New Immissions/Updates:
boundless - educate - edutalab - empatico - es-ebooks - es16 - fr16 - fsfiles - hesperian - solidaria - wikipediaforschools
- wikipediaforschoolses - wikipediaforschoolsfr - wikipediaforschoolspt - worldmap -

See also: Liber Liber - Libro Parlato - Liber Musica  - Manuzio -  Liber Liber ISO Files - Alphabetical Order - Multivolume ZIP Complete Archive - PDF Files - OGG Music Files -

PROJECT GUTENBERG HTML: Volume I - Volume II - Volume III - Volume IV - Volume V - Volume VI - Volume VII - Volume VIII - Volume IX

Ascolta ""Volevo solo fare un audiolibro"" su Spreaker.
CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
دین بهائی - ویکی‌پدیا

دین بهائی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

آئین بهائی

شخصیت‌های اصلی

بهاءالله
باب · عبدالبهاء
شوقی افندی

نوشته‌ها
کتاب اقدس · کتاب ایقان

کلمات مبارکه مکنونه
رساله سوال و جواب
کتاب بیان · هفت وادی
کتاب عهدی · الواح وصایا

موسسات

نظم اداری
ولی امرالله
بیت‌العدل اعظم
محافل روحانی

تاریخچه

تاریخچه دیانت بهائی
بابیان · شیخ احمد احسائی

شخصیت‌های بارز

مارتا روت · طاهره
بدیع · حروف حی
ایادیان امرالله

بیشتر

نشانه‌ها · احکام
تعالیم · ادبیات
تقویم
فهرست مقالات بهائی

ن·ب·و

دین بهائی آئینی است که میرزا حسین‌علی نوری، ملقب به بهاءالله بنیانگذار آن می‌باشد. بهائیان او را فرستاده خدا (پیامبر) در این دور می‌دانند. بهاءالله در سال ۱۸۶۳ این دین جدید را اظهار کرد. پیروان دین بهائی که بهائیان خوانده می‌شوند امروزه در بیش از ۱۲۰ هزار مرکز گرداگرد جهان پراکنده‌اند و متون مقدس آنان به بیش از ۸۰۰ زبان مختلف منتشر شده‌است. [۱]

مرکز جهانی بهائیان در حیفا واقع شده‌است. با وجود اینکه ۱۴۴ سال از آغاز این دیانت می‌گذرد ، شمار پیروان این دین بیش از ۷ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر برآورد شده‌است یعنی کمتر از ۰٫۲٪ جمعیت دنیا ولی از نظر پراکندگی ادیان در عالم بعد از مسیحیت دومین دین جهان است.[۲]

بـهائیان معتقدند که بهاءالله، بنیانگذار دین بـهائی (۱۸۱۷-۱۸۹۲) جدیدترین فرستاده الهی در سلسله پیامبران پیشین چون ابراهیم، موسی و بودا و زردشت و مسیح و محمّد است.

فهرست مندرجات

اعتقادات

خدا

بهائیان به خدایی معتقدند که یگانه، جاوید و خالق همه چیز است. این خدا به طور مستقیم در دسترس نیست ولی از طریق وحی با پیامبران ارتباط برقرار می‌کند که در این دین پیامبر تجلی خداوندی است. تجدید دین از اصول این آئین است.[۳][۴]

جهان پس از مرگ

بهائیان به بقای روح اعتقاد داشته و هدف از زندگی را پرورش استعدادات روح می‌دانند. از نظر بهاییان ، حیات اصلی حیات روح است و جسد تنها به عنوان واسطه و ابزاری برای ترقی روح است. به اعتقاد بهائیان روح از جسم جداست و پس از مرگ، در عوالم روحانی به ترقی خود ادامه می‌دهد. .[۵]

وحدت اساس ادیان

بهائیان معتقدند که اساس ادیان الهی یکی است و همگی در اساس مشترک می‌باشند. چون اساس همه ادیان اعتقاد به خداوند یگانه و زندگی بعد از مرگ و توجه به اخلاق پسندیده و نیکو و کمالات عالیه انسانی می‌باشد. پس اساس همه ادیان الهی یکی است.

