อารากอน

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

Comunidad Autónoma de Aragón
โกมูนีดัด เอาโตโนมา เด อารากอง
แคว้นปกครองตนเองอารากอน

ธง ตรา
เมืองหลัก	ซาราโกซา
ภาษาราชการ	ภาษาสเปน
เนื้อที่  – ทั้งหมด  – ร้อยละของประเทศ	อันดับที่ 4  47,719 กม.²  9.4
ประชากร  – ทั้งหมด (2549)  – ร้อยละของประเทศ  – ความหนาแน่น	อันดับที่ 11  1,277,471  2.9  26.77/กม.²
คำคุณศัพท์  – ภาษาอังกฤษ  – ภาษาสเปน	Aragonese  aragonés
กฎหมายปกครองตนเอง	16 สิงหาคม พ.ศ. 2525
ผู้แทนในรัฐสภา  – จำนวนที่นั่ง ส.ส.  – จำนวนที่นั่ง ส.ว.	13  12
ประธานาธิบดี	มาร์เซลีโน อีเกลเซียส รีโกว์ (PSOE)
ISO 3166-2	AR
เว็บไซต์ทางการแคว้นอารากอน

อารากอน (Aragon); ภาษาคาสตีลและภาษาอารากอน: อารากอง (Aragón); ภาษาคาตาลัน: อาราโก (Aragó) เป็นแคว้นปกครองตนเองทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศสเปน

อารากอนมีอาณาเขตทางทิศเหนือติดต่อกับประเทศฝรั่งเศส ทางทิศตะวันออกติดต่อกับแคว้นคาเทโลเนีย ทางทิศใต้ติดต่อกับแคว้นบาเลนเซีย และทางทิศตะวันตกติดต่อกับแคว้นคาสตีล-ลามันชา แคว้นคาสตีล-เลออน แคว้นลารีโอคา และแคว้นนาวาร์

แคว้นอารากอนประกอบด้วยจังหวัดซาราโกซา (Zaragoza) จังหวัดอวยสกา (Huesca) และจังหวัดเตรวยล์ มีแม่น้ำเอโบรไหลผ่านในพื้นที่ ตอนเหนือเป็นภูเขาสูง มีหุบเขาที่อุดมสมบูรณ์และสวยงาม ส่วนตอนใต้ค่อนข้างแห้งแล้ง

นอกจากสามจังหวัดข้างต้นแล้ว แคว้นอารากอนยังแบ่งย่อยออกเป็น 33 เคาน์ตี (comarcas) อีกด้วย

สารบัญ 1 ประวัติศาสตร์ 2 ภูมิภาพ 3 ภาษา 4 บุคคลท้องถิ่นที่มีชื่อเสียง 5 รายการอ้างอิง 6 แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้] ประวัติศาสตร์

ในอดีตอารากอนเป็นเขตการปกครองแห่งหนึ่งในระบอบศักดินาสวามิภักดิ์ (feudal) ของพวกแฟรงก์ ก่อนที่จะประกาศตนเองเป็นอาณาจักร ซึ่งจะถูกรวมเข้ากับอาณาจักรปัมโปลนา (Pamplona) (ภายหลังคือนาวาร์) ในปี ค.ศ. 925 อาณาจักรปัมโปลนานี้ประกอบด้วยเคาน์ตีอารากอน โซบราร์เบ (Sobrarbe) รีบากอร์ซา (Ribagorza) และรัฐดุ๊กแห่งคาสตีล (Castile)

