Santa Catarina (staat)
vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.
|
||
| Vlag van Santa Catarina | ||
 |
||
| Sien ander Brasiliaanse state | ||
| Hoofstad | Florianópolis | |
| Grootste stad | Joinville | |
| Oppervlak | 95 442,9 km² | |
| Bevolking - Totaal - Digtheid |
5 098 448 53,4 inw./km² |
|
| Goewerneur | Luiz Henrique da Silveira (PMDB) | |
| MOI (2000) | 0,822 – hoog | |
| Tydsone | GMT-3 | |
| ISO 3166-2 | BR-SC | |
Santa Catarina is 'n Brasiliaanse deelstaat in die suide van die land, wat een van die hoogste lewensstandaarde in dié Suid-Amerikaanse land geniet. Sy hoofstad is Florianópolis, wat gedeeltelik op die eiland Santa Catarina lê.
Met 'n oppervlak van 95 442 vierkante kilometer en 'n bevolking van sowat vyf miljoen mense is dit een van die kleiner Brasiliaanse deelstate. Dit verskil ook ten opsigte van sy klimaat, wat deur vier bepaalde jaargetye gekenmerk word, duidelik van die meeste ander state.
Santa Catarina word begrens deur die deelstate Rio Grande do Sul in die suide en Paraná in die noorde. In die weste grens dit ook aan die Argentynse provinsie Misiones.
Santa Catarina is die mees "Europese" deelstaat van Brasilië, en die oorgrote meerderheid (86 persent) van sy inwoners is nasate van Portugese, Duitse, Italiaanse en ander Europese immigrante.
Die grootste stad van Santa Catarina is Joinville.
Inhoud |
[wysig] Geografie
Santa Catarina spog met 'n baie strategiese ligging ten opsigte van Mercosul, die Suidelike Gemeenskaplike Mark. Die hoofstad Florianópolis lê 1 673 kilometer van Brasília, 705 kilometer van São Paulo, 1 144 kilometer van Rio de Janeiro en 1 850 kilometer van Buenos Aires af.
Die Atlantiese kuslyn van Santa Catarina spog met 'n groot aantal strande, baaie en inhamme. Die sentrale gebiede van die deelstaat is met Brasiliaanse denneboombosse bedek; die suid-weste word deur grasvlaktes oorheers; en die suidelike en westelike geweste bestaan gedeeltelik uit bosse.
Die sentrale hoogland beslaan sowat drie kwart van die staat se oppervlak. Die hoogste bergspits, die Morro da Boa Vista, verrys 1 872 meter bo seevlak, terwyl die Morro da Igreja naby Urubici met 'n hoogte van 1 828 meter as die koudste plek in Brasilië bekend staan.
[wysig] Geskiedenis
Die geskiedenis van die Europese nedersettings het met die Franse kolonie São Francisco do Sul in 1504 en die Spaanse kolonie op Santa Catarina-eiland begin, wat in 1542 gestig is. Die Portugese het die gebied in 1675 by hulle magsgebied ingelyf, en die Kapteinskap van Santa Catarina is in 1738 gestig.
Sedert die vroeë 19de eeu het baie Europese immigrante, aanvanklik veral Duitsers, hulle in die gebied gevestig. Hulle is later vrgesel deur immigrante uit Italië, Pole, Rusland, Oekraïne, Japan en 'n aantal ander Europese lande. Die Europeërs het veral in die sentrale hartland 'n groot aantal klein boerderye gestig.
Blumenau, een van die belangrikste Duitse nedersettings in Brasilië, is op 2 Desember 1850 deur die farmaseut en chemikus Dr. Hermann Blumenau, 'n boorling van Braunschweig, gestig. Die stad in die vallei van die Rio Atajaí-Açu het vandag meer as 250 000 inwoners en is die sentrum van die land se tekstielbedryf.
Santa Catarina is in Maart 2004 deur die eerste tropiese sikloon getref, wat ooit in die gebied van die Suidelike Atlantiese Oseaan aangeteken is. Die storm, Sikloon Catarina, is na die deelstaat vernoem.
[wysig] Etniese groepe
- 92% Blankes
- Duits-Brasilianers (35%);
- Italo-Brasilianers (30%);
- Portugees-Brasilianers (22%);
- 5% ander (Pools-Brasilianers, Russies-Brasilianers en ander)
- 8% ander groepe
[wysig] Europese nedersettings
Santa Catarina word as die mees "Europese" deelstaat van Brasilië beskou. Die oorgrote meerderheid van sy bevolking is nasate van Europese setlaars.