مراتب هستی

از نظر آئین بهائی، عالم وجود نامتناهی است، ولی مراتب وجود متناهی هستند. این مراتب عبارتند از:

  1. مرتبهٔ عبودیت یا عالم خلق
    مرتبهٔ عبودیت (جهان هستی) مخصوص بندگان خدا است. این مرتبه نیز نامتناهی است ؛ یعنی هر موجودی در آن می‌تواند بر کمالات خود بیفزاید، اما هیچ‌گاه به مرتبهٔ نبوت نمی‌رسد و از رتبهٔ عبودیت خود تجاوز نمی‌کند. مثلاً پترس هیچ گاه مسیح نمی‌شود.
  2. مرتبهٔ نبوّت یا عالم امر
    مرتبه دیگر ، نبوت است، این مقام مخصوص پیامبران است و واسطه‌ای میان عالم خلق (عبودیت) و عالم حق (ربوبیت) است و فیوضات خداوند(عالم حق) را به عالم خلق منتقل می‌کند. مثل آینه‌ای که شعاع آفتاب را منعکس می‌نماید.
  3. مرتبهٔ ربوبیت یا عالم حق
    مرتبه حق نیز از عهدهٔ تصور بشر خارج است و همان ذات غیب منیع لا یدرک (خداوند متعال) است. این عالم مقدس و منزه ‌است و هیچ صعود و نزولی در آن نیست. تنها راه ارتباط آن با این جهان عالم امر است.[۶]

تعالیم بهائی

تعالیم بهائیان در ۱۲ سرفصل معرفی گردیده‌است. این تعالیم عبارتند از:

  1. تحری حقیقت
    به این معنی که،انسان پس از رسیدن به سن بلوغ (برای دختر و پسر ۱۵ سال تمام) باید شخصا عقیده‌اش را انتخاب کند.
  2. وحدت عالم انسانی
    به گفته شوقی افندی، تعالیم روحانی دیانت بهائی را می‌شود در یک تعلیم تلخیص کرد و آن «وحدت عالم انسانی» است و جز آن، همه تعالیم دیگر در حکم فروع و ملحقات و حواشی همین تعلیم اصلی اساسی است.[۷]
  3. وحدت لسان و خط برای عالمیان
  4. ترک تعصبات جاهلیه
  5. برابری حقوق زن و مرد
  6. صلح عمومی
  7. تعدیل معشیت همگانی و رفع مشکلات اقتصادی
  8. جهان بشری محتاج نفثات روح القدس است
    به این معنی‌است که نیاز روحانی فارغ از درجهٔ پیشرفت مادی‌است. بهائیان معتقدند انسان‌ها علاوه بر نیاز مادی نیازمند مواردی روحانی هستند که به وسیلهٔ پیامبران ممکن است و لذا نیاز به تجدید ادیان وجود دارد.
  9. تعلیم و تربیت عمومی و اجباری
  10. تشکیل دادگاه کبرا بین‌المللی
  11. دین باید سبب الفت و محبت باشد
    بهائیان معتقدند که پیغمبران اصولا برای برطرف کردن اختلافات بشر و به وجود آوردن الفت بین مردم ظاهر شده‌اند، لذا اگر دیانت هم که خود باید علاج اختلافات باشد سبب اختلاف و جنگ و جدائی شود، به گفته عبدالبهاء بی‌دینی بهتر از آن است.[۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲]
  12. دین باید مطابق علم و عقل باشد
    به این معنی که دیانت و علم و عقل با یکدیگر باید توافق کامل داشته باشد.[۱۳] علم حقیقتی است که خداوند در دل طبیعت قرار داده و انسان آن را کشف می‌کند ونیز دین هم از طرف خداوند متعال برای انسان‌ها فرستاده شده و چون حقیقت هم واحد است بنابراین نمی‌توان گفت که علم یک چیز می‌گوید و دین چیز دیگری. بنابراین باید تطابق کامل بین علم و دین وجود داشته باشد.

