Temperaturo
El Vikipedio
Konverti el la sistemo | al la sistemo | Formulo |
---|---|---|
kelvina | celsia | °C = K − 273,15 |
farenhejto | celsia | °C = (°F − 32) × 5/9 |
kelvina | farenhejto | °F = (K × 9/5) − 459,67 |
celsia | farenhejto | °F = (°C × 9/5) + 32 |
celsia | kelvina | K = °C + 273,15 |
farenhejto | kelvina | K = (°F + 459,67) × 5/9 |
rankina | kelvina | K = °Ra / 1,8 |
Reomura | kelvina | K = °Ré × 1,25 + 273,15 |
kelvina | rankina | °Ra = K × 1,8 |
kelvina | reomura | °Ré = (K - 273,15) × 0,8 |
Temperaturo estas fizika eco de materiaĵoj, la bazo de la komunaj nocioj "varma" kaj "malvarma". Aĵo kun alta temperaturo sentas varma, aĵo kun malalta temperaturo sentas malvarma. Temperaturo difiniĝas laŭ la rapideco de varmeco-moviĝo inter du apudaj aĵoj.
Enhavo |
[redaktu] Mezurunuoj
Estas tri komunaj skaloj por mezuri temperaturo: la skaloj Celsia (aŭ "centgrada"), Farenhejta, kaj Kelvina (aŭ "absoluta"). Malpli ofte uzataj estas la skaloj Rankina kaj Reomura. Vidu Kelvino por tabelo pri kiel konverti la unuoj de la diversaj sistemoj. Ĉi tie listiĝas la definioj de la unuoj:
Skalo | Kelvina | Celsia | Farenhejta | Rankina | Delisla | Neŭtona | Reomura | Remera |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Unuo | Kelvin | Grado Celsius | Grado Fahrenheit | Grado Rankine | Grado Delisle | Grado Newton | Grado Réaumur | Grado Rømer |
Signo | K | °C | °F | °Ra, °R | °De, °D | °N | °Ré, °Re | °Rø |
unua fikspunkto F1 | T0 = 0 K |
Tfanda(H2O) = 0 °C |
Vintro en gdansko* = 0 °F |
T0 = 0 °Ra |
Tbola(H2O) = 0 °De |
Tfanda(H2O) = 0 °N |
Tfanda(H2O) = 0 °Ré |
Tfanda(H2O) = 7,5 °Rø |
dua fikspunkto F2 | Ttriopa(H2O) = 273,16 K |
Tbola(H2O) = 100 °C |
Thoma* = 100 °F |
– | Tbola(H2O) = 150 °De |
Tbola(H2O) = 33 °N |
Tbola(H2O) = 80 °Ré |
Tbola(H2O) = 60 °Rø |
Skala intervalo | (F2−F1) / 273,16 | (F2−F1) / 100 | (F2−F1) / 96 | vidu fahrenhejta | (F2−F1) / 150 | (F2−F1) / 33 | (F2−F1) / 80 | (F2−F1) / 100 |
Enventinto | William Thomson („William Thomson“) | Anders Celsius | Daniel Fahrenheit | William Rankine | Joseph Delisle | Isaac Newton | René Réaumur | Ole Rømer |
Kreiĝa jaro | 1848 | 1742 | 1724 | 1859 | 1732 | ~ 1700 | 1730 | 1701 |
Regiono | tutmonda (SI-unuo) | tutmonda | Usono, Jamajko | Usono | Rusio (19.Jhd.) | – | Okcidenta eŭropo ĝis la 19a jarcento | – |
* FAHRENHEIT uzis la plej malalta temperaturo de la vintero 1708/1709 en Gdansko (−17,8 °C) kaj sia propra korptemperaturo (37,8 °C).
[redaktu] Mezuriloj
Ĉefe estas du grupoj de iloj por mezurado de temperaturo: nome kontaktiloj kaj malkontaktiloj.
En la grupo de kontaktiloj troviĝis:
[redaktu] Termoparo
Ĝi uzas la efekton de Seebecko. Ĉi tiu efiko aperas se du konduktaĵoj spertas temperaturan gradienton preter iliaj longoj.
[redaktu] Rezista Temperatura Detektilo (RTD)
Ĝi uzas la fizikan principon de la temperatura koeficiento de elektrika rezisto de metaloj. La ilo bezonas elektran fluon por produkti tension trans la sensilo kiun oni povas mezuri.
[redaktu] Likvaĵo en vitraj termometroj
Vitra cilindro unuflanke kun cisterno estas parte plenigita kun fluido. Kiam la temperaturo ŝanĝiĝas, la fluido ekspansias. La longo de fluido en la cilindro estas mezuro por la temperaturo.
[redaktu] Dumetalaj termometroj
Ĝi uzas la fakton ke diversaj metaloj havas diversaj koeficientojn de ekspansiado. Ligado de du metaloj donas metodon por ekzemple ŝalti elektran kontakton.
Vidu ankaŭ:
Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi.
Kategorioj: Ĝermo | Varmo