Margaret Thatcher

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.

**Margaret Thatcher**

Príomh-Aire na Ríochta Aontaithe
I bhfeidhmeannas	4 Bealtaine 1979 - 28 Samhain 1997
Réamhtheachta(í)	James Callaghan
Comharba(í)	John Major
Dáta breithe	13 Deireadh Fómhair 1925
Dáta báis
Áit bhreithe	Grantham, Lincolnshire, Sasana
Áit bháis
Páirtí polaitíochta	Páirtí Coimeádach
Toghcheanta(i)r	Finchley

Polaiteoir Briotanach is í Margaret Hilda Thatcher, An Banbharún Thatcher, LG, OM, PC, FRS (rugadh Margaret Hilda Roberts, 13 Deireadh Fómhair 1925). Bhí sí ina ceannaire ar an bPáirtí Coimeádach ó 1975 go dtí 1990. I 1979, d'éirigh sí ina Príomh-Aire ar an mBreatain. Ba ise an chéad Phríomh-Aire baineann ar an mBreatain.

[athraigh] Beatha phearsanta

Rugadh in Grantham, Lincolnshire i Sasana í. B'iníon í le hAlfred agus Beatrice Roberts. Grósaeir ab ea a hathair, a raibh siopa aige in Grantham, agus is os cionn an tsiopa a bhí cónaí ar a teaghlach agus í ag fás. Ba chomhairleoir áitiúil é Alfred Roberts, freisin. Cé nár bhall é d'aon pháirtí polaitiúil, bhí a chuid tuairimí agus polasaithe coimeádach. Bhí gaol an-láidir idir í agus a hathair, ach ní raibh caidreamh ró-mhaith aici lena máthair.

Bhain sí céim amach sa cheimic ó Ollscoil Oxford sna 1940í. Agus í ag staidéar in Oxford, ba bhall í de na Coimeádaigh Óga.

I 1951, phós sí Denis Thatcher, ball eile den Pháirtí Coimeádach. Fear colscartha ab ea Denis, a bhí deich mbliana níos sine ná Margaret. Bhí beirt pháiste acu, an cúpla Mark agus Carol, a rugadh i 1953.

[athraigh] Slí bheatha pholaitiúil, 1950-1979

Sheas sí gan rath i dtoghcheantar Dartford sna holltoghcháin i 1950 agus 1951. Toghadh í mar Fheisire do Finchley i 1959.

Nuair a bhí sí ina Rúnaí Oideachais i rialtas Edward Heath ó 1970 go dtí 1974, chuir sí deireadh le dáileadh bainne saor in aisce i scoileanna. Dá bhrí seo, tugadh Maggie Thatcher, Milk Snatcher uirthi.

Toghadh í mar cheannaire ar an bPáirtí nuair a sheas sí i gcoinne Heath i 1975 tar éis don Pháirtí dhá olltoghcháin a chailleadh i 1974. Ceannaire an Fhreasúra ab ea í anois. Bhí a cuid polasaithe ar an eite deas. Ba é ceann dá polasaithe is cáiliúil ná an t-airgeadachas. Bhí sí go mór i gcoinne an tsóisialachais agus na gceardchumann. De bharr a tuairimí faoin gcumannachas agus a polasaí maidir leis an Aontas Sóivéadach, thug na Sóivéadaigh an leasainm cáiliúil The Iron Lady ("An Bhean Iarainn") uirthi.

[athraigh] Príomh-Aire, 1979-1990

San olltoghchán i 1979, bhuaigh na Coimeádaigh móramh i dTeach na dTeachtaí agus toghadh Thatcher mar Phríomh-Aire. Bhuaigh siad na holltoghcháin i 1983 agus 1987, freisin, faoi cheannas Thatcher.

Bhí Thatcher go láidir i gcoinne an phoblachtachais Éireannaigh. I 1981, bhí uirthi dul i ngleic le stailceoirí ocrais as an IRA agus an INLA sa Cheis Fhada i dTuaisceart Éireann. Bhí siad ag lorg stádas polaitiúil, ach níor thug Thatcher an stádas sin dóibh go dtí go raibh deichniúr príosúnach marbh.

Nuair a d'ionsaigh an Airgintín Oileáin Fháclainne i 1982, sheol sí fórsa chun na hoileáin a chosaint. Bhí an Bhreatain buacach sa chogadh, agus mhéadaigh sé seo meas an phobail ar Thatcher.

Ba ina dara téarma a tharla Stailc na Mianadóirí, a bhí ar siúl ó 1984 go dtí 1985. Faoi dheireadh, bhuaigh an rialtas ar na stailceoirí.

I 1985, shín Thatcher an Comhaontú Angla-Éireannach le Poblacht na hÉireann.

D'éirigh sí as an an gCeannas agus as an bPríomh-Aireacht i 1990 tar éis di cuid mhór dá tacaíocht sa Pháirtí a chailleadh, agus tugadh an post do John Major, ceann de thacaithe Thatcher.

[athraigh] Naisc sheachtracha

Tá a thuilleadh meán ag Cómhaoin Wikimedia a bhaineann leis an ábhar seo:

Margaret Thatcher

Suíomh oifigiúil an Margaret Thatcher Foundation (i mBéarla)

Príomh-Airí na Ríochta Aontaithe
Walpole \| Wilmington \| Pelham \| Newcastle \| Devonshire \| Newcastle \| Bute \| Grenville \| Rockingham \| Chatham \| Grafton \| North \| Rockingham \| Shelburne \| Portland \| Pitt the Younger \| Sidmouth \| Pitt the Younger \| Grenville \| Portland \| Perceval \| Liverpool \| Canning \| Goderich \| Wellington \| Grey \| Melbourne \| Peel \| Melbourne \| Peel \| Russell \| Derby \| Aberdeen \| Palmerston \| Derby \| Palmerston \| Russell \| Derby \| Disraeli \| Gladstone \| Disraeli \| Gladstone \| Salisbury \| Gladstone \| Salisbury \| Gladstone \| Rosebery \| Salisbury \| Balfour \| Campbell-Bannerman \| Asquith \| Lloyd George \| Bonar Law \| Baldwin \| MacDonald \| Baldwin \| MacDonald \| Baldwin \| Chamberlain \| Churchill \| Attlee \| Churchill \| Eden \| Macmillan \| Douglas-Home \| Wilson \| Heath \| Wilson \| Callaghan \| Thatcher \| Major \| Blair