Việt Minh
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
| Việt Nam Độc lập Đồng minh Hội | |
|---|---|
| Tên: | Việt Nam Độc lập Đồng minh Hội |
| Hán-Nôm: | 越南獨立同盟會 |
| Ngày thành lập: | 19 tháng 5 năm 1941 |
Việt Minh là tên thường gọi và viết tắt của Việt Nam Độc lập Đồng minh Hội, khởi đầu là một tổ chức chính trị/vũ trang với mục tiêu đứng về phía Đồng Minh chống phát xít, giành độc lập dân tộc cho Việt Nam. Việt Minh được thành lập ngày 19 tháng 5 năm 1941, bởi Nguyễn Ái Quốc.
Tên gọi này được lấy lại từ tên gọi của một tổ chức chính trị chống đế quốc của người Việt Nam, được thành lập năm 1936 ở Nam Kinh (Trung Quốc). Hồ Chí Minh đã nhận định: "Cái tên Việt Nam Độc lập Đồng minh rất rõ rệt, thiết thực và hợp với nguyện vọng của toàn dân".
Mục lục |
[sửa] Tiền sử
Năm 1936, Hồ Học Lãm đã đứng ra xin chính quyền Trung Quốc Quốc dân đảng ở Nam Kinh cho phép thành lập Việt Nam Độc lập Đồng minh hội. Tham gia hội nghị thành lập, về phía Việt Nam có Hồ Học Lãm, Nguyễn Hải Thần và những người khác, tổng cộng độ 20 người. Về phía Trung Quốc có hai đại biểu của Trung ương Quốc dân đảng Trung Quốc. Vi Đăng Tường đại biểu Biện sự xứ Việt Nam Quốc dân đảng ở Nam Kinh cũng được mời đến dự.
Để biểu thị sự hoạt động tích cực của Việt Minh, Hồ Học Lãm tự xuất tiền, ra một tờ tạp chí nhỏ bằng chữ Trung Quốc lấy tên là Việt Thanh, số lượng phát hành chỉ độ một trăm cuốn, cốt để gửi cho các cơ quan Quốc dân đảng Trung Quốc ở Nam Kinh, cũng có gửi cho Việt kiều ở Quảng Châu và Côn Minh độ vài chục cuốn. Tuy nhiên, do thiếu tiền, tạp chí này chỉ ra được vài số. Mọi hoạt động gần như đình chỉ.
Năm 1940, khi tình hình cách mạng đã thay đổi, Biện sự xứ hải ngoại của Việt Minh được thành lập ở Quế Lâm, do Hồ Học Lãm là Chủ nhiệm, Phạm Văn Đồng là Phó chủ nhiệm. Lúc này Hồ Chí Minh đã sang Quế Lâm. Hồ Chí Minh chủ trương những người cộng sản núp dưới danh nghĩa Việt Minh của Hồ Học Lãm để hoạt động. Hồ Học Lãm nhận đứng tên là Chủ nhiệm Việt Minh giúp họ.
Để củng cố địa vị hợp pháp của Việt Minh, Phạm Văn Đồng đã gặp một số nhà văn tiến bộ Trung Quốc, vận động thành lập Hội văn hóa Việt-Trung. Ngày 8 tháng 12 năm 1940, Hội được thành lập ở Câu lạc bộ Lạc Quần, lây tên chính thức là “Trung-Việt văn hóa công tác đồng chí hội”. Hồ Học Lãm và Phạm Văn Đồng được giới thiệu vào Ban lý sự của Hội với tư cách là Chủ nhiệm và Phó chủ nhiệm Biện sự xứ Việt Minh ở hải ngoại.
[sửa] Thành lập Mặt trận Việt Minh
Đầu năm 1941, Nguyễn Ái Quốc về Pác Bó (Cao Bằng) xây dựng thí điểm các đoàn thể cứu quốc để tiến tới thành lập Mặt trận Việt Minh. Hội nghị cán bộ tỉnh Cao Bằng của Đảng Cộng sản Đông Dương, họp vào cuối tháng 4 năm 1941, dưới sự chủ tọa của Hoàng Văn Thụ và Vũ Anh, đã khẳng định công tác xây dựng thí điểm các đoàn thể cứu quốc đạt kết quả tốt, chứng tỏ chủ trương thành lập Mặt trận Việt Minh của Nguyễn Ái Quốc là hoàn toàn đúng đắn.
Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương, họp từ ngày 10 đến ngày 19 tháng 5 năm 1941 trong rừng Khuổi Nậm, thuộc Pác Bó, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng, dưới sự chủ tọa của Nguyễn Ái Quốc, đã quyết định thành lập Việt Nam Độc lập Đồng minh, gọi tắt là Việt Minh. Các tổ chức quần chúng trong Việt Minh đều lấy tên là Hội cứu quốc (như Hội công nhân cứu quốc, Hội nông dân cứu quốc, Hội phụ nữ cứu quốc, Hội quân nhân cứu quốc...).
Mặt trận Việt Minh tuyên bố chủ trương gồm 2 điều:
- Làm cho nước Việt Nam được hoàn toàn độc lập
- Làm cho dân Việt Nam được sung sướng tự do
Chương trình của Việt Minh được Nguyễn Ái Quốc soạn thành một bài thơ dài theo thể song thất lục bát gồm 212 câu và được Bộ tuyên truyền Việt Minh xuất bản.
[sửa] Lãnh đạo nhân dân giành chính quyền
Năm 1945, Việt Minh là lực lượng chính trị quan trọng, giành chính quyền về tay người Việt Nam từ tay phát xít Nhật. Quốc dân Đại hội do Tổng bộ Việt Minh triệu tập họp ở Tân Trào trong 2 ngày 16 và 17 tháng 8 năm 1945 đã thông qua lệnh tổng khởi nghĩa, quyết định quốc kỳ, quốc ca, cử ra Uỷ ban giải phóng dân tộc tức là Chính phủ lâm thời do Hồ Chí Minh làm Chủ tịch. Ngày 2 tháng 9 năm 1945, Hồ Chí Minh, tuyên bố thành lập chính phủ lâm thời của Việt Minh, khai sinh nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Sau khi người Pháp tái chiếm Đông Dương, Việt Minh chuyển mục tiêu sang đấu tranh giành lại toàn vẹn chủ quyền và lãnh thổ cho Việt Nam từ tay của thực dân Pháp.
[sửa] Mặt trận Liên Việt
Năm 1951, Việt Minh và Liên Việt hợp nhất, lấy tên là Mặt trận Liên Việt (3 tháng 3 năm 1951), tuy vậy Mặt trận Liên Việt vẫn được nhiều người quen gọi là Việt Minh.
Sau năm 1955, Việt Minh (tức Mặt trận Liên Việt) tuyên bố hoàn thành nhiệm vụ và tự giải tán. Ngày 10 tháng 9 năm 1955, một tổ chức kế thừa Việt Minh là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ra đời và hoạt động cho đến ngày nay.
[sửa] Tên gọi Việt Cộng và Vi Xi
Năm 1954, tại Điện Biên Phủ quân Pháp đã đầu hàng. Theo quy định của Hiệp định Geneva được ký kết tại Geneva, Thụy Sĩ, Việt Nam được tạm thời chia cắt thành hai miền và một cuộc tổng tuyển cử thống nhất đất nước sẽ được tổ chức trong vòng 2 năm. Phần lớn lực lượng của Việt Minh được tập trung về bắc vĩ tuyến 17. Các nhà lãnh đạo Việt Minh tin rằng với sự ủng hộ của đa số dân chúng chắc chắn sẽ giành thắng lợi trong cuộc tổng tuyển cử. Tuy nhiên, Ngô Đình Diệm, tin tưởng vào sự ủng hộ của Hoa Kỳ thông qua Chính sách Truman, đã đè bẹp lực lượng dân chủ đối lập, kẻ thù cá nhân cũng như các nhân vật tình nghi ủng hộ cộng sản tại miền Nam và tuyên bố thành lập nước Việt Nam Cộng Hòa và từ chối tiến hành tổng tuyển cử. Chính phủ Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa tuyên bố xây dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, tiếp tục đấu tranh để thống nhất đất nước bằng tổng tuyển cử theo hiệp định Genève. Một phần lực lượng Việt Minh tại miền Nam lui vào hoạt động bí mật và sau này tuyên bố thành lập Mặt trận dân tộc Giải phóng Miền Nam Việt Nam vào 1960. Trong các tài liệu, sách báo của chính quyền Việt Nam Cộng Hòa họ được gọi là Việt Cộng, còn sách báo phương Tây gọi là Viet Cong, hay Victor Charlie hay V.C. (Vi Xi).
