Charlemagne
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Charlemagne (En: [ˈʃa(ɹ).lə.meɪn]; Fra: [ʃaʀ.lə.ˈmaɲ]) (Latin: Carolus Magnus, nghĩa là Charles đại đế) (742 or 747 – 28 tháng 1 814) là vua Franks (768–814), chinh phục Italy và lấy vương miện sắt của Lombardy năm 774 và trong một chuyến viếng thăm Rome năm 800, được phong Hoàng đế bởi giáo hoàng Leo III vào Giáng Sinh. Bằng những chuyến ngoại phục chinh và việc củng cố nội bộ, Charlemagne góp phần định dạng Tây Âu và Kỳ Trung Cổ. Sự thống trị của ông cũng ảnh hưởng tới thời kỳ phục hưng, sự hồi sinh của nghệ thuật, tôn giáo và văn hóa.
Là con trai của vua Pepin the Short và Bertrada of Laon, tên thật của ông trong tiếng Frank cổ không được ghi ghép lại, nhưng một cái tên khác gần sau đó trong tiếng Latin đọc là "Carolos" hay "Karol's". Ông kế nghiệp cha và cùng cai trị với em trai là Carloman . Charlemagne tiếp túc chính sách của cha ông đối với chế độ giáo hoàng và trở thành người bảo vệ cho chế độ đó, tách Lombards ra khỏi Italy, và phát động chiến tranh với người Saracens, đang đe dọa lãnh thổ của ông ở Tây Ban Nha. Nó đã là một trong những chiến dịch mà Charlemagne đã trải qua sự thất bại nhiều nhất trong đời ông, ở Roncesvalles (778). Ông cũng từng chiến đấu với người phương Đông, đăkc biệt là người Saxons, và sau một cuộc chiến tranh kéo dài đã buộc họ phải tuân theo ông cai trị. Ông khiến họ thành những người theo đạo cơ đốc, nhập vào vương quốc của mình và từ đó dọn đường cho triều đại Ottonian sau này.
Ngày nay được coi như là cha đẻ của cả Pháp và Đức và có khi cha đẻ của Châu Âu, Charlemagne là vị người cai trị đầu tiên của đế chế Tây Âu sau sự sụp đổ của đế chế La Mã.