احکام

نوشتار اصلی را بخوانید: احکام بهائی

احکام آئین بهائی از «کتاب اقدس» از آثار بهاءالله استخراج شده‌اند. اگر چه قوانین موجود در کتاب اقدس در جامعه امروزی قابل استفاده هستند، بهاء الله امکان استفاده از قوانین جدید با توجه به مقتضیات جامعه بهائی را فراهم آورده و این قوانین اندک اندک دراین آئین ظهور می‌کنند. .[۱۴] رعایت قوانین شخصی مانند روزه و نماز در عین حالی که وظیفه‌ای جهانی هستند از وظایف شخصی فرد محسوب می‌شوند. [۱۵] [۱۶] این قوانین از چارچوبی ثابت که براساس مجازات و مکافات شکل گرفته‌باشد تشکیل نشده‌اند. برعکس این قوانین به عنوان بخش جبران ناپذیر فرایند ترقی روحانی انسان‌ها مطرح می‌شوند.[۱۴] در ادامه قسمتی از احکام «کتاب اقدس » که توسط شوقی افندی، تاکید شده آورده می‌شود:

  • پس از رسیدن به سن بلوغ در ۱۵ سالگی خواندن نماز بر هر بهائی واجب است. سه نماز اصلی وجود دارد که فرد حق انتخاب از میان آنها را دارد.
  • غیبت و افترا حرام است.
  • بهائیان بالغ که از سلامت برخوردارند هر سال در آخرین ماه از تقویم بهائی، روزه می‌گیرند.
  • بهائیان از نوشیدن مشروبات الکلی و استفاده از داروهای روانگردان منع شده‌اند مگر آنکه دکتر استفاده از آنها را تجویز نماید.
  • رابطه جنسی فقط بین زن و شوهر مشروع است و همجنس‌بازی حرام است.
  • قمار و استفاده از مواد مخدر مانند تریاک به شدت نهی شده و حرام است.

عبادتگاه

نوشتار اصلی را بخوانید: مشرق‌الاذکار
مشرق‌الاذکار فرانکفورت آلمان
مشرق‌الاذکار فرانکفورت آلمان

بهاءالله بنیانگذار دیانت بهائی به پیروانش دستور می‌دهد که در هر شهری ساختمانی به بهترین صورت ممکن به نام خداوند ساخته شود و در آن به ذکر پروردگار پردازند[۱۷] به این بناها مشرق‌الاذکار گفته می‌شود. مشرق‌الاذکارها در دیانت بهائی مختص بهائیان نمی‌باشد و هر کس با هر دین و اعتقادی می‌تواند در آن به هر نوعی که علاقه و اعتقاد دارد، به دعا با خدای خود بپردازد. تقریبا هیچ طرح خاصی برای مشرق‌الاذکارها وجود ندارد.


نظام اداری

نوشتار اصلی را بخوانید: نظم اداری

نظم اداری در دین بهائی بر اساس کتاب اقدس (کتاب اصلی بهائیان) است. بدین صورت که بهاءالله، پسر ارشد خویش عباس افندی (عبدالبهاء) را در کتاب اقدس و کتاب عهدی مبین آثار و جانشین خود پس از وفات معرفی کرد. او نیز پس از خود در الواح وصایا شوقی افندی (مشهور به ولی امرالله ۱۹۵۷-۱۹۲۱) را به عنوان جانشین خود برگزید.

در عین حال بنا به مندرجات کتاب اقدس و الواح وصایا یک نظام انتخابی به نام بیت العدل اعظم نیز باید در تحت نظر ولی امرالله مسئول حل و فصل امور جامعه بهائی باشد. که پس از وفات ولی امرالله، اولین انتخابات بیت العدل اعظم در سال ۱۹۶۳ برگزار گردید.


بهائیان و بابیان

پس از تیرباران باب، پیروانش که به «بابی» مشهور بودند بر طبق بیانات باب در کتاب بیان به دنبال مظهر ظهور بعدی که در این کتاب به «ظهور من یظهره الله» اشاره شده‌است، گشتند. در سال ۱۸۶۳ بود که میرزا حسینعلی نوری (بهاءالله) خود را من یظهره‌الله موعود در کتاب بیان معرفی کرد. اکثر بابیان به او ایمان آورده و بهائی نامیده شدند. لازم به ذکر است که نابرادری کوچک او صبح ازل که به وی حسادت می‌ورزید ادعای رهبری بابیان را داشت و کسانی که به ازل گرویدند ازلی نامیده می‌شوند.