หลังจากการสวรรคตของพระเจ้าซานโช (King Sancho) อาณาจักรนี้ถูกแบ่งให้โอรสของพระองค์ไปปกครอง ในช่วงแรกพระเจ้ารามีโรที่ 1 (Ramiro I) ได้ขึ้นเป็นกษัตริย์แห่งอารากอน ต่อมา พระเชษฐาของพระองค์สวรรคต พระองค์จึงมีฐานะเป็นกษัตริย์แห่งโซบราร์เบและรีบากอร์ซาด้วย ราชอาณาจักรใหม่แห่งนี้เติบโตอย่างรวดเร็ว รวมแคว้นนาวาร์ไว้ได้ และพิชิตเมืองซาราโกซาได้ในปี ค.ศ. 1118 สามารถคงสถานะราชอาณาจักรไว้ได้จนถึงปี ค.ศ. 1479 เมื่อพระเจ้าเฟอร์ดินานด์ผู้นับถือคาทอลิก (Ferdinand the Catholic) ทรงราชาภิเษกสมรสกับพระราชินีอิซาเบลลาแห่งคาสตีล (Isabella of Castile) ก่อตั้งราชอาณาจักรสเปนขึ้น

อารากอนยังเป็นชื่อของตำแหน่งกษัตริย์ เนื่องจากการรวมกันของราชวงศ์เคานต์แห่งบาร์เซโลนา (รามอง เบเรงเกร์ที่ 4) กับพระราชินีแห่งอารากอน (พระราชินีเปโตรนีลา) โอรสของทั้งสองพระองค์จึงได้สืบทอดการปกครองในดินแดนดังกล่าวจนกระทั่งตำแหน่งนี้สิ้นสุดลงอย่างสมบูรณ์ หลังจากการรวมกับราชวงศ์ของแคว้นคาสตีล แต่ตำแหน่งนี้ก็ยังใช้อยู่จนกระทั่งปี ค.ศ. 1714

กษัตริย์แห่งอารากอน (ซึ่งนักประวัติศาสตร์บางคนในปัจจุบันเรียกว่า "กษัตริย์แห่งอารากอนและเคานต์แห่งบาร์เซโลนา") ได้ปกครองดินแดนซึ่งไม่เพียงแต่ประกอบด้วยบริเวณแคว้นอารากอนในปัจจุบันเท่านั้น แต่ยังครอบคลุมไปถึงแคว้นคาเทโลเนีย และต่อมายังได้ทรงครอบครองหมู่เกาะแบลีแอริก แคว้นบาเลนเซีย แคว้นซิซิลี เมืองเนเปิลส์ และแคว้นซาร์ดิเนียอีกด้วย

กษัตริย์แห่งอารากอนทรงเป็นกษัตริย์ของแคว้นโดยตรง และยังทรงดำรงตำแหน่งกษัตริย์แห่งบาเลนเซีย กษัตริย์แห่งมายอร์กา (ในช่วงเวลาหนึ่ง) เคานต์แห่งบาร์เซโลนา ลอร์ดแห่งมงแปลีเย และดุ๊กแห่งเอเธนส์และเนโอพาเทรีย (ชั่วคราว) แต่ละตำแหน่งทำให้พระองค์มีอำนาจอธิปไตยเหนือแคว้นแคว้นเดียว และตำแหน่งเหล่านี้จะเปลี่ยนไปเมื่อพระองค์เสียดินแดนไปและได้รับดินแดนมา

ในช่วงสงครามกลางเมืองสเปน ในแคว้นอารากอนได้ปรากฏการก่อตั้งชุมนุมอนาธิปไตย (ผู้ต้องการล้มกฎหมายและการปกครอง) ขึ้นหลายแห่ง

[แก้] ภูมิภาพ

แคว้นอารากอนมีความหนาแน่นของประชากรต่ำ ดังนั้นจึงมีพื้นที่ที่เกือบจะว่างเปล่าเป็นบริเวณกว้าง ประชากรมากกว่าครึ่งของแคว้นอาศัยอยู่ในเมืองซาราโกซา

