ป้อมสัญจรใจวิง ประตูสวัสดิโสภา
[แก้] ประตูชั้นใน
ประตูพระบรมมหาราชวังชั้นใน บางประตูถูกรื้อไปแล้ว
- สุวรรณบริบาล
- พิมานชัยศรี
- สีกรลีลาศ
- เทวราชดำรงศร
- อุดรสิงหรักษ์
- จักรพรรดิ์ภิรมย์
- กมลาสประเวศ
- อมเรศร์สัญจร
- สนามราชกิจ
- ดุสิตศาสดา
- กัลยาวดี
- ศรีสุดาวงษ์
- อนงคลีลา
- ยาตราสตรี
- ศรีสุนทร
- พรหมศรีสวัสดิ์
- พรหมโสภา
- แถลงราชกิจ
- ปริตประเวศ
- ราชสำราญ
- พิศาลทักษิณ
[แก้] เกร็ดความรู้เกี่ยวกับชื่อประตู
ประตูของพระบรมมหาราชวัง 13 ประตูไม่รวมประตูช่องกุดนั้น มีการตั้งชื่อไว้ให้คล้องจองกัน ดังนี้ รัตนพิศาล วิมานเทเวศร์ วิเศษไชยศรี มณีนพรัตน์ สวัสดิโสภา เทวาพิทักษ์ ศักดิ์ไชยสิทธิ วิจิตรบรรจง อนงคารักษ์ พิทักษ์บวร สุนทรทิศา เทวาภิรมย์ อุดมสุดารักษ์
[แก้] ดูเพิ่ม
[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น
 |
สถานที่ภายในพระบรมมหาราชวัง |
|---|
| กลุ่มวัดพระแก้ว | กลุ่มพระอุโบสถ · กลุ่มฐานไพที (พระศรีรัตนเจดีย์ · พระมหามณฑป · ปราสาทพระเทพบิดร) · กลุ่มอาคารประกอบ (พระเศวตกุฏาคารวิหารยอด · หอพระมณเฑียรธรรม · หอพระนาก · พระอัษฏามหาเจดีย์) |
| กลุ่มสวนศิวาลัย | พระที่นั่งศิวาลัยมหาปราสาท · พระที่นั่งบรมพิมาน · พระที่นั่งมหิศรปราสาท · พระที่นั่งสีตลาภิรมย์ · พระพุทธรัตนสถาน · พระที่นั่งสุทไธสวรรยปราสาท |
| กลุ่มพระมหามณเฑียร | พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน · พระที่นั่งไพศาลทักษิณ · พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัยมไหยสูรยพิมาน · หอพระสุราลัยพิมาน · หอพระธาตุมณเฑียร · พระที่นั่งราชฤดี · พระที่นั่งสนามจันทร์ · หอพระปริตร(หอศาสตราคม) · พระที่นั่งดุสิตาภิรมย์ |
| กลุ่มพระที่นั่งจักรีฯ | พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท · พระที่นั่งมูลสถานบรมอาสน์ · พระที่นั่งสมมติเทวราชอุปัติ · พระที่นั่งบรมราชสถิตยมโหฬาร |
| กลุ่มพระที่นั่งดุสิตฯ | พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท · พระที่นั่งพิมานรัตยา · พระที่นั่งอาภรณ์ภิโมกข์ปราสาท · ราชกรัณยสภา · ศาลาอรรถวิจารณ์ |
| อาคารอื่นๆ | พิพิธภัณฑ์วัดพระศรีรัตนศาสดาราม · พิพิธภัณฑ์เครื่องราชอิสริยาภรณ์และเหรียญกษาปณ์ · อาคารราชบัณฑิตยสถาน(เดิม) · ประตูพระบรมมหาราชวัง · ป้อมรอบกำแพงพระบรมมหาราชวัง |