متون بهائی

نوشتار اصلی را بخوانید: متون بهائی

آثار بهاءالله

بهائیان معتقدند تمامی آثار بهاالله وحی منزل از سوی خدا بر وی بوده‌است:

آثار عبدالبهاء

  • خطابات
  • رساله مدنیه (به فارسی)
  • مفاوضات (مشتمل بر رسائل مهمه و فلسفه و روحانی و تفسیر و غیرها)
  • الواح وصایای مبارکه (وصیت نامه)

عکس‌العمل‌ها

برنارد لوئیس معتقد است که حکومت‌های اسلامی وجوامع مسلمان همواره در پذیرش ادیانی که پس از اسلام ظهور پیدا کرده‌اند و به خدای یگانه اعتقاد دارند مانند بهائیان دچار مشکل فراوان بوده‌اند چرا که از یک سو نمی‌توان پیروان این آئین‌ها را همانند پیروان ادیان چند خدایی آسیا یا انیمیست در آفریقا سرکوب کرد و از سوی دیگر هم برخورد با آنها همانند مسیحیان و یهودیان بها دادن به آنهاست. به علاوه پذیرش آنها مغایر پذیرش ختمیت وحی در زمان زندگی پیامبر اسلام است.[۱۸]

محرومیت بهائیان در جمهوری اسلامی ایران

در جمهوری اسلامی ایران، دین بهائی، به عنوان یک دین ساختگی به شمار می‌رود. به طور مثال، در ضوابط عمومی پذیرش ثبت‌نام دوره‌های مجازی دانشگاه صنعتی اصفهان بند ۲، آمده‌است: «نداشتن عناد با نظام جمهوری اسلامی ایران. توضیح: مصادیق عناد شامل ...۴- تبلیغ ماتریالیسم و ادیان ساختگی...» [۱۹] این شرایط در سایت سازمان سنجش آموزش کشور نیز ذکر شده است[۲۰].

البته همانطور که دیده می‌شود تبلیغ بر خلاف قانون است و نه اعتقاد به یک موضوع خاص. ضمن اینکه هنگامی‌که از دیدگاه قانون اساسی ایران این وقایع را بررسی می‌کنیم توجه به اصول ۱۴ و ۱۹ و ۲۰ و ۲۲ و ۲۳ و بندهای ۱۴ و ۸ و ۹ اصل سوم [۲۱] این تصویر را از قانون اساسی به دست میدهد که آن سند تساوی در برابر قانون محفوظ و مصون بودن جان و مال و شغل و مسکن و آزادی عقیده انتخاب شغل برخورداری از تامین اجتماعی دادخواهی و برخورداری از روند عادلانه دادرسی مشارکت در اداره امور عمومی کشور و برخورداری از حق آموزش و پرورش و امسال اینها صرف نظر از هر نوع وابستگی قومی زبانی و مذهبی را به رسمیت می‌شناسد و مبین اینست که اتباع و شهروندان بدون هیچگونه تبعیضی می‌توانند از این حقوق بهره مند گردند.


همچنین در مقررات بین المللی و در صدر آن منشور ملل متحد و اعلامیه جهانی حقوق بشر همه بر تساوی افراد بشری و برخورداری آنان از حقوق و آزادیهای اساسی بدون تبعیض از حیث نژاد جنس زبان یا مذهب تصریح شده‌است: مقدمه و مواد ۵۵ و ۱۳ و ۷۶ منشور ملل متحد و ماده ۲ اعلامیه جهانی حقوق بشر (مصوب دولت ایران در سال ۱۳۲۴) ماده ۲ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی و مواد ۱۸ و ۱۹ و ۲۴ و ۲۵ و ۲۶ (مصوب دولت ایران در سال ۱۳۵۴) کنوانسیون رفع تبعیض در تعلیم و تربیت یونسکو (مصوب دولت ایران در سال ۱۳۴۶) مقاوله‌نامه شماره ۱۱۱ در مورد رفع تبعیض در استخدام و اشتغال مصوب سازمان بین المللی کار (مصوب دولت ایران در سال ۱۳۶۳) کل بر تبعیضات بر جامعه بهائی ایران دلالت دارند. [۲۲]

ضمنا در اعلامیه جهانی حقوق بشر در اسلام که در سال ۱۹۹۰ میلادی به تصویب اعضا کنفرانس اسلامی رسید به طور کلی مبانی حقوقی ۱- حق حیات ۲- حق کرامت انسانی ۳- حق تعلیم و تربیت ۴- حق آزادی مسئولانه ۵- حق مساوات در مقابل قانون را برای کلیه انسانها شناخته و عدم انجام آنها را ارتکاب خطا در دین به شمار آورده‌است.