เทือกเขาพิเรนีสในอารากอนมียอดเขาสูง ๆ และหุบเขาโดดเดี่ยวหลายแห่ง ซึ่งบางแห่งก็เข้าถึงได้ยากมากแต่ก็ยังรักษาความงดงามไว้ได้อยู่ ลึกเข้าไปทางเหนือ หุบเขาและที่ราบต่าง ๆ เต็มไปด้วยโบสถ์ เมือง และทิวทัศน์ที่น่าตื่นตา ส่วนทางใต้นั้นก็เป็นที่ตั้งของเมืองเตรวยล์ ซึ่งเกือบจะเข้าถึงไม่ได้ แม้จะมีความสวยงามอย่างน่าอัศจรรย์ก็ตาม

สถานที่ในยุคกลางบางแห่งของเมืองเตรวยล์และซาราโกซาด้รับการคุ้มครองโดยองค์การยูเนสโก ในฐานะส่วนหนึ่งของแหล่งมรดกโลกสถาปัตยกรรมมูเดคาร์แห่งอารากอน (Mudéjar Architecture of Aragon)

[แก้] ภาษา

นอกจากภาษาสเปนที่ประชากรในแคว้นพูดกันแล้ว ยังมีภาษาดั้งเดิมคือ ภาษาอารากอน ที่ยังใช้สื่อสารกันในหุบเขาบางแห่งของเทือกเขาพิเรนีส ส่วนภาษาคาตาลันก็มีที่ใช้เช่นกันในบางเคาน์ตีที่ติดกับแคว้นคาเทโลเนีย

[แก้] บุคคลท้องถิ่นที่มีชื่อเสียง

• ฟรันซิสโก การ์เซส (Francisco Garcés, 1738-1781) เกิดในแคว้นอารากอน เป็นบาทหลวงมิชชันนารีในทวีปอเมริกาเหนือ ผู้ก่อตั้งเมืองสองแห่งเพื่อเผยแผ่ศาสนา^[1]
• ซานเตียโก รามอน อี กาคัล (Santiago Ramón y Cajal) ได้รับรางวัลโนเบลจากการวิจัยเรื่องสมองและระบบประสาทของมนุษย์
• ฟรันซิสโก เด โกยา (Francisco de Goya) จิตรกรในคริสต์ศตวรรษที่ 18
• มีเกล เซร์เบต (Miguel Servet) ถูกคริสตจักรลงโทษด้วยการเผาในคริสต์ศตวรรษที่ 16

[แก้] รายการอ้างอิง

• 1. ↑ (1963) Who Was Who in America, Historical Volume, 1607-1896. Chicago: Marquis Who's Who.

[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์ของแคว้นอารากอน ((สเปน))
• Aragon Guide ข้อมูลสำหรับนักปีนเขา นักจักรยานภูเขา นักสกี และนักท่องเที่ยว รายละเอียดเกี่ยวกับที่พัก เส้นทาง และการเดินทาง ((อังกฤษ))
• ข้อมูลทางสถิติพื้นฐานของแคว้นอารากอน ((สเปน))
• แคว้นอารากอน เน้นประวัติศาสตร์ตอนเหนือของเทือกเขาพิเรนีส ((อังกฤษ))
• Charrando.com เว็บไซต์เกี่ยวกับภาษาอารากอน ((อังกฤษ))
• เรื่องราวทางธรรมชาติของแคว้นอารากอน ((อังกฤษ))
• รูปภาพของแคว้นอารากอน ((อังกฤษ))

เขตการปกครองหลัก ของ สเปน
แคว้นปกครองตนเอง อันดาลูเซีย · อารากอน · อัสตูรีอัส · หมู่เกาะแบลีแอริก · บาสก์ · หมู่เกาะคะเนรี · กันตาเบรีย · คาสตีล-ลามันชา · คาสตีลและเลออน · คาเทโลเนีย · เอซเตรมาดูรา · กาลิเซีย · มาดริด · มูร์เซีย · นาวาร์ · ลารีโอคา · บาเลนเซีย นครปกครองตนเอง | ปลาซัสเดโซเบรานีอา เซวตา · เมลียา | หมู่เกาะชาฟารีนัส · โขดหินอาลูเซมัส · โขดหินเบเลซเดลาโกเมรา