[wysig] Portugese
Die eerste Portugese setlaars, veral van die Asore-eilande, het hulle sedert die 1750's in Santa Catarina gevestig en die kusgebiede gekoloniseer. Teen die laat 18de eeu was die meerderheid van Santa Catarina se bevolking Portugees-gebore setlaars, wat ook baie belangrike stede soos die hoofstad Florianópolis gestig het.
[wysig] Duitsers
Die Duitse immigrasie het in die jaar 1828 begin. Die meeste immigrante was landbouers, wat in Brasilië die geleentheid gekry het om op hulle eie klein plaas te boer. Duitsland was destyds oorbevolk, en 'n groot deel van die plattelandse bevolking het nie oor hul eie land beskik nie. Tot by die vyftigerjare was die getalle Duitse immigrante eerder klein, en eers daarna het groot immigrasiegolwe in Suid-Brasilië 'n aanvang geneem.
Die Brasiliaanse regering het talle "Duitse kolonies" gestig om die Duitse kolonisering van die gebied te bevorder. Hierdie kolonies was suiwer Duitse gebiede, waar mense uit verskillende dele van Duitsland hulle gevestig het. Aanvanklik was dit veral plattelandse boerderygebiede, maar baie van hulle tot dorpe en stede ontwikkel, soos byvoorbeeld Blumenau en Joinville, die grootste stad in Santa Catarina.
Die Duitse setlaars was dekades lank geïsoleer in hulle plattelandse gebiede, en hulle het nouliks in aanraking gekom met die ander inwoners van Brasilië. Sodoende is die Duitse taal en kultuur in Brasilië bewaar. Die situasie het eers sedert die dertigerjare van die 20ste eeu geleidelik begin verander. Toe Brasilië in 1942 oorlog teen Nazi-Duitsland verklar het, is die Duitse immigrante "verplig" om die Portugese taal aan te leer en by die Brasiliaanse leefwyse aan te pas.
Die Duitse invloed is deesdae nog steeds sterk en orals in Santa Catarina sigbaar. Baie dorpe, veral die kleiner gemeenskappe, bewaar nog steeds die Duitse kulturele tradisies, soos byvoorbeeld Pomerode, 'n klein dorp met negentig persent Duits-Brasiliaanse inwoners, wat nog steeds Duitstalig is. Blumenau is net een van talle stede en dorpe, wat met hulle tradisionele Oktoberfest spog. Ook die argitektuur, tradisies en kookkuns word deur Duitse invloede oorheers.
[wysig] Italianers
Die eerste Italiaanse setlaars het in 1875 in Santa Catarina aangekom, en tot by die eerste dekade van die 20ste eeu het hulle getalle sterk gegroei. Die immigrante was hoofsaaklik landbouers uit Noord-Italië en het hulle in oorwegend Italiaanse nedersettings naby die kusgebiede gevestig. Aanvanklik is die Italiaanse kolonies deur tropiese siektes bedreig, en baie setlaars het ook na ander gebiede verhuis.
In die gebied van Vale do Tubarão in die suidelike Santa Catarina het Italiaanse setlaars egter danksy die meer gematigde klimaat en meer geskikte akkerland 'n kolonie gestig, wat vinnig ontwikkel het. Baie Italianers het in die steenkoolbedryf begin werk en hulle nie soos die Duitsers op die landbou toegespits nie. Aangesien hulle nie in geïsoleerde plattelandse gemeenskappe gewoon het nie, het hulle vinnig met Brasilianers van Portugese afkoms begin vermeng.
[wysig] Ekonomie
Santa Catarina spog met een van die hoogste lewensstandaarde in Brasilië, wat gunstig met dié van die lande op die Iberiese skiereiland vergelyk. Dit is 'n beduidende nywerheids- en landbousentrum.
In die noord-ooste van die deelstaat is elektromeganiese, tekstiel- en meubelnywerhede gevestig. Veeteelt is die belangrikste bron van inkomste in die westelike gebiede, terwyl die suide oor keramiese nywerhede beskik en daarnaas ook skulpvisse uitvoer. Tekstiele, keramiek en porselein uit Santa Catarina is lankal produkte van wêreldfaam en word na meer as sestig lande uitgevoer. Die plaaslike mynbedryf ontgin minerale en steenkool.
Die plaaslike land bou is hoogs ontwikkel en word gekenmerk deur die noue samewerking tussen mielieprodusente, veetelers (wat hulle veral op varkens toegespits het) en die vleisfabrieke.
Die korridor tussen Joinville, Jaraqua do Sul en Blumenau is die hartland van die plaaslike nywerheidsektor. Hierdie klein, maar hoogs ontwikkelde nywerheidsgebied lewer meer as die helfte van die deelstaat se industriële produksie op.
