Προσωκρατικοί φιλόσοφοι
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ως προσωκρατικοί φιλόσοφοι εννοούνται φιλόσοφοι που έζησαν από τον 7ο αιώνα π.Χ. μέχρι και κατά την εποχή του Σωκράτη, αφού ορισμένοι υπήρξαν σύγχρονοί του. Ο στοχασμός τους είναι προδρομικός της σωκρατικής σκέψης και της ελληνικής φιλοσοφίας γενικότερα. Θεωρούνται οι πρώτοι που διατύπωσαν συγκεκριμένες φιλοσοφικές θεωρίες, εγκαταλείποντας την αυθεντία της παράδοσης. Τα ερωτήματα που θέτουν αφορούν κυρίως στην Κοσμογονία, ως απάντηση στο ερώτημα για τη γένεση του κόσμου, η Κοσμολογία, ως απάντηση στο ερώτημα για την υφή και τη λειτουργία του κόσμου και την Γνωσιολογία, ως απάντηση στο ερώτημα ποιες είναι οι δυνατότητες και τα όρια της ανθρώπινης σκέψης
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Η ποιητική παράδοση
Παρόλο που η ποιητική παράδοση απηχεί στα έργα των προσωκρατικών φιλοσόφων, θεωρείται ότι ήταν εκείνοι που διαμόρφωσαν το γνωσιοθεωρητικό υπόβαθρο για το πέρασμα από τον μύθο στον λόγο. Στη θέση των μύθων που εξηγούν δημιουργία του κόσμου ή φυσικά φαινόμενα, εμφανίζονται θεωρίες διατυπωμένες από στοχαστές. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη θέση της αυθεντίας της ποιητικής παράδοσης να παίρνουν επιχειρήματα και αποδείξεις που διατυπώνονται με λογική συνοχή.
[Επεξεργασία] Οι πηγές
Οι πηγές μας για τους προσωκρατικούς φιλόσοφους είναι τα διάσπαρτα αποσπάσματα του αυθεντικού λόγου τους (πρωτογενείς) -έτσι όπως τουλάχιστον έχει σωθεί- και οι αναφορές άλλων συγγραφέων, (δευτερογενείς), όπως ο Πλούταρχος, ο Κλήμης Αλεξανδρεύς, ο Ιππόλυτος, ο Διογένης Λαέρτιος, ο Ιωάννης Στοβαίος, ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης, ο Θεόφραστος με το Φυσικών Δόξαι, που καθιέρωσε την Δοξογραφική παράδοση, ο Ηρακλείδης Ποντικός, ο Κλεάνθης και ο Αριστόξενος. Βέβαια, οι ύστερες πληροφορίες χρειάζεται πάντα να σταθμίζονται προσεκτικά, καθώς οι όποιες αναφορές γίνονται εκφράζου και την οπτική γωνία του εκάστοτε συγγραφέα
[Επεξεργασία] Κυριότεροι εκπρόσωποι
Ως κυριότεροι εκπρόσωποι της προσωκρατικής φιλοσοφίας καταχωρούνται συνήθως και βάσει των μαρτυριών οι παρακάτω:
- Θαλής
- Αναξίμανδρος
- Αναξιμένης
- Πυθαγόρας
- Ξενοφάνης
- Ηράκλειτος
- Παρμενίδης
- Ζήνων ο Ελεάτης
- Μέλισσος ο Σάμιος
- Εμπεδοκλής
- Αναξαγόρας
- Λεύκιππος
- Δημόκριτος
- Πρωταγόρας
- Γοργίας
- Πρόδικος
- Ιππίας
- Φερεκύδης
[Επεξεργασία] Βιβλιογραφία
- Windelband W. - Heimsoeth H., Εγχειρίδιο Ιστορίας της Φιλοσοφίας, Τομ. Α΄, Μ.Ι.Ε.Τ. (Αθήνα 2001 δ΄), ISBN 960-250-051-4.
- Καλογεράκος Ι. - Θανασάς Π. "Οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι", στο Ελληνική Φιλοσοφία και Επιστήμη από την Αρχαιότητα έως τον 20ο αιώνα, Ε.Α.Π., (Πάτρα, 2000), ISBN 960-538-290-3.
[Επεξεργασία] Δικτυακοί τόποι
Θαλής | Αναξίμανδρος | Αναξιμένης | Πυθαγόρας | Φιλόλαος | Αρχύτας | Εμπεδοκλής | Ηράκλειτος | Παρμενίδης | Ζήνων ο Ελεάτης | Μέλισσος ο Σάμιος | Ξενοφάνης | Αναξαγόρας | Λεύκιππος | Δημόκριτος | Πρωταγόρας | Γοργίας | Πρόδικος | Ιππίας | Φερεκύδης