Thái tử

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Thái tử, hay hoàng thái tử, là hoàng tử được chính thức chọn lựa để sau này nối ngôi vua.

Dưới ảnh hưởng Khổng giáo, các thái tử tại Á Châu thường là hoàng trưởng tử (con trai trưởng), nhưng con trưởng không nhất thiết là con lớn tuổi nhất, mà là con lớn nhất của hoàng hậu (vợ đích). Cũng có những thái tử được chọn nối ngôi không phải vì họ là con trưởng. Một số được chọn vì vua thích mẹ của họ hơn mẹ của người con trưởng, số khác được chọn vì vua thích cá nhân họ hơn người con lớn, có thể do họ sớm bộc lộ tư chất, khả năng lãnh đạo tốt hơn.

Cũng có trường hợp ngoại lệ, vì một lý do nào đó, người được chọn nối ngôi không phải là hoàng tử (con của vua) mà là hoàng đệ (em của vua) thì vị này được gọi là Hoàng thái đệ.

Thông thường, sau khi được chọn, thái tử còn được ban phong với nhiều tước hiệu khác nữa; thí dụ, ở Việt Nam, thái tử được gọi là Đông cung Thái tử và được phong vương.

Một vài chế độ quân chủ khác chấp nhận người con đầu tiên của vua sẽ là người nối ngôi, dù họ là nam hay nữ. Điển hình là Công chúa Elizabeth đã trở thành Nữ hoàng Elizabeth II của Anh, hay Công chúa Beatrix đã trở thành Nữ hoàng Beatrix của Hà Lan.

Các triều đại tại Đông Á (Trung Quốc, Nhật Bản, Việt Nam...) thường phong các tước vị khác nhau cho các thái tử. Trong khi đó, có nhiều triều đại tại Âu Châu chỉ dùng một, hay vài, tước nhất định cho các thái tử của họ. Một vài tước của các thái tử Tây phương là:

Al-Amir as-Sa'id: thái tử của các đế quốc Ai Cập và Sudan khi xưa.
Le Dauphin: thái tử của các triều đại Valois và Bourbon của Pháp.
Príncipe de Asturias (Ông Hoàng xứ Asturias): thái tử của Vương quốc Tây Ban Nha đương thời. Ngoài ra, thái tử của Tây Ban Nha còn có thêm ít nhất hai tước khác là Príncipe de Gerona (ông Hoàng xứ Gerona) và Duque de Montblanc (Công tước Montblanc).
Duque de Bragança (Công tước Bragança): thái tử của Vương quốc Bồ Đào Nha khi xưa. Ngoài ra, vị thái tử này còn có thêm ít nhất hai tước khác là Príncipe da Beira (ông Hoàng xứ Beira) và Príncipe da Brasil (ông Hoàng xứ Brasil).
Prins/Prinses van Oranje (Ông/Bà Hoàng của họ Oranje): người kế vị của dòng họ Oranje-Nassau của Hà Lan.
Duché de Brabant (Công tước Brabant): thái tử của Vương quốc Bỉ đương thời.
Naslednik Tsesarevich (Наследник Цесаревич hay Kế vị của Sa hoàng): thái tử của Sa hoàng (Tsar, Царь, tức Nga hoàng) khi xưa.
Duke of Cornwall (Công tước Cornwall): thái tử của xứ Anh.
Duke of Rothesay (Công tước Rothesay): thái tử của xứ Scotland.
Prince of Wales (Ông Hoàng xứ Wales): thái tử của xứ Wales. Sau khi ba xứ trên sáp nhập vào Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland thì người kế vị của vương miện Anh mang, ít nhất, cả ba tước.