Santa Catarina spog met sommige van die pragtigste strande in Brasilië, en die deelstaat is tydens die somerseisoen van Desember tot Maart een van die gewildste reisbestemmings in Brasilië en Suid-Amerika. Talle Argentynse en Paraguyaanse toeriste bring hulle vakansies op die strande van Santa Catarina deur.
Die grootste stede en hulle belangrikste bronne van inkomste is:
- Joinville, metaal- en meganiese nywerhede; toerisme; sagteware; handel
- Florianópolis, toerisme; administrasie; moderne tegnologieë; onderwys
- Blumenau, sagteware, tekstiele en bier
- Jaraguá do Sul, elektriese enjins en tekstiele
- Balneário Camboriú, 'n belangrike vakansieoord
- Itajai, seehawe
- Criciúma, keramiese nywerhede
- Chapecó, veeteelt, pluimvee
- São Bento do Sul, meubelvervaardiging
Ander belangrike stede en dorpe is:
- São Francisco do Sul, die derde oudste stad in Brasilië, wat 1504 deur Franse gestig is en met die vyfde grootste houerhawe van die land spog
- Curitibanos, 'n dorp waar meer as die helfte van Brasilië se knoffel verbou word
- Fraiburgo, wat danksy sy appelplantasies as die "appelhoofstad" van Brasilië bekend staan
- Canoinhas, die plaaslike hoofstad van die mate-tee
[wysig] Toerisme
Santa Catarina het tot een van die gewildste Suid-Amerikaanse vakansiebestemmings ontwikkel, wat dwarsdeur die jaar toeriste lok. Die deelstaat, wat aanvanklik veral vir sy verruklike kuslyn met meer as 500 strande bekend gestaan het, spog ook met 'n verskeidenheid landskappe en mikroklimaatsones. Bergspitse, wat tot by 2 000 meter bo seevlak verrys, lê net twee ure se rit van die pragtige strande af.
Die toerismesektor van Santa Catarina bied 'n aantal gespesialiseerde produkte soos vakansies op die platteland, mineraalbaddens, ekologiese toerisme en avontuursport, historiese monumente en besienswaardighede en godsdienstige toerisme aan. Die vermaaklikheidspark van Beto Carrero in die stad Penha en die strandoord Balneário Camboriú behoort tot die gewildste toeristebestemmings in Santa Catarina.
Die berggebiede van Santa Catarina is die enigste plek in Brasilië met gereelde sneeuvalle in die winter. Hierdie gebiede is die geboorteplek van die staat se plaasvakansies.
In die tydperk tussen Julie en November lê die suidelike noorkapper-walvisse besoek af aan Santa Catarina se kuswaters. Oktober is die maand van die groot bierfeeste. Blumenau se Oktoberfest is die belangrikste in Santa Catarina en die tweede grootste ter wêreld na dié van München in Duitsland.
[wysig] Kookkuns
Santa Catarina staan in Brasilië bekend vir sy voortreflike kookkuns, wat veral deur die Portugese, Italianers en Duitsers beïnvloed is.
Die Portugese setlaars, wat hier in die 17de eeu voet aan wal gesit het, was oorwegend vissers, wat hulle langs die kus gevestig het. Hulle tradisionele seekos en Portugese visgeregte is by toeriste baie gewild.
Die Duitse setlaars van die 19de eeu het naas hulle argitektuur ook hulle tradisionele feesvierings saam na Santa Catarina gebring, en gedurende feestye is Duitse kos, koeke en terte bedien en Duitse bier gebrou. Die plaaslike Duitse kookkuns het sy oorsprong in die Duitse gebiede van Hunsrück, Swartwoud, Pommere en Beiere. Van die geregte staan orals in Brasilië bekend, maar baie van hulle is vir gewone Brasilianers uit ander gebiede eksotiese lekkernye.
Tipiese Duitse geregte in Santa Catarina sluit gevolglik Kasseler-vleis, varkpootjies, oondgebraaide eend met rooikool, Rheinischer Sauerbraten (gemarineerde en gebraaide vleis, wat met groen kluitjies bedien word), aartapelslaai met speksous, Bockwurst (gekookte wors), bloedwors en vleiswors in.
Gewilde nageregte is poedings en vrugte, kaastert, Buttercremetorte, Swartwoudkoek en veral Apfelstrudel, die tradisionele gerolde appelgebak.
Die Italianers het hulle onder meer in gebiede gevestig wat geskik was vir die wynbedryf. Hulle tipiese geregte - minestras, polentas, risottos en spaghetti - word dikwels met rooiwyn verfyn.