بر طبق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، بهائیان علاوه بر محرومیت از اشتغال در اماکن دولتی، از تحصیلات دانشگاهی نیز محروم می‌باشند. این مصوبه که به تاریخ ششم اسفند ۱۳۶۹ (۲۵ فوریه ۱۹۹۱) صادر شده و در بند سوم آن دقیقاً نوشته شده که باید از ثبت نام بهائیان در دانشگاهها جلوگیری به عمل آید و چنانچه هویت بهائی فردی هنگام تحصیل احراز گردد باید از تحصیل محروم شود و همچنین در ۱۱ آبان ماه سال ۱۳۸۵ نیز مجددا به تصویب شورای انقلاب فرهنگی و وزارت اطلاعات رسیده‌است بدیم مضمون که بهائیان نمی‌توانند در دانشگاه‌ها ثبت نام کنند و در صورت ثبت نام باید اخراج گردند. این موارد از مصادیق بارز نقض حقوق بشر و آزادی است. [۲۳] [۲۴]

ویکی‌انبار
در ویکی‌انبار منابعی در رابطه با
موجود است.

پاورقی

  1. مرکز جهانی بهائی دپارتمان آمار (در تاریخ ۲۰۰۱-۰۸). آمار جهانی بهائی سال ۲۰۰۱. bahai-library.org. بازدید در تاریخ ۲۰۰۷-۰۳-۱۶.
  2. دانشنامه بریتانیکا
  3. اصول اعتقادات بهائی، صفحه ۱۳
  4. ویکی‌پدیای انگلیسی
  5. بهاءاللهکتاب اقدس. ویلمت, Illinois, آمریکا: Bahá'í Publishing Trust، ISBN ۰۸۵۳۹۸۹۹۹۰. ‏ پیوند به کتاب
  6. مفاوضات ص ۱۷۴
  7. مقالات و رسائل در مباحث متنوعه‏، دکتر علی مراد داودی، مؤسسه معارف بهائی، صفحه ۲۱([1])
  8. مبادی روحانی و تعالیم اجتماعی بهائی صفحه ۱۴
  9. بدایع‌الآثار جلد اول صفحه ۲۱۶
  10. پیام ملکوت صفحه ۱۲۴
  11. مکاتیب حضرت عبدالبهاء شماره ۱‏ صفحه ۳۱۸
  12. خطابات حضرت عبدالبهاء جلد دوم صفحه ۲۲۷
  13. تعالیم روحانی دیانت بهائی
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ بیت العدل اعظم. «مقدمه». کتاب اقدس. ویلمت, Illinois, آمریکا: Bahá'í Publishing Trust، ISBN ۰۸۵۳۹۸۹۹۹۰، ‏۵.  پیوند به کتاب
  15. شوقی افندیانوار هدایت. چاپ Hornby, Helen (Ed.)، انتشارات بهائی, دهلی نو, هندوستان، ۱۹۸۳، ISBN ۸۱۸۵۰۹۱۴۶۳، ‏۲۳۳.  پیوند به کتاب
  16. Walbridge, John (در تاریخ ۲۰۰۶-۰۳-۲۳). دعا و نیایش. bahai-library.org. بازدید در تاریخ ۲۰۰۶-۰۷-۱۱.
  17. کتاب اقدس آیه ۶۷
  18. Lewis (۱۹۸۴) p.۲۱
  19. سایت آموزش الکترونیکی دانشگاه صنعتی اصفهان
  20. http://81.91.149.3/Sarasari/1385/850907_02.php
  21. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
  22. منشور ملل متحد
  23. بی‌بی‌سی فارسی، محرومیت بهائیان از تحصیلات عالی در ایران
  24. اسناد محرمانه جدید دولت جمهوری اسلامی ایران مبنی بر اخراج بهائیان

پیوند به‌ بیرون

Static Wikipedia (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia February 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu