Văn Cao
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
| Văn Cao | |
 |
|
| Tên thật | Nguyễn Văn Cao |
| Ngày sinh | 15 tháng 11, 1923 tại Hải Phòng |
| Ngày mất | 10 tháng 7, 1995 tại Hà Nội |
| Nghề nghiệp | Nhạc sĩ, họa sĩ, nhà thơ |
| Thể loại | Nhạc tiền chiến, nhạc đỏ |
| Tác phẩm nổi tiếng |
Trương Chi, Thiên Thai, Sông Lô |
| Ca sĩ trình bày thành công | Ánh Tuyết, Thái Thanh |
Văn Cao (15 tháng 11, 1923 – 10 tháng 7, 1995) là một nhạc sĩ tài hoa, tác giả bài Tiến quân ca được chọn là quốc ca của nước Việt Nam. Ông còn là một thi sĩ và họa sĩ.
Mục lục |
[sửa] Tiểu sử
Văn Cao tên thật là Nguyễn Văn Cao, sinh tại phường Lạch Tray, quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng, quê quán thôn An Lễ, xã Liên Minh, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. Ông xuất thân trong một gia đình viên chức nghèo, cha mất sớm, sống với mẹ và anh ruột tại một khu lao động nghèo cạnh bờ sông Hải Phòng. Về đường học vấn, ông chỉ học đến năm thứ 2 bậc Thành chung thì phải ra đời mưu sinh bằng nhiều nghề.
1938-1941: Cộng tác với Nhóm Đồng Vọng. Sáng tác vài bài hát hướng đạo vui tươi như Anh em khá cầm tay, Gió núi. Và Buồn tàn thu là tác phẩm đầu tay, ông sáng tác năm 1939 khi mới 16 tuổi.
1941-1942: ông từ giã Hải Phòng lên Hà Nội sống đời nghệ sĩ, thời gian này ông sáng tác được nhiều nhạc phẩm giá trị vượt thời gian như: Thu cô liêu, Đêm xuân, Suối mơ, Bến xuân (sau đặt lời khác lấy tên là Đàn chim Việt), Trương Chi, Thiên Thai.
Năm 1942, Văn Cao lên Hà Nội học dự thính hội họa tại trường Cao Đẳng Mỹ Thuật Đông Dương. Tranh của ông được đánh giá cao, nhất là bức Cuộc khiêu vũ những người tự tử.
1943-1944: ông tham gia Mặt trận Việt Minh hoạt động bí mật ở nội thành. Thời gian này ông soạn ca khúc Tiến quân ca, từ năm 1946 trở thành bài Quốc ca của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, và sau này là quốc ca của Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Ngày 19 tháng 8 năm 1945, ông chỉ huy dàn nhạc hát bài Tiến quân ca công khai tại Nhà hát lớn Hà Nội trước cuộc biểu tình của toàn dân giành chính quyền từ tay quân Nhật và chính phủ Trần Trọng Kim.
Năm 1949 ông được lệnh viết bản Lãnh tụ ca, nhưng bản này ít được nhắc đến (kể cả từ phía chính quyền Việt Nam hiện nay).
1956-1957: ông có liên quan đến vụ Nhân văn - Giai phẩm nên ngừng bút một thời gian. Các tác phẩm nổi tiếng của ông đều sáng tác trước thời kì này. Lúc ấy Xuân Diệu phê phán ông là "con người phản phúc hai mặt, giả dối như con mèo, là một phù thủy toan dùng âm binh chọi nhau với Đảng". Trừ bài Quốc ca ra, ở miền Bắc nhạc của ông không được hát, thơ của ông không được in.
Sau sự kiện 30 tháng 4 năm 1975, Văn Cao sáng tác ca khúc Mùa xuân đầu tiên vào dịp Tết Bính Thìn, dạt dào cảm xúc vì đất nước thống nhất. Cuối năm 1976, Mùa xuân đầu tiên được in trên báo Sài Gòn Giải phóng. Năm 1977 bài hát Mùa xuân đầu tiên (Video tại mms://media.tuoitre.com.vn/Media/Music/hpt-01muaxuandautien.wmv) đã được dịch và in ở Nga. Song đến năm 1996 bài hát mới được dàn dựng và phát sóng.
Năm 1981, Việt Nam phát động phong trào cả nước thi sáng tác quốc ca nhưng không công bố kết quả, cuộc thi cũng không được nhắc tới nữa. Bài Tiến quân ca vẫn là quốc ca của Việt Nam.
Giai đoạn đổi mới, sáng tác của ông mới được biểu diễn, phát hành. Thời kỳ này ca sĩ Ánh Tuyết đã thành danh với nhạc Văn Cao.
Văn Cao mất năm 1995 tại Hà Nội.
[sửa] Sự nghiệp âm nhạc
[sửa] Nhận xét về Văn Cao
- Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn: Trong âm nhạc, Văn Cao sang trọng như một ông hoàng. Trên cánh đồng ca khúc, tôi như một đứa bé ước mơ mặt trời là con diều giấy thả chơi. Âm nhạc của anh Văn là âm nhạc của thần tiên bay bổng. Tôi la đà đi giữa cõi con người. Anh cứ bay và tôi cứ chìm khuất. Bay và chìm trong những thân phận riêng tư.
- Nhạc sĩ Phạm Duy viết rất nhiều về Văn Cao và các tác phẩm của ông. Theo Phạm Duy thì Văn Cao là "người viết tình ca số một", "người đẻ ra thể loại hùng ca và trường ca Việt Nam"...
- Nhà thơ Tố Hữu[1]: Văn Cao là một trong những nhạc sĩ lớn nhất về ca khúc trữ tình và ca khúc chiến đấu ở nước ta. Văn Cao cũng là một trong những ngôi sao thế kỷ 20 trên lĩnh vực ca khúc thế giới... Lời ca của Văn Cao vừa cao siêu, vừa trong sáng, vừa thơ mộng, vừa gần gũi với cuộc sống của nhân dân... Lời ca của Văn Cao lấp lánh ánh sáng tư duy cao sâu của một nghệ sĩ bậc thày về sử dụng tiếng Việt hiện đại.
- Nhà văn, giáo sư Đặng Thai Mai: Văn Cao là một viên ngọc trên bức khảm văn hoá - nghệ thuật của dân tộc Việt Nam.
[sửa] Chú thích
- ▲ Trích bài báo Gặp Tố Hữu tại biệt thự 76 Phan Đình Phùng của Nhật Hoa Khanh. Độ chân thực của bài báo này bị một số người nghi ngờ.
[sửa] Tác phẩm
- Nhạc
- Anh em khá cầm tay
- Bài ca Chiến sĩ Hải quân (1945)
- Bắc Sơn (1945)
- Bến xuân, tức Đàn chim Việt (nhạc Văn Cao, lời viết chung với Phạm Duy) (1942)
- Buồn tàn thu (1939)
- Chiến sĩ Việt Nam (1945)
- Cung đàn xưa (1942)
- Đêm sơn cước
- Đêm xuân
- Gò Đống Đa (1942)
- Gió núi
- Hò kéo gỗ Bạch Đằng Giang (1941)
- Làng tôi (1947)
- Không quân Việt Nam (1945)
- Mùa xuân đầu tiên (1976)
- Ngày mai
- Ngày mùa (1948)
- Suối mơ
- Thăng Long hành khúc ca
- Thiên Thai (1941)
- Thu cô liêu
- Tiến về Hà Nội
- Tiến quân ca (1944)
- Tình ca Trung du
- Trương Chi (1943)
- Trường ca sông Lô (1947)
- Thơ
- Anh có nghe không (Giai phẩm Mùa xuân - tháng 2, 1956)
- Ba biến khúc tuổi 65 (tháng 9-1988)
- Chiếc xe xác qua phường Dạ Lạc (1945, khi chứng kiến nạn đói năm 1945)
- Khuôn mặt em (1974)
- Những ngày báo hiệu mùa xuân
- Lá (xuất bản năm 1988)
- Và rất nhiều họa phẩm giá trị, nghệ thuật độc đáo.
[sửa] Liên kết ngoài
Tiếng Việt:
- Nhạc sĩ Văn Cao
- Nhạc sĩ Văn Cao - Tác giả Quốc ca
- Văn Cao. Vụt lớn từ nhóm "Đồng Vọng", bài viết của Nguyễn Thụy Kha 2005 trên Lao Động
- Phạm Duy viết về Văn Cao
- Cảm xúc về đêm nhạc Văn Cao
- Văn Cao - Người tình Trương Chi Bài viết của Trần Minh Phi trên Giai điệu xanh
- Văn Cao - ấn tượng khoảnh khắc và đời người tổng hợp một số bài viết.
- Một số nhạc phẩm của Văn Cao
- Nghe Hát Cho Tuổi Thơ 2 (2004) với vài ca khúc của Văn Cao tại Honque.com hoặc tại Benxua.com
- Nghe "Chương trình Nhạc chủ đề Văn Cao" trên Radio Bolsa do Uyển Diễm và Nguyễn Đình Toàn thực hiện.
- Chuyện âm nhạc với Quỳnh Giao: Văn Cao - Tiếng đàn chơi vơi
- Nguyễn Thanh Giang, Tản mạn về người viết Quốc ca Việt Nam, phần 1, phần 2.
Tiếng Anh:
| Tác phẩm của Văn Cao |  |
||||||||
|
|||||||||
